«آرمان ملی» گزارش می‌دهد
واکنش‌ها به مذاکرات ایران و آمریکا
آرمان ملی: مرحله دوم مذاکرات ایران و آمریکا بهتر از آن‌چه پیش‌بینی می‌شد، پیش رفت. در این گفت‌وگوها ابتدا طرفین به‌صورت مکتوب مذاکره کردند و هر دو طرف از نتایج آن ابراز رضایت کردند.
در ادامه، مکان مذاکرات به ایتالیا منتقل شد. با این حال، بین دو دور مذاکره، طرف آمریکایی از طریق رسانه‌ها خواسته‌هایی فراتر از مرحله اول، از جمله توقف کامل غنی‌سازی را مطرح کرد. اما در میز مذاکرات، فضا مثبت بود و طرف ایرانی نیز نسبت به آینده مذاکرات ابراز امیدواری کرد. طرف آمریکایی هم نگاه مثبتی به روند گفت‌وگوها دارد. در مرحله اول، قیمت دلار با افتی قابل‌توجه از حدود ۱۰۵ هزار تومان به ۸۵ هزار تومان رسید، اما پس از دور دوم، این کاهش با احتیاط بیشتری ادامه یافت. این روند نشان می‌دهد فضای کلی مذاکرات مثبت است و احتمال رسیدن به توافق جامع بیشتر از عدم توافق یا توافق نیم‌بند است.
* مذاکرات در سطح فنی
پس از دور دوم مذاکرات، اعلام شد که ایران و آمریکا تصمیم گرفته‌اند وارد گفت‌وگوهای فنی شوند. آغاز مذاکرات فنی به معنای دستیابی به تفاهم سیاسی در سطح بالا است. ظاهراً این تفاهم حاصل شده و قراردادی برای ورود به مذاکرات فنی وجود دارد. حضور رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در محل مذاکرات، نشان‌دهنده جدیت گفت‌وگوهاست. در صورت آغاز مذاکرات فنی، کارشناسان ایرانی، آمریکایی و نمایندگانی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص گام‌های هسته‌ای ایران گفت‌وگو خواهند کرد. این مرحله اهمیت زیادی دارد، چراکه در زمان برجام نیز پیچیدگی‌هایی در این حوزه وجود داشت که تنها با حضور دکتر صالحی و طرف آمریکایی حل‌وفصل شد. اکنون نیز، با توجه به حجم بالای اورانیوم غنی‌شده در ایران و احتمال درخواست از تهران برای اکسید کردن آن در ازای لغو تحریم‌ها، پیش‌بینی می‌شود مذاکرات فنی بسیار حساس و دشوار باشد. هرچند در دولت پیشین و در روزهای پایانی دولت روحانی تفاهماتی صورت گرفت، اما تغییر دولت در ایران باعث توقف آن روند شد.
*واکنش رسانه‌ها
پیشرفت مذاکرات ایران و آمریکا به حدی بود که حتی رسانه‌های اسرائیلی را هم وادار به واکنش کرد. روزنامه اسرائیلی «هاآرتص» نوشت: «دور دوم مذاکرات در رم نه تنها سطح انتظارات را بالا برد، بلکه احتمال تحقق توافق را نیز افزایش داد.» این روزنامه تأکید کرده که اگرچه فضای مذاکرات مثبت است، اما مرحله سخت و پیچیده آن تازه آغاز شده است. به نوشته هاآرتص، مذاکرات فنی قرار است روز چهارشنبه در عمان و در چارچوب کارگروه‌های تخصصی آغاز شود. نتایج این گفت‌وگوها در نشست بعدی بررسی شده و درباره مسیر آینده تصمیم‌گیری خواهد شد. با وجود بی‌اعتمادی عمیق میان تهران و واشینگتن، هر دو طرف تصمیم استراتژیکی برای گفت‌وگو اتخاذ کرده‌اند که مبتنی بر پرهیز از جنگ است. به نظر می‌رسد تهدید جنگ دیگر یک‌طرفه از سوی آمریکا یا اسرائیل تلقی نمی‌شود، بلکه دوطرفه است؛ چنان‌که از سخنان رئیس‌جمهور ترامپ برمی‌آید. ایران ۹ شرط برای آغاز مذاکرات مطرح کرده که توسط علی شمخانی در شبکه اجتماعی «ایکس» منتشر شده‌اند. از جمله این شروط می‌توان به: جدیت، ارائه تضمین از سوی آمریکا، توازن، لغو تحریم‌ها، رد مدل لیبی، توقف تهدیدات، پیشرفت سریع، مهار عوامل مخرب مانند اسرائیل و تسهیل سرمایه‌گذاری خارجی اشاره کرد.
*چالش غنی‌سازی
یکی از چالش‌های اصلی در مذاکرات، موضوع غنی‌سازی اورانیوم است. ایران خواهان حفظ چرخه غنی‌سازی ۳.۶۷ درصدی است، اما درباره اورانیوم‌های غنی‌شده با درصد بالا هنوز توافقی حاصل نشده است. روزنامه هاآرتص نوشته است: «جزئیات فنی زیادی باقی مانده که ممکن است مذاکرات را به بن‌بست بکشاند. برای مثال، سرنوشت اورانیوم ۶۰ درصدی و اورانیوم با غنای پایین، همچنین تعداد سانتریفیوژهایی که ایران می‌تواند از آن‌ها استفاده کند، هنوز مشخص نیست.» نیویورک‌تایمز نیز گزارش داده که ایران احتمال راه‌اندازی یک پروژه مشترک برای مدیریت تأسیسات غنی‌سازی خود را مطرح کرده است. این طرح می‌تواند به دولت ترامپ اجازه دهد ادعا کند که توافقی متفاوت از توافق دوره اوباما حاصل کرده است. به گفته علی واعظ و یکی از مقامات ایرانی آگاه از مذاکرات، هنوز مشخص نیست که آیا آمریکا یا یک کشور ثالث (ترجیحاً یکی از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس) شریک این پروژه خواهد بود یا نه. چنین مشارکتی می‌تواند بر برنامه صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران صحه بگذارد.
*مشارکت کشورهای عربی؟
یک کارشناس روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با «آرمان ملی» درباره طرح مشارکت کشورهای عربی در غنی‌سازی ایران گفت: «این‌ها فقط گمانه‌زنی است و ابعاد آن هنوز شفاف نیست. برای چنین مشارکتی، کشورهای عربی باید دانش فنی هسته‌ای داشته باشند که در حال حاضر ندارند.» وی افزود: «ایران تنها کشور غرب آسیاست که بدون وابستگی به کشورهای غربی، فناوری غنی‌سازی هسته‌ای دارد. در حالی‌که کشورهای عربی هنوز ساختار سنتی دارند و فاصله زیادی با فناوری هسته‌ای دارند. بنابراین، شرایط آن‌ها برای مشارکت مناسب نیست.» حسن هانی‌زاده نیز در این‌باره به «آرمان ملی» گفت: «نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تنها مرجع معتبر برای بررسی چنین موضوعاتی است و اظهارنظرهای کارشناسان خارجی الزاماً دقیق نیستند.» او همچنین اشاره کرد که پروژه‌هایی از سوی آمریکا و با نقش‌آفرینی ایلان ماسک در منطقه در حال اجراست که شاید بتوان ارتباطی میان این طرح‌ها و پیشنهاد مشارکت در غنی‌سازی پیدا کرد.
ارسال نظر