نوشداروی دیرهنگام بانک مرکزی

 این در حالی است که بازار ارز مدت‌هاست که نوسانات بسیار عجیبی را تجربه می‌کند تا جایی که حتی دریک روز با سه بار افزایش قیمت نرخ ارز روبه‌رو بوده‌ایم که قطعاً تاثیرات خود را در بازار و اقلام اساسی در حوزه‌های مختلف نیز برجای گذاشته است. از این رو سوال و ابهام همگان این بود که چرا بانک مرکزی در این باره بجز عرضه سکه اقدام جدی دیگری انجام نداد تا جایی که دلار نرخ عجیب صد و سی هزار تومان را نیز تجربه کرده است. کارشناسان علاوه بر تغییر و تحولات سیاسی که همواره یکی از شاخص‌های تاثیرگذار در بازار ارز بوده، نزدیک شدن به پایان سال میلادی و هجری شمسی، افزایش تعاملات ارزی و افزایش تقاضا و کاهش عرضه، اجرای طرح جدید بنزینی دولت و احتمال افزایش تورم انتظاری، هیجانات کاذب مردمی و کاهش ارزش پول ملی و... را در ایجاد شرایط کنونی که در نهایت به ارائه بسته ارزی بانک مرکزی شده است را بی‌تاثیر در شرایط کنونی نمی‌دانند.

به گزارش «آرمان ملی»، سیدکمال سیدعلی معاون اسبق بانک مرکزی در این باره گفت: قطعاً بانک مرکزی در تلاش است تا با بسته ارزی جدید، مدیریت نرخ ارز را انجام دهد و از بروز تورم بیشتر جلوگیری کند تا از تاثیر و تاثرات آن بر دیگر بازارها به ویژه افزایش قیمت کالاهای اساسی و تشدید بحران اقتصادی جلوگیری کند، چرا که توقع همگان این است که با توجه به شرایط کنونی، انتظار می‌رود که بانک مرکزی با اتخاذ تدابیر مناسب و همکاری با سایر نهادهای اقتصادی، بتواند بازار ارز را به سمت ثبات هدایت کند. این اقدام نه تنها به نفع اقتصاد کشور خواهد بود، بلکه می‌تواند اعتماد عمومی را نیز به نظام اقتصادی بازگرداند، قطعاً موفقیت در مدیریت نرخ ارز نیازمند هماهنگی و همکاری بین‌سازمانی و همچنین شفافیت در سیاست‌گذاری‌ها است تا بتوان از بروز بحران‌های بیشتر در آینده جلوگیری کرد. او درباره دلایل افزایش شدید نرخ ارز در ماه‌های اخیر گفت: افزایش‌های اخیر نرخ ارز در کشور در روزهای اخیر، به دلایل مختلفی صورت گرفته که یکی از مهم‌ترین آنها کاهش منابع ارزی و عرضه در بازار است. بر اساس گزارش‌ها، فروش نفت کشور نسبت به ماه‌های خرداد و شهریور به طور قابل توجهی کاهش یافته است. این کاهش فروش، به دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی، منجر به کاهش درآمدهای ارزی و در نتیجه افزایش فشار بر بازار ارز شده است. علاوه بر این با نزدیک شدن به ماه ژانویه و روزهای پایانی سال، احتمالاً بازار ارز تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار خواهد گرفت. این کارشناس اقتصادی ادامه داد: نوسانات نرخ ارز نه تنها بر قیمت کالاها و خدمات داخلی تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به افزایش تورم و کاهش قدرت خرید مردم نیز منجر شود. این وضعیت، چالش‌های جدی برای دولت و بانک مرکزی ایجاد کرده است. قطعاً مدیریت صحیح ارز و تعاملات اقتصادی با کشورهای دیگر به ویژه چین نیز در این بین، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این اقدامات می‌تواند به ثبات بازار ارز و بهبود شرایط اقتصادی کشور کمک کند. در این شرایط، همکاری بین‌سازمانی و شفافیت در سیاست‌گذاری‌ها ضروری است تا از بروز نوسانات بیشتر در آینده جلوگیری شود.

افزایش معاملات ارزی

او ادامه داد: همواره در ۶ ماهه دوم سال به دنبال تغییر و تحولاتی که با توجه به نزدیک شدن به ژانویه و همچنین اسفند ایجاد می‌شود، نیاز بیشتری به ارز ایجاد می‌شود تا نیازهای وارداتی تامین شود و در این راستا نیاز ارزی کشور افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، صادرکنندگان نیز با چالش‌هایی مواجه هستند. تخصیص ارز به صادرکنندگان ممکن است به تأخیر بیفتد یا به صورت نامنظم بازگردانده شود. این تأخیرها و عدم بازگشت به موقع ارز تخصیص یافته، می‌تواند نگرانی‌هایی را در بازار ایجاد کند و بر نوسانات نرخ ارز تأثیر بگذارد. این وضعیت، به ویژه در شرایطی که بانک مرکزی در تلاش است تا بازار را مدیریت کند، می‌تواند چالش‌های بیشتری را به همراه داشته باشد. در مجموع به همین دلیل، تقاضا برای ارز در این دوره به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد و این موضوع می‌تواند فشار بیشتری بر بازار ارز وارد کند. سید علی معتقد است: بانک مرکزی به عنوان نهاد مسئول، باید با اتخاذ تدابیر مناسب، چالش‌ها را مدیریت کند. یکی از راهکارها می‌تواند همکاری نزدیک‌تر با صندوق توسعه و دیگر نهادهای مالی باشد تا منابع ارزی به طور مؤثرتر مدیریت شود. این همکاری می‌تواند به بهبود وضعیت بازار ارز و کاهش نوسانات کمک کند.

بازار و رویکردهای ارزی

او اضافه کرد: علاوه بر این در چند ماه اخیر، ایران با سه رویکرد اصلی در زمینه مدیریت ارز و تأمین کالاهای اساسی مواجه بوده است. این رویکردها به طور مستقیم بر نوسانات نرخ ارز تأثیر گذاشته و چالش‌های جدیدی را برای اقتصاد کشور ایجاد کرده‌اند. اولین رویکرد، تلاش برای واردات کالاهای اساسی بدون انتقال ارز با نرخ ترجیحی است که هرچند این سیاست می‌تواند به کاهش فشار بر منابع ارزی کمک کند، اما در عمل ممکن است با چالش‌هایی مواجه شود. دومین رویکرد، تغییر نرخ ارز تخصیصی برای برخی کالاهای مصرفی به حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان است که این افزایش نرخ می‌تواند به افزایش هزینه‌های زندگی و فشار بر معیشت مردم منجر شود. در این شرایط، احتمالاً تقاضا برای ارز افزایش می‌یابد و این موضوع می‌تواند به نوسانات بیشتر در بازار ارز دامن بزند و در نهایت تلاش برای اجرای سیاست تک نرخی ارز است. این سیاست می‌تواند به ثبات بازار ارز کمک کند، اما نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت منابع ارزی است و اگراین سیاست به درستی اجرا نشود، ممکن است به افزایش نرخ ارز و تورم منجر شود. معاون ارزی اسبق بانک مرکزی توضیح داد: علاوه بر این، رویکرد اخیر در مورد سه نرخی شدن بنزین نیز می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر بازار داشته باشد. پیش‌بینی می‌شود که این تغییرات ممکن است انتظارات تورمی را در بازار افزایش دهد و به همین دلیل هم بانک مرکزی ناچار به ارائه یک بسته ارزی برای مدیریت این مشکلات خواهد بود. در این راستا آنچه مهم است اینکه، مدیریت صحیح این رویکردها و سیاست‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نیاز به هماهنگی و همکاری بین‌سازمانی احساس می‌شود تا از بروز بحران‌های بیشتر جلوگیری شود و به ثبات بازار ارز و بهبود شرایط اقتصادی کشور دست یافت. این اقدامات می‌تواند به بازگرداندن اعتماد عمومی به نظام اقتصادی کمک کند و شرایط را برای رشد پایدار فراهم آورد.

سهم سفته‌بازان در بازار ارز

سیدعلی درباره دلایل موثر در آشفته بازار ارز گفت: برخی دلیل اصلی افزایش قیمت ارز را مربوط به سفته بازان و... مرتبط می‌دانند اما در این رویکرد مسائل مختلفی دخیل هستند که یکی از آنها کاهش شدید ارزش پول ملی است و در این بین وقتی مردم متوجه می‌شوند که ارزش پولشان در حال کاهش است، به طور طبیعی به دنبال راه‌هایی برای حفظ ارزش دارایی‌های خود می‌گردند. این امر باعث می‌شود که آنها به بازارهایی مانند ارز و طلا روی بیاورند. در واقع، این رفتار یک واکنش طبیعی به شرایط اقتصادی نامساعد است و نمی‌توان آن را صرفاً به سفته‌بازی نسبت داد. از طرف دیگر، نوسانات اقتصادی و عدم ثبات در سیاست‌های ارزی نیز به افزایش تقاضا برای ارز و طلا دامن می‌زند. وقتی که مردم احساس می‌کنند که آینده اقتصادی کشور نامشخص است، تمایل بیشتری به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های امن مانند طلا و ارز پیدا می‌کنند. این افزایش تقاضا خود به خود به افزایش قیمت‌ها منجر می‌شود. او توضیح داد: البته وابستگی بین بازار طلا و بازار ارز یکی از شاخص‌های همیشگی بازارها بوده است که در ایران نیز این وابستگی به وضوح مشاهده می‌شود. تغییرات قیمت طلا در بازار جهانی به طور مستقیم بر نرخ ارز تأثیر می‌گذارد و برعکس. وقتی قیمت طلا در بازارهای جهانی افزایش می‌یابد، معمولاً شاهد افزایش نرخ ارز نیز هستیم، چرا که سرمایه‌گذاران به دنبال حفظ ارزش دارایی‌های خود به این بازارها روی می‌آورند. تحولات اخیر در قیمت طلا در بازار جهانی، به ویژه در شرایطی که نوسانات اقتصادی و سیاسی در حال افزایش است، باعث شده که مردم به بازار ارز و طلا روی آورند. این فشارهای هیجانی، به ویژه در شرایط عدم اطمینان اقتصادی، می‌تواند به افزایش تقاضا برای ارز و طلا منجر شود. علاوه بر این، نوسانات قیمت طلا در بازار جهانی می‌تواند به عنوان یک سیگنال برای سرمایه‌گذاران عمل کند. اگر قیمت طلا در حال افزایش باشد، این می‌تواند به معنای افزایش تقاضا برای ارزهای خارجی و طلا در داخل کشور باشد. این وضعیت، به ویژه در شرایطی که سیاست‌های ارزی نامشخص است، می‌تواند به نوسانات شدید قیمت ارز منجر شود.

امید به بسته ارزی

او درباره تاثیرگذاری بسته ارزی در وضعیت کنونی بازار ارز گفت: برای مدیریت این وضعیت و کاهش نوسانات قیمت ارز، نیاز به یک رویکرد جامع و هماهنگ از سوی دولت و بانک مرکزی وجود دارد. سیاست‌های ارزی باید به گونه‌ای طراحی شوند که نه تنها به کنترل نوسانات کمک کنند، بلکه اعتماد عمومی را نیز به نظام اقتصادی بازگردانند. این اقدامات می‌تواند به ثبات بازار ارز و طلا و بهبود شرایط اقتصادی کشور کمک کند. البته باید در انتظار اعلام جزئیات بسته بانک مرکزی بود تا بتوان تحلیل شفاف‌تری ارائه کرد، اما در این بین نباید از مسأله کسری بودجه یکی از عوامل کلیدی که می‌تواند تاثیر عمیقی بر مسائل اقتصادی کشور گذاشت غاقل شد، چرا که این امر می‌تواند تأثیرات عمیقی بر اقتصاد یک کشور و به ویژه بر نوسانات نرخ ارز داشته باشد. در این راستا، بسته‌های ارزی که دولت ارائه می‌دهد، باید به گونه‌ای طراحی شوند که نه تنها به کنترل نوسانات کمک کنند، بلکه به بهبود وضعیت اقتصادی و کاهش کسری بودجه نیز کمک کنند. مفاد این بسته‌ها می‌تواند شامل سیاست‌های مالیاتی، کاهش هزینه‌های دولتی، و افزایش درآمدهای غیرنفتی باشد. او در پیش‌بینی قیمت ارز بعد از اِعمال بسته ارزی بانک مرکزی گفت: برای پیش‌بینی قیمت ارز در آینده، نیاز به تحلیل دقیق عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی وجود دارد. کاهش کسری بودجه، بهبود روابط بین‌المللی و اجرای سیاست‌های ارزی مؤثر می‌تواند به ثبات بازار ارز و بهبود شرایط اقتصادی کشور کمک کند. این اقدامات باید با دقت و با توجه به شرایط موجود انجام شود تا از بروز بحران‌های بیشتر جلوگیری شود و به رشد پایدار اقتصادی دست یابیم.