«آرمان ملی»، تحولات هستهای را تحلیل میکند
ابهام گروسی و آمریکا در پرونده ایران
آرمان ملی- سیاوش پورعلی: در جریان جنگ ۱۲روزه علیه ایران، تأسیسات هستهای در نطنز، فردو و اصفهان در اول تیرماه توسط نیروی هوایی آمریکا هدف بمباران قرار گرفت.
طبق گزارشهای رسمی، این تأسیسات آسیب جدی دیدند، با این حال افزایش سطح تشعشعات خارجی در آنها هنوز گزارش نشد. در ادامه این روند، روز ۱۱ آذرماه بود که برای چندمین بار طرف آمریکایی اعلام کرد که تأسیسات هستهای ایران در پی اعزام بمبافکنهای B2 نابود شده است. در همین مورد، کینگزلی ویلسون، سخنگوی مطبوعاتی پنتاگون، مدعی شد که عملیات آمریکا برای نابودی توانمندیهای هستهای ایران موفقیتآمیز بوده است. او در ادامه نشست خبری خود اضافه کرد: «میتوانم به شما بگویم که عملیات «چکش شبانه» کاملاً موفقیتآمیز بود. ظرفیت هستهای ایران بهطور کامل نابود شده است.» او همچنین تأکید کرد که ایران توانایی بازسازی این برنامه هستهای را ندارد. این در حالی است که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، پیشتر درباره حملات انجامگرفته علیه تأسیسات هستهای ایران گفته بود که توانمندی هستهای ایران از بین نرفته و این کشور توانایی بازسازی تمامی توانمندیهای هستهای خود را دارد. با توجه به همه حاشیهها و فشارهایی که تندروهای داخلی و خارجی در مورد روابط تهران و آژانس دارند، همکاریها در مورد تأسیسات غیر بمبارانشده همچنان ادامه دارد. در مورد تأسیسات بمبارانشده، ابهامات اما همچنان باقی است. وزیر خارجه ایران در روزهای گذشته اعلام کرد که در حال حاضر غنیسازی انجام نمیشود، زیرا تأسیسات غنیسازی مورد حمله قرار گرفتهاند.
در ادامه همه این موضوعات و حاشیهها، گروسی در ادبیاتی که بارها از او شنیدهایم اعلام کرد فعالیتهای دیپلماتیک در مورد به نتیجه رسیدن پرونده هستهای ایران همچنان ادامه دارد؛ مواضعی که بهنظر، جمهوری اسلامی هم از آن استقبال میکند. ناگفته نماند که این دو طرف بعد از جنگ ایران و آمریکا- اسرائیل یکبار با میانجیگری مصر، توافقنامهای امضا کردند ولی فعال شدن مکانیسم ماشه کارایی آن را از بین برد. هرچه هست، از هر سوی ابهامهایی وجود دارد. مذاکره و گفتوگو میتواند برای همه طرفها کمهزینهتر باشد، ولی اینکه میز گفتوگوها چه زمانی چیده شود، هم یکی دیگر از ابهامات پرونده هستهای ایران محسوب میشود. در ادامه، آخرین تبادلات پیامهای رسانهای بین ایران و آژانس انرژی اتمی را بررسی خواهیم کرد.
مذاکره در جریان است
همانطوری که در ابتدا اشاره کردیم آژانس همچنان به دنبال راههای دیپلماتیک است ولی بهدلیل ابهامهای موجود و اینکه تهران همواره آنها را به بیاعتمادی متهم میکند، هنوز به نتیجهای نرسیده است. در این مورد روز گذشته رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در اظهاراتی درباره ایران، مذاکرات جاری با حضور بازیگران متعدد، از جمله گفتوگو با رهبران جهان، مانند دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در جریان سفرش به کاخ سفید در ماه اکتبر را تأیید کرد.
او که با رسانه آرژانتینی مصاحبهای در همین مورد انجام داده است ادامه داد: «من همچنین در تماس مداوم با مقامات ایرانی، اروپایی، روسی و چینی هستم و سعی میکنم یک راه حل پایدار پیدا کنم. اوضاع، به ویژه پس از جنگ ۱۲ روزه اسرائیل علیه ایران به هیچ وجه حل نشده است. ذخایر با غنای بالای ایران با ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده تا ۶۰ درصد هنوز وجود دارد. بازرسان باید کار خود را بر اساس چارچوب توافقنامهای که در حال مذاکره است، از سر بگیرند.»
واکنش به گروسی در تهران
ایران همچنان خود را عضوی از آژانس میداند ولی همچنان معتقد است که برای بهبود روابط بین تهران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید سازوکار جدیدی تعریف شود؛ بهخصوص بعد از جنگ 12 روزه علیه ایران. در همین مورد اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران در مورد اظهارات مکرر رافائل گروسی در ارتباط با فعالیتهای هستهای ایران و اینکه برخی از صحبتهای او در مورد ایران با یکدیگر متناقض است و به نظر میرسد که او این اظهارات را بدون در نظر گرفتن تحولات جدید میدانی در مورد ایران از جمله حمله آمریکا و رژیم صهیونیستی به تاسیسات هستهای ایران بیان میکند؟ گفت: «مدیرکل یکسری موارد و جملات و گزارهها را مدام تکرار میکند و این امر تغییری در واقعیتهای موجود نخواهد داد. واقعیت موجود این است که ایران، بهعنوان طرفی که همچنان عضو معاهده منع اشاعه است و تعهد خود را نسبت به موافقتنامه پادمان ثابت کرده و نسبت به تعهدات خود آگاه است. در عین حال انتظار میرود که مدیرکل، بهجای مخاطب قرار دادن مکرر ایران، طرفهایی را مخاطب قرار دهد که مسبب این وضعیت بودهاند. متاسفانه مدیرکل و همچنین شورای حکام، حتی از اشارهای بسیار گذرا به این واقعیت که تاسیسات هستهای صلحآمیز ایران مورد تعرض غیرقانونی آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار گرفت، خودداری کردهاند. مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید با تاکید بر صلاحیتهایی که طبق اساسنامه آژانس به او داده شده است، نگاه فنی خود را در رابطه با این موضوعات حاکم کند.»
او در مورد اینکه آیا بین ایران و آژانس میانجیگری میتواند موفق باشد ادامه داد: «من در حال حاضر نمیتوانم بگویم که میانجیگری به معنای متعارف آن وجود دارد. ما هر زمان که لازم باشد، با آژانس در ارتباط هستیم. بنابراین تماسها بین ایران و آژانس ادامه دارد. ما عضو آژانس هستیم و از این حیث، فکر نمیکنم مشکلی وجود داشته باشد. در رابطه با شکلدهی به یک شیوهنامه جدید همکاری بین ایران و آژانس، این موضوع قاعدتاً نیازمند بحث و تبادل نظر است. در حال حاضر مبنای کار جمهوری اسلامی ایران در تعامل با آژانس، قانون مصوب مجلس شورای اسلامی است.»
ارسال نظر