نگرانی از اخلال در مسیر پاستور

این همکاری اولیه نشانه‌ای از هم‌گرایی حداقلی بین قوه مجریه و مقننه به نظر می‌رسید اما با گذشت زمان، چهره‌ای متفاوت از این وفاق برای جامعه نمایان شد و کار حالا به‌جایی رسیده که برخی از تحلیل‌گران با توجه به روند انتقادها از دولت در بهارستان و در خطر استیضاح قرارگرفتن تعدادی از وزرا معتقدند که پروژه وفاق با شکست روبه‌رو شده است. به‌رغم آن شروع دلگرم‌کننده، شکاف‌هایی جدی به‌تدریج نمایان شده است. طیف تندرو در مجلس که از ابتدا منتقد دولت محسوب می‌شدند بعد از شکست سعید جلیلی در انتخابات ریاست جمهوری، به مرور شعله مخالفت‌ها را بالا کشیدند. این جریان با افزایش فشار بر کابینه، نشان داد که حتی رأی صد‌در‌صدی اولیه، تضمینی برای همراهی نبود. یکی از ابزارهای این فشار، استفاده فزاینده از نظارت پارلمانی بود موضوعاتی مانند طرح سوال، تذکر و مهم‌تر از همه، استیضاح وزرا بارها به جریان افتاد. نمونه بارز این تنش، ماجرای استیضاح وزیر اقتصاد پیشین، عبدالناصر همتی بود؛ مجلس با گرایش تندرو، پس از مدتی تصمیم گرفت کارت قرمز عملکرد او را نشان دهد و استیضاح او را تصویب کرد. همچنین، گزارش‌ها حاکی از آن است که چند وزیر دیگر نیز زیر چوب نظارتی سخت مجلس قرار دارند و روند استیضاح علیه آنها ادامه دارد. در این بین فشار برای خروج محمدجواد ظریف از پاستور و حالا زمزمه‌های تکرار این سناریو برای محمدرضا عارف به‌گوش می‌رسد. در عین حال، برخی تحلیل‌گران سیاسی معتقدند این فشارها فراتر از نقد عملکردی است و با انگیزه‌های ایدئولوژیک همراه شده‌اند؛ به بیان دیگر، تندروها در بهارستان به‌دنبال تضعیف دولت وفاقی‌ هستند تا خطوط ایدئولوژیک خود را تحمیل کنند. این وضعیت، نه‌تنها بر چالش‌های اجرایی دولت افزوده، بلکه در آینده کابینه را نیز حساس‌تر کرده این‌که آیا وفاق آغازین دوام خواهد آورد یا تبدیل به رقابتی سهمگین خواهد شد. به این نکته هم باید اشاره کنیم که در حال حاضر وزاری کار، راه، دادگستری، ارشاد، علوم، جهادکشاورزی و... در خطر استیضاح هستند. در این مورد با یکی از تحلیل‌گران سیاسی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

دعواهای بی‌نتیجه!

حسین کنعانی‌مقدم، تحلیلگر مسائل سیاسی در واکنش به اختلاف‌های دولت و مجلس و تاثیر آن بر جامعه و مدیریت اجرایی کشور، به ‌خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید: «ابتدا باید به این مورد تاکید کنم که همواره و در رابطه با استیضاح وزرا مخالف بوده و هستیم چون معتقدم این تغییرات نمی‌تواند در ادامه به چالش‌های موجود کمک کند بهتر این است که نماینده‌ها بتوانند با ارائه طرح‌های جایگزین شرایط را به سمت بهبود ببرند در غیر این صورت زمانی‌که در تغییر وزیر و عوامل وزارتخانه صرف می‌شود به ضرر کشور جامعه خواهد بود. با در نظرگرفتن این توضیح باید اضافه کنم که قاعده سیاسی می‌گوید به دولتی که حکمش را از مقام معظم رهبری گرفته و با اکثریت آرای ملت وارد پاستور شده است باید کمک کرد تا در ادامه جامعه و حاکمیت در این روزهای حساس بتواند به اهداف خود برسد. توجه کنید که کارشکنی و مخالفت با چنین دولتی نه از نظر عقلانیت و نه از لحاظ سیاست مورد پذیرش نخواهد بود. این حواشی و بحث‌های جناحی در بهارستان و محافل سیاسی خارج از مجلس نشان می‌دهد وفاقی که مدنظر رئیس‌جمهوری بود حالا توسط منتقدان به‌چالش کشیده شده است». این تحلیل‌گر در همین مورد و با اشاره به نتیجه سهم‌خواهی جناح‌ها از دولت اضافه می‌کند: «اینجا باید به نماینده‌های تندروی مجلس تذکری بدهم و آنکه اگر دولت دچار آسیب شود کشور دچار بحران خواهد شد. همواره نقد منصفانه و سازنده جزو وظایف سیاسی احزاب است. همه کسانی‌که دغدغه امنیت ملی و منافع ملی دارند می‌دانند که برای مقابله با دشمنان خارجی راهی به‌جز اتحاد نیست در غیر این صورت نظام آسیب‌پذیر خواهند شد. با توجه به تنوع موجود در حاکمیت تندروها مهرهایی در سطوح وزارتخانه‌ها، استانداری‌ها و مراکز مختلف دارند و این می‌تواند مثالی باشد که حداقل این جناح‌ها سهمی از وفاق برده‌اند ولی تجربه نشان داده که این نوع سهم‌خواهی‌ها که به سود منافع جبهه‌ای و شخصی جناح‌های خاص است جز آسیب چیزی برای ایران به‌‎همراه ندارد».

نگرانی در پاستور

دولت در این شرایط تلاش می‌کند تا کورسویی را که از وفاق باقی مانده، زنده نگاه دارد ولی با این حال دولتی‌ها هم دل خوشی از نماینده‌های مجلس ندارند. در این مورد محمدجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور در واکنش به بحث‌های مطرح شده درباره استیضاح برخی وزرای کابینه دولت چهاردهم، گفت: «استیضاح، حق قانونی نمایندگان مجلس است و در چارچوب آیین‌نامه مجلس می‌تواند پیگیری شود. نکته‌ای که باید همه مدنظر قرار دهند این است که شرایط فعلی کشور شرایطی نیست که بتوان وزرا را استیضاح کرد، زیرا این اقدام ممکن است اختلال در اداره امور کشور ایجاد کند».

نتیجه می‌خواهیم!

کمتر واکنشی از مجلسی‌ها مشاهده می‌کنیم که همراه با انتقاد از دولت نباشد در واقع باید بگوییم که انتقاد از دولت به‌نوعی چاشنی بهارستانی‌ها شده است. در این مورد جعفر قادری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا ارائه گزارش از سوی علی مدنی‌زاده، وزیر اقتصاد در ارتباط با دلایل نرسیدن به رشد ۸ درصد قابل پذیرش بود، اظهارکرد: «از وزیر اقتصاد انتظار تحلیل مسائل را نداریم، انتظار داریم که در جهت حل مسائل گام بردارد. وزیر اقتصاد باید اعلام کند برای اینکه به رشد 8 درصد نزدیک شویم چه کارهایی باید انجام دهیم باید از ظرفیت‌های مجموعه‌های تخصصی استفاده و راهکار ارائه دهد. مثلا در قانون این مشکلات هست و از این طریق باید مسیر را دنبال کنیم تا به رشد هشت درصد برسیم. مسئولان اجرایی نباید مسائل را برای ما تحلیل کنند چرا که هر کدام از مجموعه‌های آکادمیک و دانشگاهی هم می‌توانند این تحلیل‌ها را انجام بدهند. از مجموعه‌های اجرایی انتظار داریم که راهکارها و روش‌هایی که برای رسیدن به هدف می‌توانند کمک کنند، ارائه دهند».