«آرمان ملی» تحولات سیاست خارجه را تحلیل می کند
درخواست برای شروع مذاکره هسته‌ای
آرمان ملی- احسان اسقایی: خبر‌ها در ارتباط با پرونده هسته‌ای ایران چند روزی است از هم سبقت می‌گیرند. همین چند روز قبل بود که اخباری مبنی برخروج برجام از دستورکار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منتشر شد.
ایران بعد از این مرحله موظف است در چارچوب پادمان با آژانس همکاری کند که بی‌درنگ خبر‌هایی از تحرکات حقوقی سه کشور اروپایی در آژانس منتشر شد که نشان می‌داد آنها قصد دارند پرونده جدیدی را با پایان برجام در شورای حکام علیه ایران بگشایند. هرچند برخی نیز معتقدند چون برجام در همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در هر مبحثی زمانی قرار داده بود با گذشت آن زمان ایران دیگر موظف به همکاری با آژانس نبود اما براساس پادمان ایران اکنون موظف است سؤالات آژانس را در هر مبحثی پاسخ دهد و به تناسب آن پاسخ بازرسی بازرسان این نهاد کنترل‌کننده زیرنظر سازمان ملل متحد را بپذیرد.
*مسأله مذاکره برای ایران
با وجود اینکه برجام از منظر ایران عملاً به اتمام رسیده است و مکانیسم ماشه نیز از نظر حاکمان تهران غیر قانونی است اما جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده که حاضر است در چارچوب NPT با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند این همکاری‌ها هم اکنون نیز در حال انجام است و بازرسان آژانس بعد از مدتی وقفه اکنون در ایران هستند و بنا بر گزارش‌های مختلف از مراکز هسته‌ای مختلف ایران غیر از مراکز مورد هدف قرار گرفته در جنگ ۱۲ روزه در چارچوب مسیری که شورای عالی امنیت ملی ایران فراهم کرده است، همکاری می‌کند. ایران معتقد است مراکر مورد حمله قرار گرفته از خطراتی برخوردار است و نمی‌تواند اجازه دهد بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از آنها بازدید کنند که به نظر این تحلیل رویه مطلب است و چون مسائل امنیتی در بازدید بازرسان در مراکز هسته‌ای ایران رعایت نمی‌شود، ایران اجازه بازدید از این مراکز را نمی‌دهد و رسما اعلام می‌شود که هر آنچه رئیس‌جمهور آمریکا در مورد این مراکز اعلام می‌کند یعنی بمباران آن درست است.
* احتمال شروع مذاکرات
سوی دیگر ماجرا عدم پذیرش مذاکره از سوی ایران به این مسأله باز می‌گردد که ایران تنها در سطحی برابر حاضر به انجام گفت‌وگوست و علاقه ندارد در شرایط جنگی و زیر فشار مذاکره کند چرا که چنین گفت‌وگویی جز به خواسته آمریکا در ارتباط با تسلیم محض تهران (همان طور که ترامپ در جنگ ۲۲ روزه اعلام کرد) نمی‌انجامد. البته اکنون براساس آنچه در رسانه‌ها منتشر شده اسرائیل اعلام کرده است که قصد حمله به ایران را ندارد چون به اهدافش رسیده است. ادعایی که به نظر می‌آید صرفاً پروپاگانداست و قدرت موشکی ایران بود که اجازه ریسک به اسرائیل را نمی‌دهد. لذا اگر فضای شبه جنگ بین ایران و اسرائیل برداشته شود، می‌توان‌امیدوار بود که ایران در یک شرایط منطقی و با پذیرش حقوق هسته‌ای کشورش پای میز مذاکره بنشیند.
*درخواست مذاکره از ایران
روز گذشته وزیر امور خارجه ایران از درخواست‌های متعدد برای آغاز مذاکره با ایران خبر داد. سیدعباس عراقچی در پنل تخصصی کنفرانس بین‌المللی حقوق بین‌الملل تحت تهاجم گفت: من معتقدم حمله نظامی اخیر به ایران که در حقیقت به‌نوعی حمله به دیپلماسی نیز بود، اولین موشکی که از سوی آمریکا و اسرائیل شلیک شد به میز مذاکرات ایران و آمریکا برخورد کرد. از یک سو چنین وضعیتی داشت، اما از سوی دیگر همین جنگ نشان داد که هیچ راهی جز دیپلماسی وجود ندارد. آنچه مقصود رژیم اسرائیل و آمریکا از این جنگ بود، محقق نشد؛ به هیچ یک از اهداف‌شان نرسیدند، بلکه با شکست مواجه شدند. اگر هدف آنها از میان بردن برنامه هسته‌ای ایران بود، این امر محقق نشد. وی با اشاره به لزوم ایجاد شرایط منطقی در مذاکره افزود: جمهوری اسلامی ایران ثابت کرده که همواره برای مذاکره آماده است. ما هیچ‌وقت میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم؛ همیشه طرف‌های مقابل ما بودند که به میز مذاکره خیانت کردند. به نظر من، دیپلماسی همچنان می‌تواند زنده باشد و همچنان راهکار نهایی برای حل‌وفصل اختلافات است، اما باید به معیار‌ها و ضوابط و اصول آن پایبند بود. وزیر امور خارجه با بیان اینکه «درخواست از ایران برای مذاکره، دوباره شروع شده»، گفت: برای مذاکره و دیپلماسی یک قاعده و یک مبنا وجود دارد. این‌گونه نیست که چیزی را که در جنگ به آن نرسیده‌ای، بتوانی در مذاکره به دست بیاوری و خواسته‌های خودت را تحمیل کنی.
*پیام مکتوب به قطر
جز این خبر عراقچی مبنی بر درخواست مذاکره با آمریکا برخی مقامات دیگر کشور از جمله سخنگوی دولت نیز در گذشته از پیام به ایران خبر داده، از سوی دیگر در خبر‌ها آمد که مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران، نامه مکتوب سیدعباس عراقچی به محمد بن‌عبدالرحمن بن‌جاسم آل‌ثانی نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر را به محمد بن‌عبدالعزیز بن‌صالح الخلیفی وزیر مشاور در امور خارجی این کشور تقدیم کرد. طبق اعلام وزارت خارجه قطر، تخت‌روانچی و الخلیفی در این دیدار درباره همکاری میان دو کشور و روش‌های حمایت از آن و ارتقای آن، همچنین تحولات نوار غزه و سرزمین‌های فلسطینی اشغالی با توجه به توافق آتش‌بسی که در اکتبر میان جنبش حماس و رژیم صهیونیستی انجام شد، گفت‌وگو کردند. هرچند در این پیام مکتوب خبری در مورد مذاکرات هسته‌ای نیست اما این احتمال وجود دارد که ایران پیام‌های آمریکایی‌ها را ضمن این نامه پاسخ داده باشد لذا همان طور که وزیر امور خارج اعلام کرده است به نظر می‌رسد آمریکایی‌ها نیز به این نتیجه رسیده‌اند که با حمله نمی‌توانند به اهداف خود برسند لذا و احتمالاً شاهد دور جدید پیغام و پسغام‌ها بین ایران و آمریکا هستیم. موردی که به نظر می‌رسد اگر حقوق هسته‌ای ایران را در بر بگیرد تهران هم از آن استقبال خواهد کرد.
ارسال نظر