نسخه پیچی های عجیب برای پاستور

 بحران آب که اخیرا بر جامعه سایه‌افکنده و تقریبا همه را به تکاپو واداشته نیز از این مساله مستثنی نیست و به‌طور مشخص در این مساله مهم و حساس باید رویکردهای علمی، عملیاتی و راهکارهای زودبازده برای حل مشکل را در دستور کار قرارداد. هر چند که در کنار این اقدامت نباید از آموزه‌های دینی مثل دعا برای نزول باران غافل شد و در جای خود عبادات را نیز به جای آورد. چه اینکه دعا و توسل در فرهنگ ایرانی و اسلامی جایگاهی محترم و الهام‌بخش دارد و باید در جای خود به این آموزه‌های دینی پرداخت، اما اینکه این مفاهیم کلیت ماجرا را در اختیار گرفته و بر اساس آنها پیش برویم، به جای حل بحران به تشدید آن کمک کرده‌ایم. البته اوضاع زمانی بغرنج می‌شود که مسئولان امر که باید با نگرشی کارشناسانه به مساله نگاه کنند، صرفا مفاهیم و آموزه‌های دینی را راه‌حل قلمداد کنند و با این روش از خود سلب مسئولیت کنند. اکنون باید پرسید که دعا و توکل در جای خود محفوظ، اما تصمیم و تدبیر مسئولان برای حل مشکل بی‌آبی چیست و چه تدابیر و تمهیداتی برای خروج از این شرایط پیش‌بینی شده است؟ اینکه میزان ذخایر آب چقدر است و در صورت عمیق‌ترشدن بحران چه اتفاقات و تهدیداتی متوجه جامعه و کشور می‌شود از وظایف اهالی رسانه است که با خبررسانی درست و به موقع، جامعه را از شرایط آگاه خواهند کرد. اما اینکه مسئولان هم بخواهند کار خبری کنند و صرفا به بیان آمارها بپردازند، مشخصا از نبود برنامه برای حل مشکل و عبور از شرایط موجود حکایت دارد. در عین حال این نکته بسیار مهم است و در جای خود باید روشن شود که شرایط فعلی کشور نتیجه سیاست و عملکرد چه افراد یا دولت‌هایی بوده که باعث شده امروز کشور با چنین تنش سنگینی مواجه باشد. مسلم است که کشور با بحران آب مواجه است و این واقعیت با جملات امیدآفرین، روحیه‌بخش یا استمداد از مردم تغییر نمی‌کند. جمله اخیر رئیس‌جمهور که بسیار هم در رسانه‌ها تکرار شده، مبنی بر اینکه «اگر باران نبارد باید تهران را تخلیه کنیم»، به لحاظ علمی تا حدی درست است، اما بسیاری معتقدند این گفته‌ای نیست که از سوی رئیس‌جمهور کشور مطرح شود بلکه یک کارشناس آب و محیط‌زیست باید آن را مطرح کرده و ابعاد آن را برای جامعه روشن کند. رئیس‌جمهور و مجموعه دولت باید برنامه‌ای مدون و راهکاری موثر و علمی برای عبور از این شرایط بحرانی داشته باشند تا جامعه بسلامت از این تنش بیرون آید.

* آدرس غلط دادن تندروها

تندروها و دلواپسان بارها نشان داده‌اند که در راه رسیدن به اهداف و مقاصد خود از هیچ کوششی فروگذار نیستند و برای رسیدن به اهداف خود همه مسائل را، با ربط و بی‌ربط وسیله می‌کنند. مساله قانون حجاب که با سروصداهای بسیار در مجلس تصویب شد و تندروها برای اجرای آن تلاش‌های زیادی کردند، نهایتا با مصوبه شورای عالی امنیت ملی از دستور در ابلاغ و اجرا خارج و مسکوت گذاشته شد تا تلاش تندروها به جایی نرسد. اما این پایان کار نبود و آنها به لطایف‌الحیل بارها و بارها اجرای قانون حجاب را مطرح کرده و آن را مطالبه عموم جامعه خوانده‌اند. حال عجیب این است که تندروها تلاش می‌کنند موضوعی مانند کم‌آبی را به مسائل اجتماعی و فرهنگی گره بزنند و از آن مخرج مشترک گرفته و سعی دارند اهداف خود را محقق کنند. اینکه مطرح شود تنش آبی در کشور ارتباط مستقیمی با مساله حجاب در جامعه دارد، بیشتر آدرس غلط‌دادن است تا ترسیم درست صورت و خروجی مساله. امروز در بحث رهاشدن از تنش آبی علاوه بر بارش‌ها و میزان بارندگی، فناوری‌های روزآمد و مدیریت علمی منابع نقش اصلی را ایفا می‌کند. کنترل مصرف آب در بخش کشاورزی و جلوگیری از هدررفت آب در جابه‌جایی و انتقال درون‌شهری که به‌دلیل فرسودگی درصد بزرگی از مصرف را شامل می‌شود، در کنار تلاش‌های نوین مانند بارورکردن ابرها اهمیت بسیار دارد. در همین راستا کافی است نگاهی به کشورهای خشک و بی‌آب و کویری منطقه مثل امارات و عربستان و... داشته باشیم که چگونه با به خدمت گرفتن فناوری توانسته‌اند فقدان یا کم بودن بارش را جبران کرده و برای آب‌شرب به وضعیت متعادل و پایدار برسند. به نظر می‌رسد مسئولان امر در کشورمان به جای اینکه تمام فکر و ذهن خود را معطوف مسائل دیگر کنند، باید به سمت استفاده از فناوری و مدیریت درست منابع در جهت عبور از تنش آبی حرکت کنند. در کنار این اقدامات قطعا اقدامات دیگری که ریشه‌های فرهنگی و اعتقادی دارد و دعا به درگاه احدیت تاثیر خود را خواهد داشت.

* دلیل اصلی خشکسالی‌ها

با وجود صحبت‌های کارشناسان در خصوص چرایی بروز شرایط فعلی و چگونگی برون‌رفت از آن برخی تندروها همچنان مسائلی را مطرح می‌کنند که نشان می‌دهد به‌جای مشکلات جامعه صرفا دنبال حل مسائل مدنظر خود هستند. اخیرا یکی از نماینده‌های تندرو تهران در مجلس در اظهاراتی عجیب درخصوص چگونگی عبور از تنش آبی اظهار داشته است: «ظاهرا آقای پزشکیان گله کرده که اگر تا آذر بارندگی نداشته باشیم چه خواهد شد. از خود آقای پزشکیان سوال می‌کنیم چرا بارندگی‌ها کم شده است؟ چرا نزولات جوی کم شده است؟ چرا برکات خداوند در این مورد کم شده است؟ فکر نمی‌کنید یک مقدار مسبب این قضیه خود جنابعالی باشید؟» ایلنا نوشت؛ کامران غضنفری خطاب به رئیس‌جمهور گفت: «آقای پزشکیان شما با مخالفت‌هایی که با قانون عفاف و حجاب کردید، مسبب گسترش فساد و فحشا در سراسر کشور در این یکسال شدید! آقای رئیس‌جمهور فکر نمی‌کنید خداوند عالم هم به‌واسطه گسترش فساد، برکات خودش را کم می‌کند و کاهش می‌دهد؟ لذا آقای پزشکیان ریشه بارش‌های کم را در گناهان خودتان ببینید! در گناهانی که در این یکساله در جامعه گسترش دادید، بدانید». وی در این خصوص که خشکسالی برای مردم هزینه بیشتری دارد یا تهیه پودری که بارورسازی ابرها با آن انجام می‌شود، تصریح کرد: «گناه کم شود، خداوند هم برکاتش را بیشتر خواهد کرد».