«آرمان ملی» در گفت‌وگویی تحلیل می‌کند
اما و اگرهای دیپلماتیک تهران و اروپا
آرمان ملی- گروه سیاسی: در سال‌های اخیر، روابط ایران و تروییکای اروپا به‌ویژه در چارچوب توافق هسته‌ای، برجام همواره تحت‌تأثیر تحولات سیاسی و امنیتی قرار داشته است.
یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، بحث مکانیسم ماشه بوده که حالا فعال شد و تمامی تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را بازمی‌گرداند. فعال‌سازی این سازوکار بدون تردید پیامدهای گسترده‌ای برای ایران خواهد داشت. از افزایش فشارهای اقتصادی گرفته تا محدودیت‌های سیاسی و امنیتی در سطح بین‌الملل. با این حال، نکته مهم آن است که حتی در چنین شرایطی، حفظ روابط دیپلماتیک میان ایران و اروپا می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در مدیریت بحران‌ها و جلوگیری از انزوای کامل ایران ایفا کند. تروییکای اروپا اگرچه همسو با آمریکا در بسیاری از پرونده‌ها حرکت کرده است، اما همچنان تلاش دارد جایگاه یک بازیگر میانه‌رو و میانجی‌گر را حفظ کند. تداوم گفت‌وگو و ارتباط با کشورهای اروپایی می‌تواند امکان استفاده از ظرفیت‌های دیپلماتیک برای کاهش تنش‌ها را فراهم آورد. افزون بر این، ایران به‌دلیل تأکید بر ادامه فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز، نیازمند کانال‌های ارتباطی مؤثر با قدرت‌های جهانی است تا از مشروعیت بین‌المللی خود دفاع کند. قطع روابط دیپلماتیک، برعکس، می‌تواند به انزوای بیشتر و دست بازتر رقبای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای فشار بر ایران منجر شود. از منظر اقتصادی نیز، اروپا همچنان یکی از مسیرهای بالقوه برای همکاری‌های تجاری، فناورانه و مالی ایران به شمار می‌آید. حتی در شرایط تحریم، وجود حداقل سطح روابط رسمی می‌تواند به حفظ برخی کانال‌های ارتباطی و فرصت‌های محدود اقتصادی کمک کند. افزون بر این، اروپا بارها نقش میانجی در منازعات ایران و آمریکا را بر عهده داشته است و از این جهت، ادامه روابط دیپلماتیک می‌تواند در آینده به‌عنوان یک ابزار استراتژیک برای ایران مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین، فعال‌شدن مکانیسم ماشه به معنای پایان کامل روابط ایران و اروپا نیست، بلکه ضرورت حفظ این روابط بیش از پیش آشکار می‌شود؛ چرا که تداوم دیپلماسی می‌تواند بخشی از فشارها را مدیریت کرده و زمینه‌ای برای پیگیری منافع ملی ایران فراهم آورد. در این مورد با یکی از تحلیل‌گران حوطه سیاست‌خارجه گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
جنگ روانی غربی‌ها
احمد بخشایش اردستانی، تحلیلگر سیاسی و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورا در مورد آخرین ارزیابی دیپلماسی ایران و اروپا به خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید: «در ابتدا باید به این موضوع اشاره کنیم که با توجه به تلاش‌های دیپلماتیک برای خنثی‌کردن مکانیسم ماشه، تهران اکنون پذیرفته که یکبار برای همیشه تروییکای اروپا اهرم فشار خود علیه ایران را از دست داده‌اند. در دهه‌های اخیر تهران با اروپا و آمریکا به‌دلیل تحریم‌های چندلایه ارتباط مالی چندانی نداشت و حالا با فعال‌سازی سازوکار ماشه و بازگشت تحریم‌های شورای امنیت و با در نظرگرفتن پابرجایی تحریم‌هایی که از گذشته وجود داشته این عملکرد اروپا تاثیر چندانی بر وضعیت اقتصادی ما نخواهد داشت. در این شرایط مشاهده می‌کنیم که چین و روسیه در بیانیه‌های جداگانه رفتارهای ضدایرانی غربی‌ها را محکوم کرده‌اند در نتیجه زیربار تحریم‌های علیه ایران نخواهند رفت. از سوی دیگر با توجه به حمله اسراییل به قطر و تهدد سایر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس می‌توانیم روند تجاری را گسترده‌تر کنیم» او در همین مورد و با اشاره به آینده روند هسته‌ای ایران ادامه می‌دهد: «بنا بر بررسی‌های صورت گرفته به‌نظر می‌آید که تهران می‌خواهد با حفظ توانایی به غنی‌سازی خود ادامه دهد و اینکه این فعالیت‌ها تعطیل شود خارج از تصور است از سوی دیگر هم با برنامه‌هایی تلاش دارد تا استقلال خود را در فضای بین‌الملل حفظ کند. ما نمی‌توانیم با تصمیماتی مانند خروج از NPT هزینه‌های سیاست‌خارجه خود را افزایش دهیم. به همین دلیل است که باید فضای دیپلماتیک را با اروپایی‌ها حفظ کنیم. آمریکا و اسراییل در کنار شرکای اروپایی خود تلاش دارند تا در حدود یک‌سال آینده ایران را وارد جنگ روانی کنند، ولی در ادامه نمی‌توانند موفق باشند و در این صورت است که اگر بتوانیم انسجام داخلی را حفظ کنیم آنها هم مجبور خواهند بود که دست از این فشارها بردارند».
دعوت آلمان
با توجه به فعال‌شدن مکانیسم ماشه و افزایش تحریم‌ها علیه ایران بازهم 3 کشور اروپایی تلاش دارند مسیرهای دیپلماسی را با تهران حفظ کنند. در این مورد وزارت خارجه آلمان با وجود فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه ایران گفت: برلین همچنان پذیرای مذاکره در مورد یک توافق جدید است. در این واکنش که شامگاه یکشنبه در حساب کاربری وزارت‌خارجه آلمان نوشته شد، آمده است: «ما همچنان پذیرای مذاکره در مورد یک توافق جدید هستیم. از آنجایی‌که ایران از پایبندی به تعهدات خود ذیل برجام سر باز می‌زند، سه کشور اروپایی آلمان، بریتانیا و فرانسه چاره‌ای جز فعال‌کردن مکانیسم ماشه برای بازگرداندن تحریم‌ها نداشتند. ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد». لازم به ذکر است که پیش از این وزارت امور‌خارجه جمهوری اسلامی درباره ادعای تروییکای اروپایی و آمریکا مبنی بر بازگشت قطعنامه‌های خاتمه‌یافته شورای امنیت علیه ایران بیانیه‌ای منتشر و در آن تاکید کرده بود: «اقدام برای احیای قطعنامه‌های خاتمه‌یافته، نه‌تنها از نظر حقوقی بی‌مبنا و غیرقابل توجیه است، بلکه از منظر اخلاقی و منطقی نیز کاملا مردود است.»
ارسال نظر