نشست آلاسکا و مسأله ایران

ترامپ به دنبال این است که هرچقدر بیشتر بتواند حجم آورده‌هایش را مخصوصا در سیاست خارجی بالاتر ببرد، هرچند شاید برخی گمانه‌زنی می‌کنند که جایزه صلح نوبل را از آن خود کند ولی تا  مسأله غزه حل نشود، چنین نخواهد شد. بنابراین کل  مسأله حائز اهمیت است. از طرفی سکوت و بی‌عملی پوتین در ارتباط با موضوع زنگزور و ورود آمریکایی‌ها به منطقه قفقاز جنوبی که از اهمیت ژئوپلیتیکی بالایی برخوردار است، نشان دهنده این است که بین ترامپ و پوتین یک معامله‌ای صورت گرفته که روسیه اجازه داده ترامپ وارد قفقاز جنوبی شود و ترامپ هم موافقت کرده سر  مسأله اوکراین تا آنجا که می‌شود امتیازات بیشتری به پوتین بدهد. منتها این رویداد اگرچه از اهمیت خیلی بالایی برخوردار است، اولا منحصر به  مسأله اوکراین نخواهد شد و البته که  مسأله اوکراین از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. دیدار پوتین و ترامپ دوموضوع پشت هم دیگر دارد که مرتبط با همدیگر هستند. یکی تامین رضایت اتحادیه اروپاست و یکی هم تامین رضایت ترامپ است و زلنسکی چندان مهم نیست. مخصوصا اینکه ترامپ به تنهایی با پوتین ملاقات می‌کند درحالی که اجازه حضور زلنسکی و حتی یک کشور اروپایی را نداده تا این موضوع به نفع خودش تمام شود و همه امتیازات به صندوق خود ترامپ ریخته شود. اظهارنظرهایی از این دست که ممکن است پوتین با زلنسکی هم دیدار کند که البته بعید به نظر می‌رسد! از طرف دیگر ملاقات ترامپ و یکی از نمایندگان اتحادیه اروپا که احتمالا باید فرانسه باشد، صورت خواهد گرفت که هنوز مشخص نیست. اهمیت ملاقات پوتین و ترامپ از این بابت است که خصوصی است و اجازه ورود اروپایی‌ها به کنفرانس را نداده است، ارزیابی می‌شود. آلاسکا هم از این نظر که در قرن نوزدهم جزو خاک روسیه بوده و در منطقه با تنگه‌ای به نام بریکس که خاک روسیه از خاک آمریکا جدا می‌شود؛ تنگه‌ای که از سردترین نقاط دنیاست، بنابراین نزدیکترین راه برای پوتین تا به آلاسکا برسد که یک موقعی جزو خاک روسیه بوده و این موضوع نیز مهم است که در ایالت آمریکا این ملاقات صورت می‌گیرد. غیر از  مسأله اوکراین به موضوع غزه هم می‌پردازند و حتما درباره ایران نیز صحبت خواهد شد. درباره برداشتن تحریم‌های روسیه هم صحبت شده و احتمالا قراردادی درباره محدودکردن سلاح‌های هسته‌ای بین آمریکا و روسیه امضا خواهد شد. سرخط موضوعاتی که بین این دو نفر قرار است صحبت شود راجع به این مسائل است و امیدواریم درباره ایران تصمیمات سازنده‌ای گرفته شود. البته تا وضع ما روشن نشود، شاید نمی‌توان خیلی امتیاز برای پوتین در پرونده‌اش درنظر گرفت. ایران بعد از یک مدت کوتاه می‌تواند غنی‌سازی را از سر بگیرد و  مسأله ایران هنوز تمام نشده و تا  مسأله ایران حل نشود بسیاری از مسائل منطقه خاورمیانه همچنان لاینحل باقی خواهد ماند. از جمله  مسأله لبنان و حزب‌ا... از این رو این منطقه باید به سمت تنش‌زدایی کامل حرکت کند و به نفع آمریکایی‌هاست و آمریکا تلاش می‌کند این منطقه را هرچه سریع‌تر به سمت آرامش و ثبات ببرد. این موضوعی است که پوتین هم به آن علاقه‌مند است تا یک بازار ثابت نفت در جهان برقرار شود و ضرر و زیانی که طی دو، سه سال اخیر در جنگ با اوکراین داشته، جبران شود.

علی بیگدلی

استاد دانشگاه