پازل میانجیگرانه ریاض برای صلح خاورمیانه

در این رابطه باید به سرمایه‌گذاری‌های فی‌مابین آمریکا و سران اعراب خلیج‌فارس هم اشاره کنیم که رقم‌های میلیارد دلاری را در بر گرفته است. این سرمایه‌گذاری‌ها اما حالا با چالش جنگ ایران و اسراییل دست به‌گریبان است و به‌شدت تهدید می‌شود. عربستان سعودی، اولین کشوری بود که حملات اسراییل به ایران را محکوم کرد و خواستار حل اختلافات با ایران بر سر برنامه هسته‌ای‌اش از طریق گفت‌وگو و مذاکره شد. در این مورد با یکی از تحلیلگران بین‌الملل گفت‌وگویی انجام داده‌ایم. ساداتیان در این مصاحبه معتقد است: عربستان برای رسیدن به اهداف توسعه‌یافتگی و تحقق سرمایه‌گذاری‌ها به‌دنبال صلح در خاورمیانه است. در این مورد بیشتر می‌خوانید. 

استراتژی بن‌سلمان و عربستان

سیدجلال ساداتیان، تحلیلگر مسائل بین‌الملل و دیپلمات پیشین در مورد آخرین تحولات دیپلماسی در خاورمیانه و اینکه زمزمه‌هایی از میانجیگری عربستان برای صلح ایران و آمریکا به‌گوش می‌رسید، به ‌خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید: «اگر اقدامات سال‌های اخیر ریاض را در نظر بگیریم و بعد از حضور محمد بن‌سلمان بر راس امور باید بگوییم که این کشور روند فعالیت‌های خود را تغییر داده است و از یک کشور «وهابی» تندرو در حال تبدیل شدن به یک عربستان نوین با تفکرات جدید است که باتوجه به برنامه‌هایی که دارند می‌تواند به اوج توسعه‌یافتگی برسد آن هم با تکنولوژی‌های روز غرب که در اختیارشان خواهند گذاشت. محمد بن‌سلمان که به‌نوعی پادشاه عربستان محسوب می‌شود، با تفکرات جدید، آزادی‌های مدنی و... به‌دنبال آرامش در منطقه است ولی همواره بر منافع خودشان تاکید دارد و اینکه چگونه به‌سود بیشتری برسند». این تحلیل‌گر در همین مورد و با اشاره به برنامه‌های بن‌سلمان ادامه می‌دهد: «بن‌سلمان ابتدا عربستان را از جنگ یمن بیرون کشید و از درگیری‌های منطقه‌ای خارج شد و در ادامه به پیشنهاد چین در مورد بهبود روابط با ایران پاسخ مثبت داد و همچنان در تلاش برای بهبود روابط با تهران است. در ادامه باید بگوییم که عربستان به‌دنبال آرامش در خاورمیانه‌ است اما نه به مفهوم اینکه می‌خواهد ایران را تقویت کند بلکه به‌دنبال کاهش تنش‌ها است». ساداتیان با اشاره به سفر اخیر وزیر دفاع عربستان به واشنگتن اضافه می‌کند:‌ «خالد بن‌سلمان، وزیر دفاع عربستان که برای گفت‌وگو با ترامپ به واشنگتن رفته بود به‌دنبال حل‌و‌فصل موضوع است چون همانطوری که اشاره کردیم به‌دنبال صلح در منطقه هستند. اگر برخی دولت‌ها بعد ۷ اکتبر که به‌دنبال دوری عربستان و اسراییل بودند حالا ریاض می‌تواند با همین کارت و البته پیمان ابراهیم، با آمریکا معامله کند. ریاض کارت‌هایش را برای منافع خود وارد بازی می‌کند. عربستان حتی با خود ایران هم به‌دنبال کاهش حداکثری تنش‌ها است». او در همین مورد گفت:‌ «بن‌‍‌سلمان همه تخم‌مرغ‌هایش را درون سبد آمریکا نمی‌گذارد حتی با توجه به نزدیکی ریاض و واشنگتن که بعد از حضور ترامپ در عربستان قراردادهای میلیاردی فی‌مابین امضا کرده‌اند، وزیر دفاع عربستان به آمریکایی‌ها می‌گوید که اگر می‌خواهید این قراردادها به‌ نتیجه برسند باید تنش در خاورمیانه مهار شود و همچنین ماهیتی را برای فلسطینی‌ها بپذیرند. عربستان در واقع این مسیر را دنبال می‌کند تا روند خاورمیانه به صلح ختم شود، اگر این روند ادامه داشته باشد عربستان هم دچار آشوب و آسیب‌های اقتصادی و نظامی خواهد شد. البته به این نکته هم اشاره کنیم که عربستان نمی‌خواهد اسراییل به‌نوعی خود را به‌عنوان حاکم منطقه معرفی کند». ساداتیان در پاسخ به اینکه آینده صلح منطقه را چگونه ارزیابی می‌کند، اضافه می‌کند:‌ «تحرکات تهاجمی اسراییل اجازه نخواهد داد که عربستان، امارات، قطر و... برنامه‌های اقتصادی خود را توسعه دهند. تاکید می‌کنم که این به‌معنای تلاش ریاض برای رسیدن به منافع ملی خودشان است که البته بخشی از آن به نفع ایران محسوب می‌شود».

تاکید بر بهبود روابط

فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، پیامی مکتوب از سیدعباس عراقچی همتای ایرانی خود در خصوص روابط دوجانبه میان دو کشور و راه‌های حمایت و تقویت آن در تمامی زمینه‌ها دریافت کرد. براساس بیانیه وزارت خارجه عربستان سعودی، ولید الخریجی، معاون وزیر خارجه عربستان سعودی، در مقر این وزارتخانه در ریاض، این پیام را در جریان دیدار با علیرضا عنایتی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در عربستان، دریافت کرد. در این دیدار، روابط دوجانبه میان دو کشور و همچنین موضوعات مورد اهتمام و علاقه مشترک مورد بحث و بررسی قرار گرفت. باید اضافه کنم که سفیر ایران در ریاض، در گفت‌وگوی اختصاصی خود با روزنامه الشرق‌الاوسط، حمایت عربستان از کشورش را در طول جنگ با رژیم اسراییل، افتخارآمیز خوانده بود.