زندگی سالم، انتخاب آگاهانه

گرچه سایر محیط‌های اجتماعی را نباید نادیده گرفت ولی نقش مدارس به واسطه در دسترس بودن حداقل 12 ساله سه گروه دانش‌آموزان، اولیاء آنان و 30 ساله اولیاء مدارس (معلم، مدیر، ناظم) بی‌بدیل است. برنامه‌ریزی در این سنین می‌تواند کمک کند تا حتی سن شیوع سوء مصرف به تعویق بیفتد. تجربه نشان داده است که معمولا با بالاتر رفتن سن افراد امکان گرفتار شدن مردم کمتر خواهد شد. چرا که شروع برنامه‌های پیشگیری در سنین پایین‌تر احتمال موفقیت برنامه‌های پیشگیری را افزایش می‌دهد تجربه زیسته مددکاران اجتماعی وسایر متخصصین این حوزه‌ها هم و موید همین نکته است. فراموش نکنیم که هزینه‌های که کشور در حوزه مقابله با قاچاق مواد مخدر و درمان، درمان اجباری و نگهداری مجرمین این حوزه در زندان‌ها و... می‌پردازد بسیار بسیار بیشتر از هزینه‌هایی است که کشور در حوزه پیشگیری می‌پردازد این در حالی است که منطق سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های اثربخش این است که باید تمرکز بیشتر بر پیشگیری سطح اول با هدف افزایش آگاهی با مشارکت تمام ذی‌نفعان از جمله نوجوانان و جوانان و با بهره‌گیری از روش‌های علمی و مبتنی بر شواهد و توجه به زیست بوم فرهنگی اجتماعی محله‌ها ومحیط‌های اجتماعی و ارایه اطلاعات صحیح و بموقع و متناسب با شرایط مختلف مخاطبین برنامه‌های پیشگیری باشد. براین باور هستم که موفقیت هر کشوری، در اولویت دادن به برنامه‌های پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و از جمله اعتیاد است وشاید به همین دلیل است که شعار سال 2025 «قبل از به دام افتادن، مسیرت را عوض کن»، «زندگی سالم، انتخاب آگاهانه» انتخاب شده است. گرچه بنابه دلایل مختلف از جمله زود بازده نبودن برنامه‌های پیشگیری و سرمایه‌گذاری کمتر مدیران در این سطح از پیشگیری، ضعف فرهنگ پیشگیری در بین مردم، اثر بخش نبودن برنامه‌ها ومحتوای تولیدی، جذاب نبودن روش‌های ارایه برنامه‌های پیشگیری متناسب با شرایط کنونی جهان در بهره‌گیری از تکنولوژی‌ها و فناوری‌های نوین و... از جمله دلایل توجه کمتر به برنامه پیشگیری از سوء مصرف مواد مخدر هستند ولی فراموش نشود که تمرکز صرف روی مقابله با قاچاق مواد مخدر و درمان نمی‌تواند ما را از دام اعتیاد برهاند.

سیدحسن موسوی چلک

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران