توافق در ابهام، خودرو در نوسان

این تغییرات به‌ویژه در شرکت‌های بزرگ مانند ایران خودرو، به‌دنبال انتظاراتی از سوی بازار و مصرف‌کنندگان برای افزایش کیفیت و تنوع محصولات صورت می‌گیرد. اما کارشناسان معتقدند؛ تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی تأثیرات عمیقی بر صنعت خودروسازی ایران گذاشته‌اند و امکان تعامل با شرکت‌های خارجی و ورود تکنولوژی و... محدود یا حتی متوقف کرد. همزمان با برگزاری مذاکرات برخی از فعالان در بازار خودرو امیدوارند، بهبود شرایط اقتصادی و کاهش تحریم‌ها بتواند به جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و انتقال تکنولوژی کمک کند تا در نهایت به ارتقای کیفیت و تنوع محصولات منجر شود. هرچند برخی از تحلیلگران نیز بر این باورند؛ تغییرات مدیریتی و ساختاری در شرکت‌های خودروسازی نیز از جمله پارامترهای مهمی به شمار می‌آیند تا بتوان همزمان با اصلاحات زیرساختی به بهبود در این حوزه امیدوارتر شد. چرا که برای رقابت در بازارهای جهانی، نیاز به بازنگری در فرآیندهای تولید، بهبود کیفیت و ارتقای استانداردها ضروری است و البته این تغییرات باید به گونه‌ای طراحی شوند که با نیازهای جدید بازار و تقاضای مصرف‌کنندگان همخوانی داشته باشند. به گفته این صاحب‌نظران اما با توجه به توقف چندین ساله این صنعت حتی در صورت موفقیت مذاکرات و احتمال ورود شرکت‌های خارجی و سرمایه‌گذاران و... نیز نمی‌توان انتظار تحولی شگرف تا پایان سال جاری در این بازار داشت.

رشد مشروط بازار خودرو

به گزارش «آرمان ملی»، بابک صدرایی، تحلیلگر بازار خودرو در این باره گفت: در مورد واگذاری شرکت‌های خودروسازی ایرانی به بخش خصوصی، به ویژه ایران خودرو که اولین نمونه در این زمینه بود، باید بررسی کرد که آیا پس از این واگذاری تغییرات قابل‌توجهی در این شرکت‌ها به وجود آمده است یا خیر؟ در واقع، این تغییرات باید با توجه به موانع مختلفی که پیش‌تر به ویژه تحریم‌ها ایجاد کرده‌اند، مورد ارزیابی قرار گیرند. یکی از نکات مهم این است که اگر تحریم‌ها برداشته شوند، ممکن است این تغییرات به سمت بهبود شرایط پیش بروند. او افزود: گمانه‌زنی‌ها در باره بازار خودرو حول محور این سوال مطرح می‌شود که آیا همکاری‌های جدید با شرکت‌های خودروسازی خارجی می‌تواند به بهبود وضعیت صنعت خودروسازی ایران کمک کند یا خیر، به‌ویژه در زمینه تأمین قطعات، توسعه پلتفرم‌های جدید، و تنوع محصولات که نیاز به سرمایه‌گذاری و توسعه زیرساخت‌های جدید دارد.

خصوصی شدن ایران خودرو

این کارشناس توضیح داد: قطعا برای اینکه صنعت خودروسازی ایران بتواند در سطح جهانی رقابت کند، باید زیرساخت‌های صنعت خودروسازی تغییرات اساسی را تجربه کند. این تغییرات شامل بازنگری در برنامه‌ریزی‌ها، ایجاد بسترهای لازم برای توسعه و بهبود کیفیت محصولات، و ارتقای استانداردهای تولید است. همچنین، اگر این تغییرات به‌درستی پیاده‌سازی شوند، می‌توانند به بهبود و بهینه‌سازی صنعت خودروسازی داخلی کمک کنند. صدرایی اضافه کرد: از جمله راهکارهایی که در حال حاضر مورد توجه قرار گرفته، این است که شرکت ایران خودرو وارد تولید خودروهای چینی شود، این تصمیم برای شرکت ایران خودرو به این منظور است که با واردات خودروهای چینی و عرضه آنها در بازار، بتواند بازار خود را حفظ کند و از این طریق کیفیت تولیدات داخلی خود را ارتقا دهد، هرچند این رویکرد نیز سوالاتی را ایجاد کرده است، چرا که نگرانی‌هایی در مورد کیفیت خودروهای وارداتی و توانایی شرکت در رقابت با دیگر برندها وجود دارد. این کارشناس خودرو افزود: علاوه بر این، موضوعی که باید به آن توجه شود این است که اگر شرکت ایران خودرو بخواهد پس از واگذاری به بخش خصوصی به رشد و پیشرفت برسد، باید تغییرات اساسی در زیرساخت‌ها و ساختار مدیریتی آن انجام شود، به‌خصوص باید مدل مدیریت شرکت تغییر پیدا کند تا با تغییرات بازار و نیازهای جدید تطابق داشته باشد، در نتیجه این تغییرات در واقع می‌تواند به شرکت ایران خودرو کمک کند تا هم از نظر کیفیت و هم از نظر عملکرد در سطح جهانی رقابتی‌تر شود.

موفقیت خصوصی‌سازی

او معتقد است: اگر ایران خودرو بخواهد با این استراتژی‌ها به رشد دست یابد، نیاز به اصلاحات و پیشرفت در فرآیندهای مدیریتی، تولیدی و تکنولوژیکی دارد تا بتواند در رقابت با سایر خودروسازان داخلی و خارجی موفق‌تر عمل کند. اما برای پیش‌بینی یا تحلیل اینکه آیا موفقیت واگذاری شرکت‌های خودروسازی به بخش خصوصی به معنای موفقیت در بهبود وضعیت صنعت خودروسازی کشور خواهد بود یا خیر، نیاز به زمان بیشتری داریم. در واقع، زیرساخت‌ها، عوامل بیرونی و درونی مختلف، و تحلیلات دقیق‌تری لازم است تا بتوانیم به نتیجه‌گیری درست در این زمینه برسیم. این بررسی‌ها باید شامل ارزیابی وضعیت فعلی صنعت، تاثیرات تحریم‌ها، تغییرات مدیریتی و حتی تغییرات در تقاضای بازار باشد.

تاثیر مذاکرات بر بازار خودرو

او ادامه داد: البته باید توجه داشت که این فرآیند زمان‌بر است و نمی‌توان به سرعت به نتایج قطعی رسید، ولی اگر این تحلیل‌ها به درستی انجام شود، می‌توانیم به یک ارزیابی منطقی و قابل اتکا دست یابیم، در این بین مهم این است که در حال حاضر، اقدامات اولیه به‌طور تدریجی و با دقت در حال انجام است، و ممکن است در کوتاه‌مدت تغییرات چشمگیری نداشته باشیم، اما در بلندمدت می‌توانیم شاهد نتایج مثبت و تحولات بزرگ‌تری باشیم. در مجموع قطعا، موفقیت در این فرآیند وابسته به این است که آیا بخش خصوصی توانسته است زیرساخت‌ها و مدل‌های مدیریتی مؤثری برای ارتقای صنعت خودروسازی فراهم کند یا خیر. این موضوع نیازمند بررسی دقیق و زمان‌بر است تا بتوان پیش‌بینی درستی از آینده این صنعت داشت.

واکنش بازار به روند مذاکرات

مسیح فرزانه، کارشناس خودرو نیز در تحلیل بازار خودرو نسبت به روند مذاکرات گفت: باید این موضوع را تفکیک کنیم که آنچه درباره آن صحبت می‌کنیم، اکنون محدود به نشستی بین نمایندگانی از ایران و ایالات‌متحده است که هنوز به مذاکره دولت‌های دو کشور نرسیده است. به‌طور معمول در این نشست‌ها اگر قرار باشد مذاکره‌ای اتفاق بیفتد، چارچوبی تعریف و در قالب آن مذاکره می‌شود و در پایان نیز مشخص خواهد شد که آیا به نتیجه رسیده یا خیر؟ اما از گذشته تاکنون وضعیت بازار خودرو کشور ما به این شکل بوده که اگر پیام مثبت از داخل این گفت‌وگوها یا مذاکرات در آینده منتشر شود، تأثیر موقتی بر بازار و قیمت‌ها خواهد گذاشت و در صورتی که خبر منفی صادر شود، بازار را به صورت منفی تحت تأثیر قرار می‌دهد، همین گونه که می‌بینیم انتشار اخبار مذاکرات اخیر عمان باعث اصلاح قیمت ارز شد و بازار خودرو را نیز تحت‌تأثیر قرار داد، باید این نکته را اضافه کرد که اگر در آینده هرگونه توافقی اتفاق بیفتد، می‌توان گفت صنعت خودرو و بازار این محصولات داخلی و مونتاژی همچنین واردات آنچنان نابسامان و به هم ریخته است که قرار نیست یک شبه و اتفاق عجیبی بیفتد، باید این واقعیت را بپذیریم که اقتصاد سیاسی و صنعت به طور معمول در درازمدت آثار خود را نشان می‌دهد همان‌گونه که می‌بینیم شرایط کنونی حوزه اقتصاد کشور به ویژه صنعت خودرو نتیجه یک یا چند شب اشتباه نیست بلکه پیامد نزدیک به چهار تا پنج دهه اشتباهات ادامه‌دار و مختلف است بنابراین حداقل اگر به صلاح کشور و مردم باشد که این توافق اتفاق بیفتد، واقعیت این است که پس از مذاکره و توافق باید یک پروسه ۱۰ ساله را در نظر بگیریم تا بتوانیم در قالب آن سرمایه‌گذار جذب کرده و به صنعت و واردات خودرو کشور جان دهیم و پس از این دوران ۱۰ ساله پیامدهای مثبت آن را در این صنعت ببینیم. این کارشناس درباره ریزش قیمت خودروهای داخلی در روزهای اخیر گفت: در صورتی که اگر در حوزه اقتصاد سیاسی، این نشست‌ها و مذاکرات به صورت مثبت در روزهای آینده روند ادامه‌داری را طی نکند و به توافقنامه‌ای ختم نشود، پیامدهای تورمی را در بازار خودرو خواهیم دید زیرا هنوز اتفاق نیفتاده و موضوع در حد یک نشست بوده در حالی که اگر قرار باشد در حوزه اقتصاد اتفاق تأثیرگذاری رخ دهد باید در درازمدت باشد، بنابراین همه اینها خبر درمانی ناشی از رسیدن پیام‌های مثبت از مذاکرات بوده که سبب تعدیل قیمت ارز و در نتیجه قیمت خودرو شده است، از دید من ریزشی اتفاق نیفتاده زیرا ریزش قیمت شامل عددهای بسیار بزرگ می‌شود.