«آرمان ملی»تحرکات دیپلماسی را بررسی می‌کند
روایت روحانی از تغییر مسیر مذاکرات هسته‌ای
آرمان ملی- احسان اسقایی: هنوز زمان و مکان دور چهارم مذاکرات مشخص نیست. اظهارات ترامپ و ویتکاف در ارتباط با موضوع «غنی‌سازی صفر» در ایران به‌منظور لغو تحریم‌ها، مسیر رو به پیشرفت مذاکرات را با وقفه روبه‌رو کرده است.
در ایران نیز رهبر انقلاب اسلامی نسبت به مواضع متغیر طرف آمریکایی هشدارهای جدی داده است. رسانه‌های معاند کوشیده‌اند ایستادگی رهبری در برابر خواسته‌های غیرحقوقی و سیاسی آمریکا را به شکست مذاکرات تعبیر کنند، اما با توجه به اینکه تنها یک راه‌حل برای پایان دادن به پرونده هسته‌ای باقی مانده و آن مذاکره است، نقشه رسانه‌های مخالف مذاکرات تهران واشینگتن نگرفت و اکنون تحلیل‌های متنوعی در رسانه‌ها درباره ادامه مسیر مذاکرات منتشر می‌شود.
پیشنهاد در راه مانده
در سوی دیگر ماجرا، آمریکایی‌ها جنگ رسانه‌ای ویژه‌ای علیه ایران به راه انداخته‌اند. در همین راستا، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرده که بسته پیشنهادی جدیدی برای ایران ارسال کرده است. اما در ایران، دریافت این بسته در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و مقامات ایرانی اعلام کرده‌اند که هیچ بسته‌ای دریافت نکرده‌اند. این بازی رسانه‌ای از سوی آمریکا با هدف اعمال فشار بر ایران طراحی شده تا کشورمان را در وضعیت تعلیق و سردرگمی قرار دهد. البته این احتمال نیز مطرح است که بسته پیشنهادی ترامپ به‌صورت شفاهی و از طریق وزیر خارجه عمان به تهران منتقل شده باشد. شاید مواضع اخیر مقامات ایرانی نسبت به زیاده‌گویی‌های آمریکا نیز ناشی از همین موضوع باشد. ارسال غیررسمی پیشنهاد از سوی آمریکایی‌ها می‌تواند یک تاکتیک باشد تا با مواضع کتبی ایران مواجه نشوند و در نهایت پیشنهادهای تعدیل‌شده‌تری را ارائه دهند.
ضعف دیپلماسی آمریکا
به‌نظر می‌رسد یکی از دلایل تأخیر در رسیدن به نتیجه در مذاکرات، رویکرد رسانه‌ای آمریکایی‌ها در تعامل با ایران است. آن‌ها ترجیح می‌دهند خواسته‌ها و طرح‌های خود را ابتدا در رسانه‌ها منتشر کنند؛ رویکردی که با روش مذاکراتی تیم ایرانی و به‌ویژه روش سیدعباس عراقچی همخوانی ندارد. وزیر خارجه کشورمان بارها تأکید کرده که ایران در رسانه‌ها مذاکره نمی‌کند و تنها پشت میز مذاکره مواضعش را اعلام خواهد کرد. البته این نکته شایسته نظر است که در مذاکره غیر مستقیم احتمال درز برخی اخبار به رسانه‌ها وجود دارد و اگر چنین اتفاقی بیفتد این رسانه‌ها خواهند بود که به جای تیم‌های دیپلماتیک، جهت مذاکرات را مدیریت می‌کنند.
شیخ دیپلمات وارد می‌شود
فارغ از اینکه مذاکرات ایران و آمریکا با موانعی به‌واسطه زیاده‌خواهی‌های آمریکا روبه‌رو شده، برخی از مسئولان سابق و مذاکره‌کنندگان پیشین تلاش کرده‌اند با ارائه پیشنهادهایی درباره مسیر مذاکرات، به روند گفت‌وگوها کمک کنند. اخیراً حسین موسویان، دیپلمات سابق، نقدهایی جدی به رسانه‌ای شدن مذاکرات وارد کرده است؛ نکته‌ای که می‌تواند تلنگری باشد برای تیم ایرانی که در رسانه‌ها نباید به جوسازی‌های آمریکا پاسخ داد. در همین راستا، حسن روحانی، رئیس‌جمهور پیشین و مذاکره‌کننده ارشد در مذاکرات پیشابرجام، نیز دیدگاه‌هایی در زمینه عبور از دست‌اندازهای مذاکرات مطرح کرده است. روحانی که گویی همچنان در لایه‌هایی از ساختار سیاست خارجی حضور دارد، تلاش کرده با یادآوری تجربیات گذشته، دیپلمات‌های ایرانی را نسبت به شیوه‌های پیشبرد مذاکرات تقویت کند. روحانی گفته است: در سال ۸۴ ما می‌توانستیم مسأله هسته‌ای را تمام کنیم. نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری ۸۴ سرنوشت هسته‌ای را تغییر داد. ما برای حل نهایی مسأله هسته‌ای سه راه پیدا کرده بودیم. از این سه راه‌حل، طولانی‌ترینش پیشنهاد سه کشور اروپایی بود که آن‌ها می‌گفتند سه سال فعالیت را تعلیق کنید و بعد از سه سال فعالیت کاملاً آزاد باشد. یک راه دیگر با آژانس داشتیم که یک سال و نیم طول می‌کشید. در راه سوم با آفریقای جنوبی، الجزایر، هند و برزیل توافق کردیم که پنج کشور به‌صورت یک کنسرسیوم در ایران غنی‌سازی کنیم. درباره این طرح، آقای امبکی رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی با سه کشور اروپایی تماس گرفت و آن‌ها قبول کردند که اگر چند کشور با هم انجام دهند، مشکلی نداریم. حضور مجدد شیخ دیپلمات در فضای رسانه‌ای و یادآوری تجربه‌های پیشین شاید نوعی تزریق تجربه و عقلانیت به جریان مذاکرات باشد؛ تجربه‌ای که اگر در زمان مناسب به‌کار گرفته شود، می‌تواند به تسهیل گفت‌وگوها کمک کند.
ارسال نظر