با طرح این سوال که بالاخره تغییر مسیر ابرها می‌تواند اتفاق بیفتد یا نه، نظرات کارشناسی را از نظر گذراندیم
ابرهای دزدیده شده، دریاچه خشک شده؟
آرمان ملی: می‌گویند از کف دریاچه ارومیه لیتیوم برداشت می‌کنند. از طرف دیگر ابری بالای سر دریاچه ارومیه وجود ندارد و همین‌طور گفته می‌شود که ابرها را می‌دزدند و مسیر آنها را تغییر می‌دهند. هرچند نظرات کارشناسانه و غیرکارشناسانه در این زمینه تمام این موارد را هم تایید و هم تکذیب می‌کنند. از یک طرف می‌گویند که امکان دزدیدن و غیربارور کردن ابرها وجود ندارد و از طرفی می‌گویند که امکان‌پذیر است. از یک طرف برداشت لیتیوم خبری و از سوی دیگر تکذیب می‌شود.
در این زمینه روز گذشته بحث‌هایی مطرح شد. برای نمونه وزیر کشور شایعه برداشت لیتیوم را تکذیب کرد و محیط زیست هم روز گذشته این کار را کرد و گفت فقط می‌شود از کف دریاچه ارومیه که خشک شده، نمک برداشت. نمکی که در صورت وزیدن باد دودی را به چشم مردم فرو خواهد برد که عوارضش به این آسانی‌ها رفع نخواهد شد. همچنین روز گذشته نوری قزلجه، نماینده مجلس، گفت که باروری و تغییر مسیر ابرها از نظر علمی و فنی می‌تواند اتفاق بیفتد و در مواردی هم در روزهای گذشته این کار از سوی برخی کارشناسان به دشمنان نسبت داده شد. از طرف دیگر زارع، رئیس شاخه زمین‌شناسی فرهنگستان علوم در گفت‌وگویی رسانه‌ای توضیح داده که «ناپدید شدن ابرهای باران‌زا در شمال باختری ایران و تداوم آنها در نواحی همسایه ترکیه را می‌توان به ترکیبی از توپوگرافی، گردش جوی و سامانه‌های اقلیمی موضعی نسبت داد. این عوامل به تفاوت در توزیع بارندگی در منطقه کمک می‌کنند و در نتیجه سطوح مختلف بارش بین شمال غرب ایران و نواحی ترکیه ایجاد می‌شود.»
وزیر کشور برداشت لیتیوم از دریاچه ارومیه را تکذیب کرد
روز گذشته و در ادامه شایعات یا واقعیات مربوط به دریاچه ارومیه، وزیر کشور شایعه برداشت لیتیوم از دریاچه ارومیه توسط چینی‌ها را تکذیب کرد. احمد وحیدی در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران در پاسخ به این سوال که شایعاتی مبنی بر برداشت لیتیوم از دریاچه ارومیه توسط چینی‌ها وجود دارد، تصریح کرد: همان‌طور که گفتید اینها شایعات است و چنین چیزی تایید نمی‌شود.
از طرفی مدیرکل حفاظت از محیط زیست آذربایجان غربی هم در روزهای گذشته گفته بود که تنها ماده معدنی که از بستر دریاچه ارومیه برداشت می‌شود نمک خشک است و شایعات مبنی بر برداشت لیتیوم از این دریاچه صحت ندارد.
سعید شهند در پاسخ به این سؤال تسنیم که آیا از سطح دریاچه ارومیه لیتیوم برداشت می‌شود؟ توضیح داده بود: دریاچه ارومیه به‌عنوان یک منبع غنی نمک در دنیا شناخته می‌شود که بعد از بحرالمیت دومین دریاچه شور جهان است و در شرایط اکولوژیکی و عادی آن در هر لیتر از آب دریاچه 450 گرم نمک وجود دارد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی افزوده بود: برآوردهای صورت‌گرفته حاکی از وجود بیش از 6 میلیارد تن نمک در این دریاچه است و مرجع تخصصی در زمینه مواد معدنی این دریاچه سازمان صنعت و معدن استان است که سال گذشته طی نامه‌ای رسمی به سازمان محیط زیست اعلام کرده‌اند که در دریاچه ارومیه لیتیوم وجود ندارد و لذا شایعات مبنی بر برداشت لیتیوم از دریاچه ارومیه، صحت ندارد و تصاویر مربوط به برداشت‌ها که در سطح فضای مجازی منتشر شده است مربوط به برداشت نمک خشک است.
باروری و تغییر مسیر ابرها از نظر علمی و فنی می‌تواند اتفاق بیفتد
روز گذشته، غلامرضا نوری قزلجه، نماینده مجلس در مورد ادعای دستکاری ابرهای اقلیم جغرافیای ایران توسط کشورهای همسایه به عصرایران گفت: این کار یعنی بحث باروری ابرها و تغییر مسیرشان از نظر علمی و فنی می‌تواند اتفاق بیفتد اما اینکه کشورهای همسایه ما با ابرهای که در منطقه ما هستند این کار را کرده باشد ثابت نشده است. اما لازم است ما یکسری مقررات جدی از نظر بین‌المللی در این زمینه داشته باشیم. با توجه به شرایط کشورمان باید پیشگام باشیم و ابتکار عمل را در دست بگیریم تا دستکاری ابرهای محلی از طرف کشورهای همسایه اتفاق نیفتد.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تغییرات اقلیمی توسط بشر انجام می‌شود، توضیح داد که: ما نمی‌توانیم در حال حاضر کشوری را متهم کنیم چراکه وضعیت تغییرات اقلیمی در جهان اتفاق افتاده و کشور ما درگیر این تغییرات است. الان ریتم سینوسی ترسالی و خشکسالی‌ها به‌هم ریخته است و بدون تحقیق و اطلاعات دقیق نمی‌توانیم بحث هارپ را در مورد کشوری مطرح کنیم چرا که مشکلاتی را در بحث ارتباطات‌مان با این کشورها ایجاد می‌کند.
نوری قزلجه همچنین گفت: اگر این کم بارشی‌ها ادامه داشته باشد خشکسالی تشدید می‌شود، آب شرب و تولیدات کشاورزی کاهش می‌یابد و توسعه کشاورزی و تداوم فعالیت‌های صنعتی دچار مشکل می‌شود. آب یعنی زندگی و آب که نباشد زندگی نیست.
شایعات اخیر ابردزدی در شبکه‌های اجتماعی کذب است
اما مهدی زارع، استاد پژوهشگاه زلزله‌شناسی و رئیس شاخه زمین‌شناسی فرهنگستان علوم از جمله کسانی است که این شایعات اخیر ابردزدی در شبکه‌های اجتماعی را رد می‌کند. او در پاسخ به این سوال خبرآنلاین که علت اصلی ناپدید شدن ابرهای باران‌زا در شمال باختری ایران و تداوم آنها در نواحی همجوار ترکیه چیست، گفته: «رشته‌کوه‌های زاگرس که در جنوب غربی ایران و جنوب شرقی ترکیه در کناره‌ها اثری از سایه باران ایجاد می‌کنند. این مانع توپوگرافی باعث می‌شود ابرهای باران‌زا قبل از رسیدن به سمت شمال غربی ایران پراکنده شوند و این منطقه با بارش کمتری باقی بماند.»
زارع به وجود سامانه‌های اقلیمی محلی، مانند سامانه‌های پیشانی که می‌تواند بر توزیع بارندگی در منطقه اثر بگذارد، اشاره و اظهار می‌کند: «هنگامی که یک سامانه پیشانی پربارش به شمال باختری ایران نزدیک می‌شود، ممکن است با شرایط نامساعدی مانند هوای خشک یا باد عمودی مواجه شود که می‌تواند سامانه پیشانی را ضعیف کرده و باعث شود ابرها قبل از رسیدن به ایران از بین بروند. در مقابل، مناطق همسایه ترکیه برای توسعه و نگهداری ابرهای باران‌زا مساعدترند و در نتیجه بارش در آن مناطق بیشتر است.»
اما چرا دریاچه ارومیه آب ندارد اما دریاچه وان آب دارد؟ زارع در مقایسه این دو دریاچه گفته: «در نتیجه مقایسه عوامل مرتبط با سطح آب در این دریاچه‌ها که شرایط جغرافیایی و اقلیمی مشابهی دارند اما سیاست‌های مدیریتی متفاوتی بر محیط آنها حاکم بوده می‌تواند راه مناسبی برای شناسایی علل کاهش آب دریاچه ارومیه باشد. مقایسه این متغیرها ممکن است به توضیح تفاوت‌های مشاهده شده در رفتار دریاچه‌های ذکر شده در دهه ابتدایی سده بیست و یکم کمک کند. پارامترهای هیدرومتری و اقلیمی، و همچنین شاخص تفاوت طبیعی شده گیاهی و شاخص تفاوت عادی جریان آب، دما و تبخیر و تعرق در دو دریاچه اساساً روندهای یکسانی را نشان می‌دهد، اما این توضیح قانع کننده‌ای برای تغییرات سطح آب دریاچه ارومیه نیست. نتایج بررسی‌ها نشان داده که پروژه‌های سدسازی و انحراف آب، گسترش کشاورزی آبی و ژرفای کم دریاچه ارومیه در بیشتر بخش‌ها از عوامل اصلی کوچک‌شدن و خشکی دریاچه ارومیه نسبت به دریاچه وان بوده است.»
از زارع پرسیده شده چه کسی دریاچه ارومیه را خشک کرده، رئیس شاخه زمین شناسی فرهنگستان علوم گفته: «علت اصلی تبدیل ارومیه به بستر دریاچه خشک شده دخالت انسان بوده است، عوامل اقلیمی هم اما به میزان کمتری نقش داشته‌اند، در حالی که عوامل انسانی نقش تعیین کننده‌ای داشته‌اند. در میان مداخلات انسانی، ساخت بزرگراه شهید کلانتری از وسط دریاچه نیز در خشکی دریاچه اثر داشته است ولی ساخت سدهای متعدد روی رودخانه‌هایی که به این دریاچه می‌ریزند به شدت به این فاجعه کمک کرد.»
او ادامه داده: «کاهش آب زیرزمینی نیز عامل مهمی برای خشک شدن دریاچه است. تجزیه و تحلیل روزهای غبارآلود درحوضه ارومیه، تنوع گرد و غبار بین سالی و فصلی را در کل غرب ایران نشان می‌دهد. این موضوع نشان می‌دهد که گرد و غبار حوضه ارومیه عمدتاً تحت اثر فعالیت گرد و غبار منطقه‌ای است و تاکنون بستر خشک شده دریاچه به میزان کمتری در افزایش بار گرد و غبار نقش داشته است. جریان باد غالب غالباً جنوب غربی است که گرد و غبار شور ارومیه را به سمت شمال می‌برد و شهر تبریز را تحت تأثیر قرار می‌دهد.»
ارسال نظر