علی‌محمد نمازی در گفت‌وگو با «آرمان ملی» مطرح کرد
سایه سنگین ناهماهنگی بر دولت پزشکیان
آرمان ملی: یک سال و چند ماه پس از آغاز به کار دولت مسعود پزشکیان، ارزیابی‌ها از کارنامه دولت همچنان محل اختلاف است.
چنانکه علی‌محمد نمازی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی و از چهره‌های باسابقه جریان اصلاحات، در گفت‌وگو با «آرمان ملی»، تصویری دوگانه از عملکرد دولت ارائه می‌کند؛ موفقیت‌هایی محدود در حوزه‌هایی چون حجاب، رفع فیلتر و تأمین کالاهای اساسی، در برابر ناکامی‌های جدی در اقتصاد، سیاست خارجی و چینش کابینه. نمازی با تأکید بر اینکه «میان انتظارات مردم و اختیارات واقعی قوه مجریه فاصله‌ای عمیق وجود دارد»، یادآور می‌شود که پزشکیان با شناخت کامل از ساختار قدرت و محدودیت‌های آن وارد رقابت انتخاباتی شد و خود را ادامه دهنده مسیر دولت خاتمی معرفی کرد؛ از این رو، نمی‌توان ضعف‌های امروز را به کمبود اختیارات نسبت داد. او در نقد وضعیت فعلی، به رشد اقتصادی نزدیک به صفر، تورم ۵۰ درصدی، فعال‌شدن مکانیزم ماشه و بازگشت تحریم‌های شورای امنیت اشاره می‌کند و این شاخص‌ها را نشانه نرسیدن دولت به وعده‌های اساسی می‌داند. نمازی همچنین معتقد است طرح «وفاق» رئیس‌جمهور نتیجه‌ای معکوس داشته و به جای تقویت دولت، به شکل‌گیری کابینه‌ای میانه و کم‌اثر انجامیده که سهم رقیبان اصولگرا در آن پررنگ‌تر است؛ موضوعی که از نگاه او، نارضایتی اصلاح‌طلبان و نگرانی آنها از آینده را قابل‌فهم می‌سازد. این فعال سیاسی از «ناهماهنگی خطرناک» در حوزه سیاست خارجی نیز هشدار می‌دهد و تأکید می‌کند دولت باید نقش خود را «تام و تمام» در هدایت دیپلماسی ایفا کرده و از ظرفیت نخبگان استفاده کند. او ضعف ساختار اطلاع‌رسانی دولت را هم عاملی مؤثر در شکل‌گیری سوءتفاهم‌ها و ناکامی در مدیریت افکار عمومی می‌داند. نمازی در پایان، سه مطالبه فوری اصلاح‌طلبان از دولت را «تنش‌زدایی و بازتنظیم سیاست خارجی»، «برگزاری انتخابات آزاد شوراها» و «آغاز اصلاحات ساختاری با حمایت رهبری» برمی‌شمارد. در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.
+ ارزیابی کلی شما از عملکرد چندماهه دولت آقای پزشکیان چیست؟ اصلاح‌طلبان حامی دولت از یکسو بر موفقیت‌های نسبی تأکید می‌کنند و از سوی دیگر گلایه‌هایی مطرح می‌شود. به نظر شما دولت چقدر توانسته انتظارات جریان اصلاحات را محقق کند؟
به عنوان مقدمه عرض کنم برای پاسخ به اینگونه سوالات باید با توجه به ساختار نظام و به خصوص قوه مجریه در قانون اساسی و یا ساختار حاکم و یا انتظارات ملت قضاوت نماییم. قطعا بین انتظارات مردم با ساختار واقعی و اختیارات و مسئولیت‌های قوه مجریه موجود در کشور فاصله بسیار است. به‌رغم این فاصله آنچه که من را قانع می‌کند که با توجه به توقعات مردم قضاوت نمایم این است که آقای دکتر پزشکیان تقریبا از ابتدای تشکیل نظام جمهوری اسلامی در نظام مشغول کار و خدمت و در اواخر هم وزیر، نماینده مجلس بوده و با واقعیت‌ها آشنا و با لحاظ شرایط حاکم کاندیدای ریاست جمهوری شده و آن وعده را داده و خود را ادامه دهنده موفق‌ترین دولت یعنی دولت خاتمی معرفی نموده‌اند. ایشان یا از برنامه‌ها و توان خود و شرایط کشور مطمئن بودند که گردن گرو گذاشتند و یا خدای ناکرده تیری را در تاریکی پرتاب کرده و انتظار داشته به هدف اصابت کند. در هر حال دولت در موضوع وعده خود در مورد حجاب اجباری و رفع فیلتر عملکرد خوبی داشته است، اینکه سوخت خودرو و کامیون را تقریبا رایگان تامین و در اختیار مصرف کننده گذاشته و همین قضیه در مورد نان مصرفی خانوارها نیز صادق است، موفق بوده اما در تشکیل کابینه، اقتصاد، سیاست خارجی، رفع تحریم‌ها و تحقق وعده‌های اساسی موفق نبوده است. رشد اقتصادی نسبت به گذشته بدتر شده و اگر منفی نباشد، صفر است؛ تورم نیز به حدود ۵۰ درصد رسیده و با اهداف برنامه هفتم فاصله زیادی دارد. در سیاست خارجی وضعیت مطلوب نیست؛ هم به ایران حمله شد، هم مکانیسم ماشه فعال شد و هم تحریم‌های شورای امنیت برگشت. در مجموع دولت نتوانست انتظارات اصلاح‌طلبان و اکثریت مردم را محقق کند.
+ طی هفته‌های اخیر برخی چهره‌های اصلاح‌طلب از کمرنگ شدن نقش این جریان در تصمیم‌سازی دولت انتقاد کرده‌اند. به‌عنوان مثال نام‌هایی مانند فیاض زاهد و حاشیه‌های مربوط به استعفای او از تیم اطلاع‌رسانی یا شایعاتی درباره اعمال نفوذ قائم‌پناه مطرح شده است. آیا این انتقادات را جدی می‌دانید؟ ریشه آنها چیست؟
تشکیل کابینه در ایران که کارکرد حزبی در آن حاکم نیست مخصوصا اینکه منتخب انتخابات ریاست جمهوری چهره مشهور و دارای عقبه سیاسی نباشد مانند این دوره بسیار مشکل است. طرح وفاق باعث شد که نیروهای قوی هر دو جناح کنار رفته و کابینه با افرادی میانه بسته شود که روی آنها حساسیت نباشد. نه تنها دولت قوی تشکیل نشد بلکه نسبت سهم اصولگرایان که رقیب دکتر پزشکیان در انتخابات بودند بیشتر شد و لذا جریان اصلاحات حق دارد از وضعیت موجود ناراضی و نسبت به آینده نگران باشد.
+ برخی فعالان سیاسی به اختلافات درونی میان اصلاح‌طلبان اشاره می‌کنند؛ ازجمله طرح موضوعاتی مثل استعفای عارف یا نارضایتی برخی گروه‌های حامی دولت. از نگاه شما، این نشانه شکاف در جبهه اصلاحات است یا سوء‌برداشت رسانه‌ای؟
معمولا اختلاف و شکاف مربوط به دوران تقسیم قدرت و در قدرت بودن است. درست است که انتخاب آقای دکتر پزشکیان نتیجه حمایت و فعالیت شدید اصلاح‌طلبان در انتخابات است، اما ساختار قدرت و سهم قوه مقننه در مانور قدرت و عملکرد رئیس‌جمهور و نزدیکانش نشان می‌دهد که اصلاح‌طلبان قدرت چندانی ندارند و لذا اختلاف مهمی نیز در این جبهه نیست و اگر چنین حسی وجود دارد نتیجه کار رقبا و به خصوص اقتدارگراها است.
طرح وفاق باعث شد که کابینه با افرادی میانه بسته شود که روی آنها حساسیت نباشد. نه تنها دولت قوی تشکیل نشد بلکه نسبت سهم اصولگرایان که رقیب دکتر پزشکیان در انتخابات بودند بیشتر شد
+ آیا تیم دولت در حوزه اطلاع‌رسانی و رسانه‌ای، به‌ویژه پس از حواشی اخیر، نیازمند بازسازی یا بازنگری است. در واقع، ضعف ساختار روابط عمومی دولت چقدر در ایجاد این گلایه‌ها نقش داشته؟
با اینکه نیروهای با سابقه فعالیت‌های مطبوعاتی در این بخش حضور دارند اما فعالیت آنها قابل ملاحظه نیست. دولت اگر می‌خواست به سفارش‌های امام در آن زمان که مرتب می‌فرمود کارهای خود را به اطلاع مردم برسانید، عمل کند نیاز به روابط عمومی و بخش اطلاع‌رسانی قوی دارد. مخصوصا با وجود یک صدا و سیمای یک طرفه و تقریبا در مقابل دولت، به نظر من دولت به چند شبکه رادیویی و کانال تلویزیونی نیاز دارد که اطلاع‌رسانی لازم صورت گیرد.
+در حوزه دیپلماسی، بسیاری انتظار داشتند دولت پزشکیان نقش فعال‌تری در سیاست خارجی ایفا کند. به‌نظر شما، آیا دولت در مسیر «پیش‌ران دیپلماسی» شدن قرار گرفته یا هنوز با تردید و کندی مواجه است؟
باره‌ها من نوشتم و گفتم چون سیاست خارجی کشور دارای وزارتخانه و وزیر امور خارجه است پس باید مسئولیت اداره سیاست خارجی با دولت باشد و دیگر بخش‌های حاکمیتی مانند نیروهای مسلح و... یار و یاور دولت باشند. از طرف دیگر داشتن آرمان و تنظیم سیاست‌های کلی نظام بر اساس آن آرمان‌ها نقش چراغ راهنمای قوی را دارد، اما برنامه‌ریزی و فعالیت اجرایی در عرصه سیاست خارجی باید از مسئولیت‌ها و وظایف دولت باشد تا امور داخلی و خارجی کشور متوازن و هماهنگ پیشرفته و مکمل یک دیگر باشند.
+برخی تحلیلگران معتقدند فضای جدید سیاست خارجی و مذاکرات، نیازمند هماهنگی کامل تیم دیپلماسی با بدنه کارشناسی و جریان اصلاحات است. شما چه میزان هماهنگی میان وزارت خارجه، دولت و نخبگان اصلاح‌طلب می‌بینید؟
عرض کردم وضعیت این ناهماهنگی در شرایط خطیری قرار دارد و هر لحظه ممکن است هزینه‌های سنگینی را به کشور و ملت تحمیل کند! اگرچه دیر شده ولی می‌طلبد دولت بدون ملاحظه نقش خود را عهده‌دار و تام و تمام از ظرفیت نخبگان جامعه که به حمدا... کم هم نیست، استفاده نماید.
+ اگر بخواهید یک مطالبه مشخص و فوری از دولت پزشکیان به‌عنوان فعال اصلاح‌طلب مطرح کنید، آن مطالبه چیست؟ در واقع، اولویت اصلاح‌طلبان از دولت فعلی در ماه‌های پیش‌رو چیست؟
درک واقعیت‌های موجود در کشور و در نتیجه الف-تنظیم سیاست خارجی کشور با واقعیت داخلی کشور و منطقه و بین‌الملل و با هدف تنش زدایی و لغو تحریم‌ها و استفاده لازم از ظرفیت‌های بین‌المللی برای عمران و آبادانی و توسعه و پیشرفت کشور و رفاه و آسایش و دانش، مهارت و معنویت بیشتر برای ملت. ب-برگزاری آزاد و رقابتی انتخابات شوراهای شهر و روستا. ج-شروع اصلاحات جدی در ساختارها با حمایت‌های مقام رهبری به نظر من باید اولویت اصطلاح‌طلبان باشد
ارسال نظر