بلاتکلیفی دستفروشان در مترو

 با وجودی که حضور دستفروشان مترو قانونی نیست، اما مسافران که گاه از حضور آنها رضایت هم ندارند، به دلیل تلاش آنها برای امرار معاش، وجودشان را نادیده می‌گیرند. چندروز قبل نیز مسعود لطفی، مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه با بیان اینکه طبق افکارسنجی آنها بیش از 50درصد شهروندان نسبت به حضور دستفروشان در مترو مشکلی ندارند، از شناسنامه دارشدن دستفروشان خبرداد. هرچند رئیس شورای شهر، دیروز اعلام کرد که اجازه ساماندهی دستفروشان را ندارند. چمران با بیان اینکه دستفروشی کار غلطی است، ادبیاتی را به کار برد، که برای جمعیت دستفروشان ایران، که اگر همان 20هزارنفر باشند، فارغ از اینکه در چه مکانی دستفروشی کنند، چندان جالب نبوده است. حالا نه تنها دستفروشان، که دیگر شهروندان نیز از اینکه چمران گفته است دستفروشی شغل درست و حسابی نیست، بیشتر متعجب شدند. قطعا خود دستفروشان نیز به اختیار خود این شغل را انتخاب نکردند و راه حل چالش وجود این حجم از دستفروشان در سطح تهران و دیگر شهرها نیز، با بیان اینکه شغل درست و حسابی نیست، قطعا برطرف نمی‌شود. 

دستفروشی کار درستی نیست

درست است که حضور دستفروشان، چه در مترو و چه در دیگر معابر عمومی چندان مورد پسند شهروندان نیست، اما اینکه دستفروشی را طبق گفته چمران، شغل درست و حسابی ندانیم، شاید از طرف رئیس شورای شهر، برای شهروندان چندان جالب نباشد. 

چمران دیروز درخصوص شناسنامه دار شدن دستفروشان گفت: دستفروشی کاری نیست که بخواهند آن را شناسنامه دار کنند چرا که شغل درست و حسابی نیست؛ از بی‌شغلی به دستفروشی روی می‌آورند. بااین حال برخی دستفروشان تیم دارند، گردن کلفت دارند و حکومت می‌کنند. اصولا دستفروشی کار درستی نیست. پیاده‌روهای ما باریک هستند و در طول سالیان فکر اساسی برای پیاده‌رو نکردیم؛ این کار به صلاح شهر نیست. شناسنامه‌دار کردن یا چادر زدن تبدیل به اتفاقی مثل پارک لاله می‌شود که دیگر نمی‌توانند به آن دست بزنند. این تجربه را داشتیم و بنابراین باید با قاطعیت با آن‌ها برخورد کنند و متاسفانه پلیس هم باید قاطع باشد و انتظار داریم وظایفش را به خوبی انجام دهیم. 

او درباره ساماندهی دستفروشان در مترو افزود: به طور کلی دستفروشی کار غلط است و نمی‌توانند آن‌ها را ساماندهی کنند. اصلا این کار خودش ضد ساماندهی است و اخطار می‌دهم اجازه ساماندهی دستفروشان مترو را ندارند. 

نه دستفروشان راضی هستند و نه مسافران

اگر این روزها سوار مترو شده باشید، دستفروشان را درحالی در واگن‌های قطار مشاهده می‌کنید، که مدام ترس دستگیر شدن یا توقیف اجناسشان را دارند. دستفروشان مترو که اغلب زن هستند، در سال‌های اخیر برای کمک در تامین معاش، به گفته خودشان به اجبار به این شغل روی آورده‌اند. اگر مکان خاصی برای حضورشان درنظر گرفته می‌شد، قطعا داخل مترو و در حالت ایستاده و بلاتکلیف، از شهروندان درخواست خرید نمی‌کردند. به طوری که برخی آنها ساعت‌ها اجناس سنگین و کوله‌های پربار را به دوش می‌کشند و از این واگن به آن واگن و از این قطار به آن قطار درحالی حمل می‌کنند، که بسیاری از مسافران تنها برای کمک کردن به آنها کالایی را خریداری می‌کنند. اما اغلب مسافران به دلیل بی‌کیفیت بودن کالاهای موجود در مترو ترجیح می‌دهند که کالایی را خریداری نکنند. هرچند با افزایش قیمت اغلب کالاهای مورد نیاز مردم، برخی اوقات شهروندان ترجیح می‌دهند، کیفیت را قربانی جنس ارزان کنند. حالا مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو نیز از شهروندان خواسته است که از دستفروشان خرید نکنند، چراکه خرید از آنها به اقتصاد غیررسمی و قاچاق، کالاهای بی‌کیفیت و حتی کلاهبرداری دامن می‌زند. ضمن اینکه محیط عمومی مترو هم تحت تأثیر قرار می‌گیرد. این درحالی است که هیچ‌کس در پاسخ به این سوال شهروندان که اصلا چرا اگر نباید خرید کنیم، آنها را به داخل مترو و داخل واگن‌ها راه می‌دهید؟ جوابی نمی‌دهد. 

اما مسافران هم چندان دلخوشی از حضور دستفروشان در مترو ندارند. برخی آنها که برای تردد در مسیر میان محل کار و خانه از مترو استفاده می‌کنند؛ ناراضی از حضور اجباری دستفروشانی هستند که گاه با اصرار فقط می‌خواهند اجناس خود را بفروشند. این میان مسافران خسته‌ای که در راه بازگشت به خانه هستند، گاه ساعت‌ها در مترو ایستاده می‌مانند، تا به مقصد برسند و حضور پرسروصدای دستفروشان، همان ته مانده آرامش آنها را هم برهم می‌زند. غیر از اظهارنظرهای مسئولان و نهادهای مرتبط درباره دستفروشان مترو، در نهایت مشخص نیست که بالاخره مترو از حضورآنها خالی خواهد شد، یا خیر. حالا هرچند دقیق مشخص نیست که شناسنامه دارشدن دستفروشان برایشان چه امتیازی خواهد داشت، مسعود لطفی دراین باره گفته بود: در گام نخست، تمامی دستفروشان مترو شناسنامه‌دار شده‌اند؛ یعنی اطلاعات هویتی، شماره ملی و شماره تماس آنها در اختیار ما هست. در این مرحله، از آنها تعهد گرفته می‌شود که دیگر در مترو فعالیت نکنند. در گام دوم نیز با دستور قضائی، اموال دستفروشان برای مدت مشخصی توسط یگان حفاظت ضبط و نگهداری می‌شود و در صورت تکرار، این مدت زمان طولانی‌تر خواهد شد. علاوه بر این، دستفروشان اتباع خارجی به‌طور کامل منع شده‌اند و اکنون تقریباً حضور جدی در مترو ندارند.