استفاده از تجربه سیاست خارجی در سیاست داخلی

رویکردی که این امکان را فراهم می‌کند که همه جریانات فارغ از هر نوع نگرش و دیدگاهی بتوانند در مورد مسائل مختلف و گاها در مورد اختلاف با یکدیگر به گفت‌وگو بنشینند و در راستای حل مشکلات راهکارهایی ارائه دهند. رویکردی که اتفاقا مسعود پزشکیان ماه‌هاست که با روی کارآمدن دولت چهاردهم خود در قالب وفاق ملی آن را به منصه ظهور رسانده است. با این حال نکته اینجا است که تاکنون هر گاه از گفت‌وگو و مذاکره سخن به میان آمده، همه نگاه‌ها و اذهان به مساله سیاست خارجی و گفت‌وگو‌های ایران با کشورهای مختلف معطوف شده است. هر چند که هر بار نیز ایران به سمت مذاکره و گفت‌وگو رفته با دست پر رفته و گاه نیز موفق بوده است که نمونه بارز آن را می‌توان در توافق برجام دید یا همین گفت‌وگوهای اخیری که به‌صورت غیرمستقیم ایران و آمریکا با واسطه عمان انجام می‌دهند و تا کنون به گواه هر دوطرف و طرف میانجی مذاکرات به‌خوبی پیش رفته است. حال صحبت اینجا است که چرا نباید این تجربه موفق را در داخل استفاده کنیم در مورد مسائل و مشکلات داخلی به گفت‌وگو نپردازیم. مسائلی همچون سیاست داخلی و ریز موضوعات آن؛ مسائل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و مهم‌تر از آن مشکلات محیط زیستی که امروز از بحران‌های به‌وجود آمده در کشور شده است. آنچه مسلم است اگر چنین رویکردی گفت‌وگو محور در خصوص سایر مسائل هم مثل سیاست خارجی با حضور متفکران، اندیشمندان و عقلای هر حوزه صورت گیرد می‌توان به حل مشکلات در حوزه‌های مختلف یاد شده نیز امیدوار بود و این مهم نیز صرفا عزم و اراده‌ای قوی و قدرت اجرایی و پذیرش طلب می‌کند.

* اهداف چشم‌انداز

رئیس‌جمهور اسبق کشورمان به مناسبت هفته بزرگداشت مقام معلم، با هیأت رئیسه انجمن اسلامی معلمان دیدار و گفت‌وگو کرد. حجت‌الاسلام سیدمحمد خاتمی گفت: تاکنون در سه مورد گفت‌وگو و بحث صورت گرفته و حاصل آن هم نشر یافته است. وی افزود: یکی امر حجاب (بخصوص نسبت میان حکمرانی و حجاب)، دوم آموزش و پرورش و سوم آموزش عالی و ان‌شاءا... چهارمین موضوع در خصوص محیط‌زیست است که در جهان مطرح است و در ایران به نظرم بحرانی است. البته نتایج به دست آمده از این نشست و گفت‌وگوها نباید حرف نهایی تلقی شود ولی مناسب‌ترین نظرات کارشناسی است که می‌تواند مبنای عمل جریان‌های سیاسی و به‌خصوص حکومت قرار گیرد. سیدمحمد خاتمی در خصوص دیدگاه رئیس‌جمهوری درمورد آموزش و پرورش و پژوهش افزود: جناب آقای دکتر پزشکیان انصافا نسبت به آموزش و پرورش، نسبت به انسان و ایران دغدغه‌مند هستند و ساعت‌های متمادی وقت برای آموزش و پرورش گذاشته و می‌گذارند و از این بابت سپاسگزار ایشان هستیم، منتهی رسیدن به راه حل‌های بنیادین کار سختی است و بر این باورم کار کارشناسی که انجام شده است می‌تواند مبنا قرار گیرد و براساس آن رویکرد عدالت‌محور و انسان‌محور اتخاذ شود و طبعا راه کارهای مناسب نیز یافته و اجرا شود. رئیس دولت اصلاحات تصریح کرد: امیدوارم در آینده نزدیک بتوانیم از سیر تدوین چشم‌انداز و تصویب آن که مورد حمایت جدی رهبری بود و نیز برنامه سوم که تقریبا به همه اهداف خود رسید و برنامه چهارم که نه تنها متأسفانه متوقف ماند، بلکه خلاف آن عمل شد و نیز محتوای سند چشم‌انداز و اهداف آن که به آن نرسیدیم گزارشی تهیه کنیم و ارائه بدهیم. هدف از این گزارش پیدا کردن مقصر نیست، اما این سیر باید آسیب‌شناسی شود که چرا نتوانستیم آن راه روشن را طی کنیم و از این به بعد برای حل مشکلات و تأمین نیازهای ملت و اعتبار و سربلندی کشور چه می‌شود و چه باید کرد.

*مذاکرات درخور تقدیر

رئیس بنیاد گفت‌وگوی تمدن‌ها اضافه کرد: همینجا بگویم آنچه این روزها در زمینه روابط خارجی بخصوص امر گفت‌وگو برای حل بعضی از مشکلات اساسی در جریان است واقعا درخور تقدیر و حمایت است و امیدوارم که در دیگر عرصه‌ها هم شاهد همین رویکرد مدبرانه و گره‌گشا باشیم. امیدوارم امر مهم گفت‌وگو با دنیا و نیز با مردم خودمان به عنوان یک راهبرد و رویکرد مهم دنبال شود و نتایج مطلوب به بار آورد. ایران کشوری بسیار بزرگ و ملت ایران ملتی شایسته است و یکی از چند ملت و کشور معدودی است که صاحب فرهنگ و تمدن (به یک معنی جهانی) بوده است، چه قبل از اسلام و چه بعد از اسلام با نقش ممتازی که در تأسیس و بسط تمدن اسلامی داشته است. این ملت به‌‌رغم اینکه همواره مورد تهاجم بیگانگان بوده است و به واسطه آن آسیب‌های فراوان دیده است، اما در نهایت آنچه مانده این ملت است که حتی مهاجمان را نیز در درون فرهنگ و تمدن خود جذب و هضم کرده است. انقلاب اسلامی نیز در ایران عزیز رخ داده است و اینک بر ما است که کاری نکنیم که اسلام و ایران زیان ببینند.