عزت‌ا... یوسفیان‌ملا در گفت‌وگو با «آرمان ملی»:
طرح توقف غنی‌سازی بی معنا است
آرمان ملی- احسان انصاری: دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا تحت تأثیر اظهارات قبل از آغاز مذاکرات درباره توقف غنی‌سازی ایران بود. این اظهارات درحالی مطرح شد که ترامپ در روزهای آخر هفته جاری قرار است به عربستان سفر کند و دراین سفر موضع رسمی خود را درباره مذاکره با ایران مطرح کند.
نکته دیگر اینکه برخلاف ابتدای مذاکرات که اظهارات متنقاضی درباره میزان غنی‌سازی ایران در بین مقامات کاخ سفید وجود داشت در شرایط کنونی به نظر می‌رسد دولت ترامپ به جمع‌بندی مشترک درباره توقف غنی‌سازی ایران رسیده است. اتفاقی که خط قرمز ایران تلقی می‌شود و به همین دلیل آینده مذاکرات در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است. «آرمان ملی» برای تحلیل و بررسی محتوا و چشم‌انداز مذاکرات ایران و آمریکا با دکتر عزت‌ا... یوسفیان‌ملا نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی گفت‌وگو کرده است. یوسفیان‌ملا معتقد است: «اگر طرفین همچنان روی مواضع صددرصدی خود پافشاری کنند دیگر مذاکرات معنای خود را از دست می‌دهد و به نتیجه نخواهد رسید. تنها در صورتی که تغییراتی در دیدگاه‌های طرفین به وجود بیاید احتمال به نتیجه رسیدن مذاکرات وجود خواهد داشت. اعضای دولت آمریکا در نهایت تلاش خواهند کرد دیدگاه‌های خود را با دیدگاه‌های ترامپ تطبیق بدهند. شاید ویتکاف و روبیو دیدگاه دیگری درباره مذاکرات داشته باشند اما به نظر می‌رسند با توجه به شخصیت ترامپ جرأت ابراز آن را ندارند. شرایط به شکلی است که اگر نظرات ترامپ به یکباره صد و هشتاد درجه نیز تغییر کند نظرات اعضای دولت ترامپ نیز تغییر خواهد کرد. ترامپ قصد داشت در سفری که آخر هفته جاری به عربستان دارد موضع رسمی خود را درباره مذاکرات با ایران اعلام کند اما پس از مدتی به این نتیجه رسیدند که قبل از این اقدام یک دور جلسه دیگر با ایران برگزار کنند تا آخرین نظرات ایران را درباره غنی‌سازی بشنوند و سپس تصمیم‌گیری کنند». در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید.
* چرا تناقض در کابینه ترامپ درباره مذاکره با ایران روزبه‌روز بیشتر شده است؟
رویکرد دولت ترامپ به شکلی بوده که طرف مقابل را با ابهامات زیادی مواجه کند. آمریکا در ابتدای مذاکرات روی میزان غنی‌سازی 6/3 تمرکز داشت و عنوان می‌کرد که ایران تا به این میزان می‌تواند غنی‌سازی انجام بدهد. به همین دلیل نیز در دور سوم مذاکرات شاهد این بود که گروه‌های فنی دو طرف که سیاسی نیستند در مذاکرات حضور داشتند. هنگامی که پای گروه فنی به مذاکرات باز می‌شود به این معنی است که طرفین در کلیات به توافق دست پیدا کرده‌اند و روی یک عدد درباره غنی‌سازی به جمع‌بندی رسیده‌اند. در چنین شرایطی برای آمریکا این نکته مسجل می‌شود که ایران بیشتر از این میزان غنی‌سازی نمی‌کند و ایران نیز به این نتیجه می‌رسد که افزایش میزان غنی‌سازی بیش از میزان توافق شده به معنای این است که مسیر حرکت به سمت تنش نظامی تغییر وضعیت خواهد داد. نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که در مدتی که مذاکرات بین ایران و آمریکا برگزار شد چهره‌های موثر تصمیم‌گیر در کاخ سفید مواضع متفاوت و متناقضی نسبت به مذاکرات و ایران اتخاذ کردند. نکته مهمی که در این زمینه وجود داشت اظهارات مقامات آمریکایی درباره میزان غنی‌سازی ایران بود که در ابتدا عنوان کردند ایران می‌تواند تا6/3 غنی‌سازی انجام بدهد اما به تازگی عنوان می‌کنند ایران باید غنی‌سازی خود را به صورت کامل متوقف کند.
*ترامپ به چه میزان تحت تأثیر این مواضع متناقض است؟ آیا وی نیز به دنبال توقف کامل غنی‌سازی ایران است؟
رفتار و اقدامات ترامپ نیز در این مدت متناقض و عجیب بوده است. به عنوان مثال وی در یکی از مصاحبه‌های اخیر خود سه بار موضع خود را تغییر داد و هر بار نکته دیگری عنوان کرد. ترامپ در ابتدا گفت ایران نباید غنی‌سازی داشته باشد، بعد گفت نسبت به مذاکره با ایران خوشبین است و در نهایت مواضع بینابینی اتخاذ کرد که ایران هم می‌تواند غنی‌سازی داشته باشد هم نداشته باشد! برخی عنوان می‌کنند سیاست دولت ترامپ این است که مقامات آمریکایی به شکلی متناقض اعلام موضع کنند که طرف مقابل نتواند برنامه‌ریزی کند. کاخ سفید گمان می‌کند اگر مواضع خود را به صورت شفاف مشخص نکند برنامه‌ریزی و تدوین استراتژی برای طرف مقابل سخت خواهد شد. این در حالی است که اگر صدای واحدی از کاخ سفید به گوش برسد کار برای برنامه‌ریزی و تقابل به مثل راحت‌تر خواهد بود. البته دیدگاه دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که معتقد است دولت ترامپ با هم هماهنگ نیست و هر مسئولی در کاخ سفید نگاه و تحلیل متفاوتی از مذاکره با ایران دارد. واقعیت این است که دور چهارم مذاکرات نقش تعیین کننده‌ای در آینده مذاکرات خواهد داشت و ازاین دور از مذاکرات می‌توان تا حدود زیادی متوجه شد که چه چشم‌اندازی پیش روی مذاکرات قرار دارد.
*چرا دور چهارم مذاکرات تا این حد اهمیت دارد؟
نکته مهمی که در این جلسه وجود داشت عدم حضور کارشناسان فنی ایران و آمریکا بود. این اتفاق به معنای این است که خواسته آمریکا از ایران این است که غنی‌سازی را متوقف کند. از سوی دیگر آمریکا به ایران اعلام خواهد کرد که60 درصدی که غنی‌سازی انجام داده را نیز رقیق کند و شاید به این موضوع نیز قانع نشدند و عنوان کردند که همین میزان غنی‌سازی را نیز باید از ایران خارج کرد. این وضعیت به خوبی نشان می‌دهد که کاخ سفید به تازگی درباره مذاکره با ایران به یک نقطه مشترک رسیده است. امروز ایران با رئیس‌جمهوی در آمریکا مواجه شده که به صورت لحظه‌ای تصمیم می‌گیرد و به صورت لحظه‌ای از تصمیم خود عدول می‌کند. در عالم سیاست به چنین فردی غیر قابل پیش‌بینی می‌گویند. من معتقدم ایران نیز در چنین شرایطی باید وضعیت را برای آمریکا غیرقابل پیش‌بینی کند. آمریکا باید متوجه این نکته باشد که اگر علیه ایران چوب بلند کرد ایران نیز چوب بلند خواهد کرد و تنها از خود دفاع نمی‌کند. سوال مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که اگر قرار است ایران غنی‌سازی را متوقف کند و غنی‌سازی‌های صورت گرفته را نیز از کشور خارج کند چرا عضویت در NPT و آژانس را پذیرفته است؟ عضویت در آژانس و NPT هزینه‌های زیادی برای یک کشور دارد و زمانی که یک کشور این هزینه‌ها را پرداخت می‌کند به معنای این است که به قوانین و مقررات بین‌المللی احترام می‌گذارد و قرار است در آینده به آن پایبند باشد.
ترامپ در ابتدا گفت ایران نباید غنی‌سازی داشته باشد، بعد گفت نسبت به مذاکره با ایران خوشبین است و در نهایت مواضع بینابینی اتخاذ کرد که ایران هم می‌تواند غنی‌سازی داشته باشد هم نداشته باشد!
*چرا مقامات کاخ سفید به این نتیجه رسیده‌اند که ایران نباید غنی‌سازی داشته باشد؟ با مطرح شدن این موضوع به چه میزان می‌توان به نتیجه بخش بودند مذاکرات خوشبین بود؟
مطرح کردن این موضوع که ایران باید غنی‌سازی خود را متوقف کند به معنای این است که یا باید دیدگاه ما را بپذیرید و یا به سمت تنش نظامی حرکت کنیم. در چنین شرایطی مذاکره معنای خود را از دست خواهد داد. در واقع این پیشنهاد نیست و بلکه تحمیل است. اگر ایران به دست خود غنی‌سازی را متوقف کند چه تفاوتی با حمله و تخریب مراکز هسته‌ای ایران خواهد داشت؟ در واقع هر دو یک نتیجه را به همراه خواهد داشت. نکته دیگری که در این زمینه وجود دارد این است که همه تحریم‌های ایران مرتبط با پرونده هسته‌ای نیست و اغلب آنها درباره مسائل مرتبط با حقوق بشر و یا مسائل دیگر است. از سوی دیگر در صورتی که آمریکا بخواهد تحریم‌ها را بردارد کار راحتی نیست و زمان زیادی نیاز دارد. در شرایط کنونی مذاکرات به نقطه حساس خود رسیده است. از یک طرف آمریکا عنوان می‌کند که ایران باید غنی‌سازی را متوقف کند و سانتری‌فیوژهای خود را از کار بیندازد و از سوی دیگر نیز ایران عنوان می‌کند که توقف غنی‌سازی خط قرمز ایران است. در چنین شرایطی اگر یکی از طرفین از خواسته‌ها خود کوتاه نیاید، احتمال توقف مذاکرات وجود خواهد داشت. نقطه تاریک مذاکرات دور چهارم عدم حضور کارشناسان فنی بود. این اتفاق به معنای این است که طرفین هنوز درباره کلیات مذاکرات که مهم‌ترین آن میزان غنی‌سازی است به یک جمع‌بندی مشترک دست پیدا نکرده‌اند.
*اگر مذاکرات متوقف شود با چه شرایطی مواجه خواهیم بود؟
اگر طرفین همچنان روی مواضع صددرصدی خود پافشاری کنند دیگر مذاکرات معنای خود را از دست می‌دهد و به نتیجه نخواهد رسید. تنها در صورتی که تغییراتی در دیدگاه‌های طرفین به وجود بیاید احتمال به نتیجه رسیدن مذاکرات وجود خواهد داشت. اعضای دولت آمریکا در نهایت تلاش خواهند کرد دیدگاه‌های خود را با دیدگاه‌های ترامپ تطبیق بدهند. شاید ویتکاف و روبیو دیدگاه دیگری درباره مذاکرات داشته باشند اما به نظر می‌رسند با توجه به شخصیت ترامپ جرأت ابراز آن را ندارند. شرایط به شکلی است که اگر نظرات ترامپ به یکباره صد و هشتاد درجه نیز تغییر کند نظرات اعضای دولت ترامپ نیز تغییر خواهد کرد. ترامپ قصد داشت در سفری که آخر هفته جاری به عربستان دارد موضع رسمی خود را درباره مذاکرات با ایران اعلام کند اما پس از مدتی به این نتیجه رسیدند که قبل از این اقدام یک دور جلسه دیگر با ایران برگزار کنند تا آخرین نظرات ایران را درباره غنی‌سازی بشنوند و سپس تصمیم‌گیری کنند. ترامپ به دنبال این است که در سفر به عربستان تکلیف مذاکرات با ایران را مشخص کند که آیا دو کشور در مسیر دیپلماسی حرکت خواهند کرد و یا به گزینه دیکر فکر می‌کنند.
ارسال نظر