الان ديپلماسي منطقه اي جواب مي دهد

علي‌اصغر زرگر در گفت‌وگو با «آرمان ملي»:

الان ديپلماسي منطقه اي جواب مي دهد

موانع سياست خارجي بايد برطرف شود
تعامل با کشورهاي عربي راهگشا خواهد بود

آرمان ملي- عليرضا پورحسين: وزير امور خارجه آمريکا در گفت‌وگو با همتاي قطري‌‌اش از نقش سازنده قطر در تلاش‌ها براي حل و فصل مسائل مربوط به ايران، حمايت مداوم آن از استقلال و تماميت ارضي اوکراين و کمک‌‌هاي ديپلماتيک قطر براي افغانستان قدرداني کرد. همچنين طرفين درباره شراکت قوي و رو به رشد آمريکا و قطر از جمله راجع به فرصت‌‌ها براي همکاري بيشتر در زمينه مسائل منطقه‌اي صحبت کرده‌اند. قدرداني بلينکن از همتاي قطري‌‌اش براي نقش سازنده قطر در زمينه ديپلماسي آمريکا با ايران در پي اين مطرح مي‌شود که منابعي چند روز پيش با توجه به سفر امير قطر به تهران گفته بودند سفر امير قطر به ايران و برخي کشورهاي اروپايي تلاشي در راستاي به نتيجه رساندن مذاکرات و رسيدن به توافق جديد ميان دو طرف است. در راستاي بررسي اين مساله، «آرمان‌ملي» گفت‌وگويي با علي اصغر زرگر، تحليلگر مسائل بين‌الملل داشته است که در ادامه مي‌خوانيد.

در مقابل سياست دولت بايدن بايد چگونه عمل کرد؟

مشخصا در وضعيتي قرار گرفته‌ايم که مي‌توانيم امتيازهاي زيادي با توجه به مسائل مختلف به‌دست آوريم. بايد توجه داشت که ايران به عنوان بازيگري مهم و توانمند در منطقه بايد راه مشارکت در تامين امنيت منطقه را در پيش گيرد. اين يک بازي برد - برد است. در واقع اينجاست که بايد تقسيم نفوذ و منافع صورت گيرد. هر کشوري منافعي امنيتي و نظامي و اقتصادي در کشورهاي پيراموني خود و در منطقه دارد، همه کشورها به همين صورت هستند لذا شناسايي موقعيت کشورهاي مختلف منطقه به اين معني است که ايران در اين بازي برد- برد مشارکت مي‌کند و امروز بايد به عنوان بازيگري قدرتمند در منطقه مشارکت داشته باشيم و کشورهاي ديگر نيز مايل به مشارکت خواهند بود ولي وقتي مبنا را بر صفر و صد مي‌گذاريم اين تفکر در دنياي امروز کارايي نخواهد داشت. بايد جايي بين صفر تا صد را انتخاب کنيم و ببينيم در کجا منافع ملي ما اجازه مي‌دهد به مبادلات و تعاملات بين‌المللي بپردازيم. لذا با اين ديپلماسي مي‌توانيم به جايگاه اصلي خود در منطقه و جهان برسيم و با کشورهاي ديگر تعامل کنيم. امروز اگر سرمايه‌هاي کشور آزاد شود و کنترل کاملي صورت گيرد در چنين شرايطي دولت‌ها مي‌توانند از مشاورين خوب و نيروي کار ايران استفاده کنند و اتاق‌هاي فکر درست کنند و کاري صورت دهند تا کشور از مشکلات اقتصادي خارج شود. درست است که کشورهاي عربي هنوز هم عليه ايران صحبت‌هايي مي‌کنند اما عملا چند ماه پيش در يک بيانيه مشترک با آمريکا اعلام کرده‌اند که پس از احياي برجام آماده همکاري اقتصادي با ايران هستند که اين امر در سال‌هاي اخير بي‌سابقه است و بايد هوشمندانه عمل کرد و از اين فرصت استفاده کرد تا منافع مشترک با همسايگان جنوبي ايجاد شود و منافع اقتصادي به‌دست آوريم. نبايد فراموش کرد که قسمت اعظمي از فشار آمريکا بر ايران در سال‌هاي اخير به‌واسطه لابي‌گري همين کشورها بوده‌است.

پس از توافق احتمالي مهم‌ترين مسائل چه مواردي است؟

امروز کشور با محدوديت‌‌هاي بانکي مواجه است، به اين شکل که نه مي‌تواند با پرداخت پول اجناسي را خريداري کند و نه مي‌‌تواند پول فروش نفت و ساير خدمات خود را از طريق بانک دريافت ‌کند و بايد اين مساله اولويت ايران براي حل و فصل باشد. در اين مسير يکي از موانع عدم ‌تصويب لوايح چهارگانه است که کار را براي کشور سخت کرده است. حتي اگر تحريم‌‌هاي متعدد ايران در آينده نزديک لغو شود اما باز هم اين مانع وجود دارد و به نحوي بهانه‌‌اي به دست برخي کشورها مي‌‌دهد تا مطالبات ايران را پرداخت نکنند زيرا مساله صرفا کره جنوبي نيست و بقيه کشورها نيز به ايران بدهکار هستند. بايد محاسبات دقيقي بر اساس منافع ملي انجام شود زيرا شرايط به ‌گونه‌اي شده است که ديگر نمي‌‌توان روي کشورهاي خاص براي حل مشکل حساب باز کرد. بايد نگاه بلندمدت به مسائل داشته باشيم و از سوي ديگر ميانبر نيز زده شود. ما مي‌‌توانيم در اين ميان از مذاکراتي استفاده کنيم که شفاف ‌سازي در خصوص اقدامات را تداوم بخشد. مشکلي ندارد که ما به مسائل منطقه‌اي نيز بپردازيم و در اين خصوص نيز گفت‌وگو کرده و اختلافات را حل ‌و ‌فصل کنيم. برخي از مشکلات صرفا با حرف زدن قابل ‌حل هستند و اين امر سبب مي‌شود بار اختلافات کم شود.

بنابراين مي‌توان اميدوار به حل مشکلات سياست خارجي بود؟

بايد توجه داشت که براي مثال چين به صورت گسترده‌اي با ساير کشور‌هاي دنيا از جمله کشورهاي خليج‌فارس يا ساير کشور‌هاي خاورميانه‌اي و آمريکا و غرب در تعامل است. از اين رو تعامل با يک کشور جدا از تعامل با ساير کشور‌ها نيست. لذا در اينجا چنين مساله‌اي مطرح است که کشور را وادار به گسترش تنش‌زدايي در سطوح مختلف مي‌کند. توسعه اقتصادي در دنياي امروز بدون تنش‌زدايي و بدون ايجاد زمينه‌اي آرام براي سرمايه‌گذاري امکان پذير نيست. از اين رو با شروع مذاکرات با غرب تعاملاتي با عربستان و امارات و کشورهاي همسايه شروع شد چون خواه ناخواه يک پيوستگي وجود دارد و شما نمي‌توانيد به صورت جداگانه با بلوکي رابطه حسنه خوبي برقرار کنيد. با وجود اينکه آمريکا رو به افول است ولي در عين حال قدرتي است که از نظر اقتصادي درجه يک است و بسياري از کشور‌ها از سياست‌هاي اين کشور تبعيت مي‌کنند پس بايد در اين مسير تنش‌زدايي کرد تا مشکلات سياست خارجي کم شود.