موج سواری هشتادیها روی پلتفرم رسانه
ونوس بهنود فعال رسانه
نوستالژی دهه 60، مهربان و صبوری که در هالهای از آرزوها، بیمها و رویاهای خود گرفتار شده است، برای ایرانی جماعت ملموس و شناخته شده است. نوستالژی که میگوید یک چیزی در گذشته جا مانده و باید مرتبا به سمت آن برگشت و امتدادش داد. دهه 60 که در ایران تولد خود را با جنگ مواجه دید و پدیده ماهواره و ویدئوی قاچاقی را مشاهده کرد و تازه بعد از گذشت سه دهه از زندگیاش توانست به گوشی همراه شخصی دسترسی داشته باشد و مکالماتی که چند ده نفر احاطهاش کردهاند را به صورت خصوصی انجام دهد. دههای که بازی هواپیما اوج لذتش بود و از تلویزیون سیاه و سفید تا سینمای خانگی را به چشم دیده است. این دهه همواره تب و تابهای اقتصادی، فرهنگی و سیاسی را پشتسر گذاشته و امروز برخی از آنها نه ازدواج کردهاند و نه امنیت شغلی دارند. متولدینی که تا همین چند وقت پیش از انتشار عکس خصوصیشان کارشان به جنون، طلاق، قتل و خودکشی میرسید و برای انتخاب شریک زندگی و رشته تحصیلیشان نه تنها پدر و مادر بلکه عمه و دایی و عموی پدر هم نظر میدادند. حسرت کتانی سفید را داشت و حسرت اصلاح صورت و آرایش کردن. دهه 60 چه پسر و چه دختر در طوفان شکل گیری رسانههای جدید به کتاب و نوارهای کاست پناه برده بود و گاهی با دیدن اوشین و حنا دختری در مزرعه مشکلات خود را به مراتب قابل تحملتر میدید. کتاب، روزنامه و نوارهای کاست اندیشهای از صبوری، استقامت، تحمل و پذیرش را شکل داد. متولدین این نسل از پوشیدن لباس کهنه دیگری ابایی نداشتند و میدانستند که وقتی خوراکی که هوس کردهاند در خانه خریداری نمیشود، باید تحمل کنند تا پدر پولی به دست آورد. کتابهای دانشگاهی از پول توجیبیهای پس انداز شده خریداری میشد و لذت قدم زدن با دوست در کافه و رستوران تقریبا بیمعنی بود. اما رسانهها تمامی این الگوی را در هم شکستند. پلتفرمهای کاربر محور زمانی که در مرزهای جغرافیایی نفوذ کردند بیشترین التهاب را متوجه مناطقی کردند که چیزی به اسم «دیدگاه من» وجود نداشت. به یکباره موجی به پاخاست که دهه 60 را به یک منگنه رساند. نسلهای بعد از خود را میدید که با تلفن همراه خود عکسهای شخصیشان را بارگذاری میکنند. نسلی را میدید که روی خواستهاش پافشاری میکند. دهه 60 که یاد گرفته بود صبور عمل کند با موج سواری دهههای بعد از خود، روی پلتفرمها شوکه شده و این شوک همچنان پابرجاست. نه قادر به درهم شکستن سنتهاست و نه قادر به بیتفاوتی به رسانههای جدید. در مقابل فرزندان این نسل با گوشیهای همراه و ابزارهای جدید رسانهای که در اختیار دارند، توقعاتی غریب از پدران و مادران خود دارند. غریب از آن رو که هیچگاه نسل دهه 60 جرأت و شهامت طرح آنها را نداشته است. کتابهای گران، ابزارهای دیجیتالی گران، فست فودهای نوظهور، لباسهای متعدد و مصرف و مصرف چنان دهههای 70 و 80 را در خود پیچیده که برای دهه 60 اینبار نیز مطیع بودن از فرزندان به یک آسیب جدی تبدیل شده است. دهه 60 بیش از آنکه نماد نوستالژیهای شیرین باشد نماد نسلی است که رسانههای مختلف از چاپی تا کاربرمحور را به جان خریده و همچنان زیربار تمامی فشارهای نسلهای پیشین و پسین، صبوری، اطاعت و رعایت حال دیگران را ویژگیهای ممتاز اخلاقی خود میداند. تغییر نسلها در حال وقوع است.
ارسال نظر