«شهریار» ثابت کرد شعر کهن زنده است

ششمين کنگره بين‌المللي شعر و ادب فارسي و پاسداشت مقام استاد شهريار صبح روز يکشنبه 27 شهريورماه با حضور جواد وندنوروز، رئيس بنياد فرهنگي مقبره‌الشعرا استاد شهريار، غلامعلي حدادعادل، رئيس فرهنگستان زبان و ادبيات فارسي، غلامرضا منتظري، نايب‌رئيس کميسيون فرهنگي مجلس، محمود شالويي، رئيس انجمن آثار و مفاخر فرهنگي و جمعي از شاعران برجسته کشوري در سالن همايش‌هاي بين‌المللي برج ميلاد برگزار شد. جواد وندنوروز در ابتداي اين مراسم با اشاره به جايگاه بلند شهريار در شعر فارسي گفت: از وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي درخواست مي‌کنم که نشان عالي زبان و ادبيات فارسي را به فعالان برجسته اين حوزه تقديم کند و همچنين همکاري لازم براي تصويب جايزه ادبي شهريار به عمل‌ آيد و ما به‌زودي شاهد برگزاري اين جايزه باشيم. رئيس بنياد فرهنگي مقبره الشعرا استاد شهريار همچنين از شوراي اسلامي شهر تهران درخواست کرد تا با توجه به تصويب افتتاح خانه موزه شهريار اين فرآيند را تسريع کنند و يادآور شد: ما تاکنون موزه و زبان ادبيات فارسي نداشتيم با اينکه شخصيت‌هاي فراوان برجسته‌اي مانند پروين اعتصامي، حسين منزوي و استاد شهريار وجود دارند که هنوز هم، نسل جوان با آن آشنا نيستند. متاسفانه منزل شهريار در تهران 16 سال داير بود، اما اقدامي براي تبديل‌کردن آن به خانه موزه نشد. او در بخش پاياني سخنانش با تاکيد بر حمايت از فعالان حوزه زبان و ادبيات فارسي يادآور شد: متاسفانه در گذشته کار غلطي صورت گرفت و ادبيات از دروس کنکور حذف شد که اميدواريم تجديدنظري در اين باره صورت گيرد. همچنين شايسته است که صداوسيما به زبان و فرهنگ اقليت‌ها توجه بيشتري کند. غلامعلي حداد عادل، رئيس فرهنگستان زبان و ادبيات فارسي با اشاره به ويژگي‌هاي شخصيتي شهريار بيان دات: شهريار در چشم همه ايرانيان و مردم آذربايجان فردي محترم، نجيب، مهربان، دوست‌داشتني و پاک از نظر اخلاقي و همه جهات است در کارنامه زندگي او عيب و نقصي از نظر مالي و اخلاقي ديده نمي‌شود و او يک زندگي ساده و به‌دور از آلودگي‌هاي دنيوي داشت، حتي عشق ناتمامش در دوران جواني هم مقدمه‌اي براي عشق متعالي و ماندگار در وجود او شد. او مردي مسلمان، ديندار، مومن و عارف بود و در عين اينکه شاعر بود، اما عالم، زبان‌دان، کتابخوان و شخصيتي ايراندوست و علاقه‌مند به ايران داشت. اينها برخي از ابعاد وجودي شهريار است. رئيس فرهنگستان و زبان ادبيات فارسي در بخش ديگري از سخنانش درباره شعر شهريار توضيح داد و افزود: شعر شهريار زباني روشن دارد و همه آن را مي‌فهمند. خواص‌پسند است و عامه فهم. وقتي شعر شهريار خوانده مي‌شود نياز به آن نيست که آن را براي مردم معنا کنيم، چون از دل برخاسته و بر دل مي‌نشيند. پيچيدگي در زبان شهريار نيست و هنر او به آوردن اصطلاحات شعري خاص دوران قجري و قبل از آن نيست بلکه تحول ادبي‌اي که در زبان، شعر و نثر فارسي پس از مشروطه پديد آمد و به عبارت ديگر تجدد ادبي که قلم شاعران و نويسندگان آن دوره را به مردم نزديک کرد در شعر شهريار در روشن‌ترين وجه آن ديده مي‌شود. او با اشاره به اينکه اشعار شهريار به ضرب‌المثل نيز تبديل شده است، عنوان کرد: استاد شفيعي کدکني مي‌گويد که يک ضابطه و ملاک براي سنجش پايه شاعران وجود دارد و آن اين است که شاعري موفق است که شعرش زبانزد مردم شود. از اين منظر شعر شهريار در حافظه ايرانيان ثبت شده و او يک شاعر موفق است.

رئيس فرهنگستان زبان و ادبيات فارسي به وجه ديگري از اهميت شهريار اشاره کرد و اظهار داشت: اهميت او بدين جهت است که در دوره‌اي شعر مي‌گفت که جدلي ميان شعرنو و شعرکهن در کشور ما برپا بود و بسياري از جوانان گرايش به شعرنو داشتند و شعرکهن را تحقير مي‌کردند. دعوا شعرنو و کهن چندين دهه پيش از پيروزي انقلاب اسلامي وجود داشت و گفتمان مسلط فضاي ادبي بود، اما شهريار با وجود خودش برهاني بود که زنده‌بودن شعرکهن فارسي را اثبات مي‌کرد. حداد عادل با اشاره به عواملي که شهريار را موجب وحدت ملي مي‌کند، گفت: نخستين علت، مسلمان‌بودن اوست. شهريار يک مسلمان معتقد است و شما در صحبت‌هايش مي‌ديديد که دائم وقتي ياد ائمه‌اطهار را مي‌کند اشک مي‌ريزد. از سوي ديگر شهريار يک ايراني غيور است که بيش از هر چيز به استقلال، عظمت و پيشرفت ايران مي‌انديشد و از سوي ديگر يک آذربايجاني غيرتمند، واقعي و صميمي است و تمامي اين ويژگي‌ها در وجود شهريار به او جامعيتي داده که آن را نزد همه مردم محبوب کرده است. او با بيان اينکه وجود شهريار نماد وحدت ملي و خنثي‌کننده نقشه‌هاي شوم بيگانگان براي تفرقه‌افکني است، افزود: بيگانگان به هر بهانه‌اي دنبال تفرقه‌افکني و دوگانه‌سازي‌هاي موهوم هستند، اما شهريار نشان مي‌دهد که مردم ايران فراتر از اختلاف زبان و فرهنگ يک کليت يگانه‌اند و در ايران تمامي اقليت‌ها اعم از ترک، فارس، عرب، عجم، لر، بلوچ و... کنار هم حضور دارند و اين تنوع‌ها مانند تارهاي يک پر طاووس زيباست که کثرت آنها در کنار هم يک وحدت زيبا و دلنشين به نام ايران ايجاد کرده و شهريار وجودش بيانگر اين وحدت است.