هوای آفتابی در زمستان روابط ایران و آمریکا
آرمان ملی: برخلاف تصوراتی که پیش از آغاز به کار دولت بود، رئیسی و مردان دولتش تابلوی ورود ممنوع به آمریکا نشان ندادهاند وهرگاه خبری در این راستا منتشر شده، تکذیب محکمی نکردهاند بدین معنا که راه باریکی برای روز مبادا باز گذاشتهاند تا اگر لازم شد مذاکره صورت گیرد. وزیر امور خارجه هم 4 بهمن مذاکره را رد نکرد و گفت: «آمریکاییها مکرراً درخواست مذاکره دارند اما ما در جمعبندیهای خودمان هنوز به این نتیجه نرسیدهایم.» این جمله بازتاب زیادی در عرصه داخلی و خارجی داشت بهویژه آنکه روز گذشته، علی شمخانی در جایگاه دبیر شورای عالی امنیت ملی چنین توئیتی را منتشر کرد: «تاکنون ارتباط با هیات آمریکایی حاضر در وین با مبادله نوشتار غیررسمی انجام شده و نیازی به بیش از این نبوده و نخواهد بود. این روش ارتباطی تنها زمانی با روشهای دیگر جایگزین میشودکه توافق خوب در دسترس باشد.» توئیتی که تعبیر به شرط ایران برای مذاکره با آمریکا تلقی شد. ازسوی دیگر علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت روز گذشته با بیان اینکه درخواست مذاکره از سوی آمریکا بارها مطرح شده، تاکید کرد که هیچ گونه مذاکره مستقیمی بین ایران و آمریکا برقرار نشده است. این
در حالی است که سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در خصوص اظهارات اخیر وزیر امور خارجه کشورمان درباره احتمال مذاکره مستقیم با آمریکا گفته؛ «ما از زمانی که مذاکرات آوریل گذشته شروع شد، حاضر به دیدار با متحدان و شرکایمان و با ایران بودهایم. بنابراین، به ایران بستگی دارد که کاری در زمینه این اظهارات انجام دهد. ما بر این باوریم که تعامل مستقیم با ایران در زمینه برجام یا مسائل دیگر پربارتر خواهد بود.» حال باید دید با وجود اعلام موافقت تلویحی دو کشور برای مذاکره مستقیم این مساله چه زمانی رخ خواهد داد.
چرا خواهان مذاکره با ایرانند؟
بیتردید آمریکا بیش از ایران چشم انتظار مذاکره با ایران است که دلایل مختلفی دارد از جمله درگیری این کشور با متحدان ایران که مشکلات زیادی برای آمریکا پدید آورده است. آمریکا درصدد است در لوای مذاکره با ایران این پیام را به کشورهای نزدیک به ایران بدهد که از حمله به منافع آمریکا خودداری کنند و به نوعی سیاست تعامل فرعی را جایگزین خصومت اصلی در منطقه کند چرا که بخوبی میداند گروههای زیادی در کشورهای منطقه حافظ منافع ایران هستند که به آمریکا اجازه بهرهبرداری از آن را نمیدهند. از سوی دیگر آمریکا بخوبی میداند ثروت زیادی در ایران هست که سالها به سبب رفتار خصمانهاش توان همکاری با ایران برای استفاده مشترک از این منافع را نداشته و کشورهایی مانند چین بهخوبی با حرکت در مسیر تعامل سازنده توانستند سودی داشته باشند که تفاهمنامه 25 ساله از جمله آنهاست. اکنون در غیاب آمریکاست که چین تبدیل به یکی از بزرگترین خریداران منابع گازی و نفتی ایران شده است. عضویت ایران در سازمان همکاریهای شانگهای هم بر نگرانیهای آمریکا افزوده است چرا که ایران میتواند تبدیل به نماینده این سازمان در خاورمیانه شود که خبر خوبی برای آمریکا
نیست. آمریکا بخوبی میداند با خروجش از برجام چه فرصتهای نابی در ایجاد رابطه میان روسیه و چین با ایران خلق کرد که منجر به قدرت گرفتن و استفاده این دو کشور از توانایی و منابع انرژی ایران شد. روز گذشته وزیر خارجه آمریکا چنین به اشتباه کشورش اشاره کرد: «از میان تمامی تصمیمهایی که در پنج تا ده سال اخیر در سیاست خارجی آمریکا اتخاذ شده است، فکر کنم احتمالا بدترین آنها خروج از این توافق بوده است. به ما وعده داده شده بود که این توافق با توافقی قویتر جایگزین خواهد شد. این اتفاق نیفتاد. برعکس، ایران از آن موقع از این اقدام به عنوان بهانهای برای از سرگیری خطرناکترین جنبههای برنامهاش استفاده کرد، یعنی آغاز تولید مواد شکافتپذیر تا ۲۰درصد، ۶۰درصد، و تهدید کرد تا ۹۰درصد هم انجامش خواهد داد، توافق جلوی آن را تا ۳. ۶۷ درصد گرفته بود» ایران آن اندازه برای آمریکا مهم است که تصمیمگیران این کشور در نشان دادن چراغ سبز به ایران از همدیگر سبقت میگیرند. در حالی که «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران آزادی شهروندان بازداشتشده در ایران را به عنوان پیششرط دستیابی به توافق هستهای اعلام کرده بود، «ند پرایس»
سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، این موضوع را رد کرد. پرایس تاکید کرد که آمریکا آزادی چهار شهروند بازداشتشده این کشور در ایران را به عنوان پیششرط توافق هستهای مطرح نکرده است. وی افزود که «هر چند از آزادی این افراد استقبال میکنیم اما این امر نه کمکی به ما میکند و نه کمکی به آنها که سرنوشتشان را به مسالهای که در بهترین حالت هنوز نامشخص است، پیوند بزنیم.» همچنین از فعالیتهای صلحآمیز هستهای ایران نباید به سادگی عبور کرد که هر کشوری را ترغیب به بهبود روابط با ایران میکند. این مولفه در کنار جایگاه و استراتژیک ایران در منطقه موضوع مهم دیگری است که آمریکا را تشویق به رابطه با ایران میکند.
چراغ سبز آمریکا به مذاکره
طرف آمریکایی اظهارات مقامات ایرانی را فرصت خوبی برای مشخص کردن چارچوبهای تعامل و مذاکره ارزیابی کرد چنان که روز گذشته سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری به سوالاتی درباره آمادگی دولت آمریکا برای مذاکره مستقیم با ایران و ارتباط موضوع آزادسازی آمریکاییان زندانی در ایران به مذاکرات وین پاسخ داد. ند پرایس در پاسخ به این سوال که با توجه به اظهارات اخیر وزیر امور خارجه ایران مبنی بر آمادگی تهران برای مذاکرات مستقیم با واشنگتن در صورتی که احساس کنند میتوانند به توافقی خوب و با ارائه تضمین دست یابند، آیا هیچ حرفی در این باره زده شده است و آیا دولت آمریکا به مذاکرات مستقیم با ایران فکر میکند، گفت: همان طور که میدانید، ما آمادگی داریم مستقیما دیدار کنیم. موضع ما طبق معمول این بوده است که تعامل مستقیم با ایران هم در زمینه مذاکرات وین و هم در زمینه مسائل دیگر، پربارتر خواهد بود. این به چارچوبهای دوجانبه و چندجانبه تعمیم داده میشود. دیدار مسقیم باعث میشود تعامل کارآمدتری انجام شود که برای سریع به تفاهم رسیدن بر سر بازگشتی دوجانبه به پایبندی به برجام ضرورت دارد. پرایس درباره مذاکرات مستقیم با
ایران، ادامه داد: ما این نکته را قبلا هم گفتهایم اما با توجه به سرعت پیشرفتهای ایران، زمان باقی مانده کوتاهتر میشود تا وقتی که مزایای عدم اشاعهای برجام، به همان شکلی که اول در سال ۲۰۱۵ پیشنویس شده و در سال ۲۰۱۶ اجرایی شد، تحتالشعاع پیشرفتهای هستهای ایران قرار میگیرد. بنابراین، ما دنبال این هستیم فورا این دیپلماسی را به کار ببندیم و به وضوح گفتهایم که تعامل مستقیم در خدمت این اهداف خواهد بود. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به موضع فعلی دولت آمریکا، انتظار این میرود به زودی چنین اتفاقی بیفتد؟ و آیا به طور غیرمستقیم حرفی درباره اینکه این کار به زودی انجام شود، زده شده است یا نه، بیان کرد: باید از مقامات تهران بپرسید. این اولین باری نیست که ما چنین چیزی را مطرح کردهایم. ایرانیها بر مذاکرات غیرمستقیم در وین پافشاری کردهاند. ما مدت زیادی است به این امر مسلم اشاره کردهایم که مذاکرات غیرمستقیم، به ویژه در زمینه مسئلهای به این پیچیدگی و با این اهمیت، یک مانع دستوپاگیر است. بنابراین، موضع ما واضح بوده است. من شما را به مقامات ایران ارجاع میدهم.
ارسال نظر