تن زجان و جان ز تن مستور نیست

وقتي اجتماع و محيط اطراف دچار مشکل مي‌شود به تبع آن ابعاد ديگر روانشناختي هم تحت تأثير قرار مي‌گيرند، بنابراين کسي که استرس دارد بيشتر مريض مي‌شود. يعني عامل اجتماعي بر بعد زيست شناختي فرد اثر دارد. براي مثال وقتي استرس فوق‌العاده‌اي از محيط بيرون به فرد وارد مي‌شود اگر راه‌حل‌ها را نشناسد يک مرتبه نمي‌تواند با آن عامل بيروني برخورد کند. در نتيجه استرس به ضعف سيستم ايمني بدن منجر مي‌شود و ويروس تبخال خودش را نشان مي‌دهد. محيط بيرون در روان فرد اثر مي‌گذارد. وقتي گراني باشد يا پدر خانواده نتواند مخارج معمولي را تأمين کند هويتش زير سؤال مي‌رود، افسرده و مضطرب مي‌شود. از طرفي ممکن است ناخودآگاه نقش يک بيمار جسمي را بازي کند. حتي ممکن است بگويد: «من مريض شدم و نمي‌توانم کار کنم.» رفاه يعني فرد در وضعيتي است که احساس کامل آزادي و رهايي دارد در نتيجه سرريز گراني و نبود رفاه خودش را به شکل علائم روانشناختي و جسمي نشان مي‌دهد. براي همين هم گفته مي‌شود؛ «تن زجان و جان ز تن مستور نيست.» اينها به هم ارتباط دارند. طب به حدي پيشرفت کرده که مي‌توان جلوي بسياري از اختلالات را گرفت. البته کساني که مشکلات روانپزشکي دارند به روانپزشک مراجعه نمي‌کنند. وقتي سؤال مي‌کنيم چرا به‌موقع مراجعه نکردي؟ پاسخ مي‌دهند؛ فکر مي‌کرديم خودش خوب مي‌شود. اين افراد همه را همانند خود مريض مي‌دانند. چون آموزش نديده‌اند فکر مي‌کنند اين علائم طبيعي است و خود به خود خوب مي‌شود. سواد سلامت روان جامعه ما پايين است. البته باوجود همه تلاش‌هايي که رسانه‌ها مي‌کنند نسبت به گذشته بيشتر شده، اما همچنان سواد سلامت روان مردم پايين است. دوم آن‌که مردم از انگ مي‌ترسند و مي‌گويند که مگر من ديوانه‌ام که پيش روانپزشک بروم؟ از سوي ديگر ما ياد گرفتيم از همديگر دارو بگيريم و براي هم دارو تجويز کنيم. داروخانه‌هاي ما تجارتخانه شده‌اند و بدون نسخه پزشک دارو مي‌دهند. داروخانه‌ها تبديل به بقالي شده‌اند داروهاي روانپزشکي مثل نقل و نبات دست مردم ريخته است. به صراحت مي‌گويم که اگر دواي روانپزشکي را بدون نسخه به مريضي بدهند باعث سوء مصرف دارو مي‌شود و مهم‌تر از همه ممکن است مريض همه قرص‌ها را با هم مصرف کرده و خودکشي کند. مهم‌تر از همه ممکن است اين فرهنگ جا بيفتد که نيازي به مراجعه به روانپزشک نيست و مي‌توان به راحتي دارو تهيه کرد. مجموعه اينها باعث مي‌شود فرد به روانپزشک مراجعه نکند.