رئیس‌جمهور آینده باید به سمت لغو تحریم‌ها حرکت کند

*ارزیابی شما از برنامه‌های اقتصادی کاندیدای ریاست جمهوری چیست؟ آیا برنامه‌هایی که کاندیدای ریاست جمهوری تاکنون ارائه داده‌اند می‌تواند مشکلات اقتصادی کشور را حل کند؟

مهم‌ترین وظیفه دولت آینده، رفع مشکلات اقتصادی و رشد و توسعه اقتصاد و همچنین ارتقای سطح معیشت مردم است. در نتیجه سعی و تلاش همه اعم از بخش و خصوصی و مسئولین کشوری گرفته تا تمام دستگاه‌ها، سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها باید بر این باشد تا اقتصاد کشورمان روز به روز رشد پیدا کرده و مشکلات اقتصادی نیز به سرعت کاهش یابد. چند روز دیگر تا برگزاری انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری باقی‌مانده است و نامزدهای این دوره، به صورت رسمی تبلیغات خود را برای کسب آرای مردمی آغاز کرده‌اند. در این فرصت جناح‌های سیاسی و گروه‌های مختلف مشغول تبلیغات و معرفی کاندیدای مورد حمایت خود به مردم هستند و در این راستا تلاش خواهند کرد تا هرچه بیشتر نظرات عمومی را به سمت خود جلب کنند. آنچه نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد، این است که شور و هیجان عمومی برای حضور در این انتخابات بیش از گذشته است و ممکن است همین فضا هم روی مشارکت مردم تأثیر مثبت گذاشته و حضور مردم را نسبت به ادوار گذشته افزایش دهد.

در چنین شرایطی مهم‌ترین موضوعی که می‌تواند فضای انتخابات را گرم و مردم را به حضور در انتخابات علاقه‌مند و ترغیب کند، صداقت و برنامه درست کاندیداهاست، وگرنه وعده‌های پوچ و تخریب همدیگر، هرگز موجب افزایش رأی دهندگان نخواهد شد و مردم را از شرکت در انتخابات دور می‌کند. پس همه کاندیداها باید وعده‌های درست و قابل تحقق و همچنین برنامه‌های درست و انجام شدنی خود را صادقانه به مردم ارائه دهند تا مشارکت مردم در این انتخابات را هر لحظه بیشتر کنند.

*به نظر شما مهم‌ترین اولویت کاندیدای انتخاباتی برای بهبود وضیعت اقتصادی مردم چه باید باشد؟

من معتقدم در این زمینه کاندیدای انتخاباتی باید به چند سوال کلیدی پاسخ بدهند. نخست اینکه هدف‌گذاری و برنامه آنها برای عمق بخشیدن به رونق اقتصادی و شکل‌گیری این رونق در کلیه بخش‌های اقتصادی چیست؟ همچنان که شاهد بوده‌ایم طی سال‌های گذشته به‌رغم وعده‌های داده شده توسط دولت‌ها، متأسفانه نه تنها تورم کاهش نیافته بلکه به شدت افزایش نیز پیدا کرده است. به همین دلیل کاندیداهای ریاست جمهوری باید مشخص کنند راهبرد اقتصادی‌شان چیست.

هدف‌گذاری و برنامه آنها برای حفظ قدرت خرید مردم، ثبات قیمت‌ها و جلوگیری از گرانی و نهایتاً کاهش نرخ تورم چیست؟ یکی از دغدغه‌های اصلی و بحران‌های جدی‌ای که کشور با آن مواجه است، بیکاری جوانان و تعدیل نیرو در بخش‌های اقتصادی است. کاندیدای انتخاباتی در این زمینه نیز باید مشخص کنند برنامه آنها برای خروج از این شرایط و ایجاد اشتغال پایدار برای جوانان کشورمان چیست؟ نکته دیگر به سیاست خارجی کشور ارتباط پیدا می‌کند. اقتصاد ایران برای دستیابی به رشد اقتصادی بالا نیازمند جذب سرمایه‌گذاری خارجی است. در نتیجه کاندیداهای ریاست جمهوری باید مشخص کنند با وجود تحریم‌های شدید خارجی به ویژه تحریم‌های پولی و بانکی علیه کشورمان، هدف‌گذاری آنها در جهت جذب سرمایه‌گذاری خارجی و همچنین رشد سرمایه‌گذاری داخلی چیست و چه برنامه‌ریزی در این زمینه دارند؟ مهم‌ترین سوال درباره کسر بودجه همه ساله دولت‌هاست. به همین دلیل باید مشخص شود دولت آینده برای این معضل چه کاری می‌خواهد انجام دهد و چه برنامه‌ای برای جذب نقدینگی و تأمین پول و کسب درآمد، آن هم از چه راه‌هایی برای جبران کسر بودجه دولت در دستور کار دارد؟ همچنین باید مشخص شود دولت آینده چه سیاستی برای حامل‌های انرژی دارد؟ آیا می‌خواهد بنزین دو نرخی 3 ‌هزار تومان و هزار و 500 تومان را حفظ کند یا برنامه دیگری در این خصوص دارد؟

*یکی از چالش‌های اصلی اقتصاد ایران نوسان قیمت ارز و تأثیرگذاری آن روی ساحت‌های دیگر اقتصادی کشور بوده است. رئیس‌جمهور آینده باید چه رویکردی نسبت به این موضوع داشته باشد؟

در شرایط کنونی سوال بسیار مهمی که همواره در ذهن صاحب‌نظران و مردم عزیزمان وجود دارد که آیا افزایش نرخ ارز باعث افزایش نرخ تورم می‌شود یا بالعکس؟ تصور عده‌ای این است که راهکار کاهش پایدار نرخ تورم، تثبیت نرخ ارز است. برخی دیگر اما معتقدند که تغییرات نرخ ارز معلول تغییرات نرخ تورم است و تا زمانی که ریشه‌‌های تورم خشکانده نشود، افزایش نرخ ارز ادامه‌دار خواهد بود. ضمناً نابسامانی بازار ارز و چند نرخی بودن ارزهای خارجی یکی از موانع بسیار بزرگ بر سر راه سرمایه‌گذاری خارجی و همچنین بلاتکلیفی بازار در تجارت و خرید و فروش کالا است.

به همین دلیل کاندیداهای ریاست جمهوری باید صریح و روشن مشخص کنند که از دیدگاه آنها نرخ ارز باعث افزایش نرخ تورم می‌شود یا اینکه افزایش نرخ تورم موجب گرانی و جهش نرخ ارزهای خارجی می‌شود؟ در ضمن دولت آینده چه برنامه‌ای برای افزایش درآمدهای ارزی کشورمان دارد و آیا در دولت آینده نرخ ارزهای معتبر به یک ثبات نسبی خواهد رسید یا نه؟ این در حالی است که ثبات نرخ ارز و پرهیز از چند نرخی بودن ارزهای خارجی امری بسیار مهم برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی و همچنین رشد و توسعه اقتصاد و مبادلات تجاری است. اینها سوالات کلیدی است که درباره رئیس‌جمهور آینده وجود دارد و کاندیداهای انتخاباتی برای تشویق مردم برای حضور در انتخابات باید به این سوالات پاسخ بدهند.

مهم‌ترین موضوعی که می‌تواند فضای انتخابات را گرم کند، صداقت و برنامه درست کاندیداهاست، وگرنه وعده‌های پوچ و تخریب همدیگر، هرگز موجب افزایش رأی دهندگان نخواهد شد و مردم را از شرکت در انتخابات دور می‌کند. پس همۀ کاندیداها باید وعده‌های درست و قابل تحقق و همچنین برنامه‌های درست و انجام شدنی خود را صادقانه به مردم ارائه دهند تا مشارکت مردم در این انتخابات را هر لحظه بیشتر کنند

*در سال‌های اخیر اقتصاد کشور تحت تأثیر تحریم‌های بین‌المللی بوده است. در چنین شرایطی رئیس‌جمهور آینده چگونه می‌تواند در راستای کاهش و یا لغو تحریم‌ها حرکت کند؟

اقتصاد هر کشوری بر 2 ستون و بر 2 محور استوار است و آن دو ستون عبارتند از: فروش یا صادرات و خرید یا واردات و در همین راستا، هرچه فروش و صادرات کشورمان بیشتر از واردات‌مان باشد، نشان دهندۀ مثبت بودن تراز تجاری و قدرتمند بودن اقتصادمان است. با این وجود به دلیل اعمال تحریم‌های خارجی و همچنین موانع داخلی و بی‌توجهی دولت و مسئولین دستگاه‌های ذیربط به صادرکنندگان، انجام صادرات و فروش کالای تولید داخل به خریداران خارجی، سخت و دشوار و تقریباً در حد شعبده بازی است.

در نتیجه این سوال مطرح است که برنامه دولت آینده جهت رفع موانع صادرات و حمایت از صادرکنندگان و همچنین رونق تجارت خارجی چیست و در جهت کاهش قاچاق کالاهای خارجی به کشور و نظم و انضباط واردات و آزادی عمل واردکنندگان در واردات کالاهای مجاز چه سیاستی را اعمال خواهد نمود. این در حالی است که اجرای شعار سال یعنی جهش تولید با مشارکت مردم در گرو صادرات قوی تولیدات داخلی و واردات منظم مواد اولیه و ماشین‌آلات است. نکته دیگر اینکه کاندیدای ریاست جمهوری باید مشخص کنند برنامه دولت آنها برای مسکن مردم چیست؟ چه تعداد مسکن در دولت آینده ساخته خواهد شد و یا اگر قرار است مردم خودشان مسکن بسازند، دولت چه متراژ زمین، در کجاها و چه مقدار وام به هر متقاضی تخصیص خواهد داد؟ طبیعتاً همکاران رئیس‌جمهور نقش بسیار مهمی در موفقیت برنامه‌های دولت ایفا می‌کنند، به ویژه تیم اقتصادی هر دولتی سهم بزرگی در پیشبرد برنامه‌های اقتصادی آن دولت برعهده دارند. به همین دلیل اینکه رئیس‌جمهور آینده از چه افرادی در تیم اقتصادی خود استفاده می‌کند حائز اهمیت است.

پیشنهاد من این است که کاندیداهای ریاست جمهوری حداقل نام 5 نفر از اعضای تیم اقتصادی دولت خودشان را جهت تنویر افکار عمومی و اطلاع صاحب‌نظران نام ببرید و اسامی آنها را از هم اکنون اعلام کنند.

به نظر شما برنامه رئیس‌جمهور آینده در مورد بازار خودرو به چه رویکردهای را باید مد نظرداشته باشد؟

این سوال مهمی است. در سال‌های اخیریکی از معضلاتی که با روح و روان مردم بازی کرده گرانی و بی‌کیفیتی خودروهای تولید داخل و همچنین خدمات نامناسب بعد از فروش آنهاست که ظاهراً تاکنون هیچ دولتی حریف خودروسازان بی‌کیفیت و گرانفروش نشده است. به همین خاطر، مردم از گروه قدرتمندی که در برابر ارزانی و ارتقای کیفیت خودرو و همچنین واردات خودروهای خارجی مانع ایجاد و مقاومت می‌کنند، با نام مافیای خودرو یاد می‌کنند. به همین دلیل باید مشخص شود رئیس‌جمهور آینده چه برنامه‌ای در این زمینه دارد. نکته دیگر اینکه تعدادی از فعالان بزرگ اقتصادی و صاحبان صنایع کشورمان به دلیل مشکلات اقتصادی و یا به دلیل بدهی بانکی، با شکایت بانک‌ها در زندان‌ها به سر می‌برند و کارخانجات آنان توسط بانک‌ها مصادره و یا تعطیل شده است. این در حالی است که جهش تولید و قدرتمند شدن اقتصاد کشورمان با زندانی کردن فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان محقق نمی‌شود و برعکس روز به روز، چرخ تولید و اقتصاد از حرکت می‌ایستد.

به همین دلیل دولت آینده باید مشخص کند چه سیاست و برنامه‌ای را با همکاری قوه قضائیه در جهت پیگیری مشکلات و آزادی فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان از زندان‌ها در دستور کار دارد و آیا پیگیر احیای کارخانجات تعطیل شده و بازگرداندن کارخانجات مصادره شده توسط بانک‌ها به صاحبان آنها دارد یا خیر.

کاندیداهای ریاست جمهوری باید صریح و روشن مشخص کنند که از دیدگاه آنها نرخ ارز باعث افزایش نرخ تورم می‌شود یا اینکه افزایش نرخ تورم موجب گرانی و جهش نرخ ارزهای خارجی می‌شود؟ در ضمن دولت آینده چه برنامه‌ای برای افزایش درآمدهای ارزی کشورمان دارد و آیا در دولت آینده نرخ ارزهای معتبر به یک ثبات نسبی خواهد رسید یا نه؟