دسترسی به توافق هسته‌ای جدی‌تر از ماه‌های قبل/ قلب برجام هنوز می‌تپد

آرمان ملی آنلاین: در این مدت هر چند اروپایی‌ها با توجه به وقایع بین روسیه و اوکراین‌ اتهاماتی را به ایران وارد کردند و از سوی دیگر تلاش نمودند به بهانه حمایت از وقایع سال گذشته ایران تحریم‌هایی را علیه تهران وضع کنند اما تهران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سطوح فنی ملاقات‌ها و رایزنی‌هایی را با هم انجام دادند تا اخلال به وجود آمده بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی رفع شود. با اعلام خبر کشف اورانیوم با غنای بالای ۸۰ درصد در ایران توسط آژانس هجمه‌های رسانه‌های غربی علیه تهران به صورت چشمگیری افزایش یافت. به طوری که دبیرکل آژانس اعلام کرد برای بررسی این موضوع و رایزنی با تهران خود به ایران سفر خواهد کرد.

سفر گروسی به تهران البته با واکنش مثبت ایران مواجه شد. وی در همان سفر اعلام کرد مسأله و پرونده غنی‌سازی اورانیوم با غنای بالای ۸۰ درصد از نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بسته شده است. بعد از این حضور گروسی در ایران هیأت‌های مذاکره‌کننده مختلفی در سطوح فنی و سیاسی از سوی ایران و آژانس با یکدیگر مذاکراتی داشتند و هر از گاهی اخبار هم در این ارتباط رسانه‌ای می‌شد. تا اینکه روز گذشته خبرگزاری مهر خبر مثبتی در ارتباط با بسته شدن یکی از سه پرونده ایران در آژانس را منتشر کرد. این مورد نشان داد شرایط برای احیای برجام به رغم اظهار نظر‌های سیاسی در مورد کما و مرگ برجام، هنوز وجود دارد و قلب برجام هنوز می‌تپد.

 

مهر در این ارتباط به نقل از منابع منابع آگاه نوشت: «در جریان مذاکرات فنی اخیر میان سازمان انرژی اتمی کشورمان و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پرونده یکی از مکان‌های ادعایی مطروحه آژانس (موسوم به آباده) حل‌وفصل شده است. به این ترتیب، این دومین پرونده از مکان‌های ادعایی از سوی آژانس است که بسته می‌شود. همچنین ادعا‌های آژانس در خصوص کشف ذرات اورانیوم با غنای 7/83نیز با توضیحات فنی ایران حل و فصل شده است.» این خبرگزاری علت بسته شدن این پرونده را چنین ذکر کرده است: «از مهم‌ترین دلایل فضای مثبت به وجود آمده میان ایران و آژانس سفر اسفندماه سال گذشته رافائل گروسی به ایران و دیدار و مذاکره وی با مقامات عالی‌رتبه کشورمان به ویژه دیدار با آقای رئیسی است که طی این دیدار رئیس‌جمهور تأکید کرد: ایران بر اساس حسن نیت و وفای به عهد بالاترین سطح همکاری‌ها با آژانس را داشته و در صورت داشتن نگاه کاملاً حرفه‌ای و پرهیز از تأثیرپذیری آژانس از قدرت‌های سلطه‌گر، این همکاری‌ها می‌تواند ادامه و توسعه یابد.

 

یک کارشناس روابط بین‌الملل در ارتباط با روند بازسازی مذاکرات بین ایران و آژانس و حتی ایران و اروپا به «آرمان‌ملی» گفت: بعد از مذاکرات بین ایران و اروپا به منظور بازگشت به برجام دو موضوع اختلافی باقی مانده بود. یکی از این موضوعات مبحث مربوط به نظارت‌های آژانس بود که ایران در برابر عدم انجام تعهدات غربی‌ها در ارتباط با برجام، روند این نظارت‌ها را متوقف کرده بود. در این معنا که ایران در ابتدا اجازه ثبت و ضبط تصاویر توسط دوربین‌های آژانس را می‌داد اما گزارشی در مورد آن به آژانس نمی‌داد و در برخی سایت‌ها روند ضبط دوربین‌ها را هم متوقف کرده بود.

بعد از مذاکرات ایران و اروپا جوزپ بورل طرح پیشنهادی را ارائه کرد اما ایران اصرار داشت که در ابتدا باید کل مسائل پادمانی حل شود، آنگاه روند بازگشت به برجام آغاز شود. در نهایت با توجه به تأکید سایر کشور‌ها از جمله چین مبنی بر اینکه ایران و آژانس باید مسائل خود را حل کنند، در نهایت ایران و آژانس با یکدیگر مذاکراتی را آغاز کردند تا تمامی پرونده‌های باقی مانده ایران و آژانس حل و‌فصل شود. در ابتدا مذاکراتی برای آغاز روند حل و فصل مسائل پادمانی را شروع کردند و طرفین وارد اجرای راهکار‌هایی در این زمینه شدند. مسائل بعدی مربوط به تحریم سپاه پاسداران بود که از قرار معلوم با تروریستی اعلام نشدن سپاه توسط اروپا نشانه‌هایی وجود دارد که می‌توان تحریم سپاه پاسداران را به شکل دیگری حل و فصل کرد. ایران توانسته با عربستان وارد بازسازی روابط شود و این برقراری روابطه دیپلماتیک در آن معناست که در یمن و چالش‌های منطقه در میان ایران و عربستان توافقاتی صورت گرفته است. به نظر می‌رسد زمینه‌های جدیدی فراهم شده تا مسائل باقی مانده از جمله پادمان و مسأله سپاه حل شود. 

 

ساداتیان با اشاره به سفر سلطان عمان به ایران که احتمالاً حامل پیشنهادهایی از سوی آمریکایی‌ها و اروپایی‌هاست می‌توان به این نتیجه رسید که سایر موضوعات باقی مانده بین ایران و آژانس نیز قابل حل شدن است. از این منظر می‌توان به این نتیجه رسید که زمینه‌ها برای توافق ایجاد شده است و اشاعه‌های موشکی که از سوی ایران در آستانه مذاکرات و یا توافق احتمالی صورت گرفته از سوی ایران اعلام شده که ارتباطی به مسأله برجام ندارد و از قرار معلوم مشکلی هم به وجود نخواهد آورد. دور نمای خوبی برای احیای توافق وین قابل رؤیت است. البته در این بین تل‌آویو تلاش‌هایی برای ناکام گذاشتن توافق در دستور کار دارد و از قرار معلوم بر اساس خبری که در رسانه‌ها منتشر شده آمریکایی‌ها وقعی به درخواست تل‌آویو در ارتباط با توافق با ایران نگذاشته‌اند همچنین در ارتباط با اقدام نظامی تل‌آویو علیه تأسیسات هسته‌ای تهران هم آمریکا، به درخواست اسرائیل پاسخ نداده است. تمام این سیگنال‌ها نشان می‌دهد که امروز دسترسی به توافق هسته‌ای جدی‌تر از ماه‌های قبل شده است.