«آرمان ملی» به بررسی استفاده از انرژی هسته‌ای در حل معضل کم‌آبی می‌پردازد
مشکل آب شرب با ساخت آب‌شیرین‌کن حل می‌شود؟ | راهکار برون‌رفت از کم‌آبی چیست؟
نزدیک به ۱۰ سال پیش کارشناسان نسبت به کاهش منابع آب شیرین در کشورمان هشدارهای جدی دادند و معتقد بودند که کاهش ۷۱ درصدی آب‌های تجدیدپذیر ایران در نیم قرن گذشته اتفاق افتاده است، بنابراین مدیریت منابع آبی کشور با توجه به اقلیم گرم و خشک ایران طی سال‌های اخیر با دشواری همراه شده است این درحالی است که تغییر الگوهای آب و هوایی کشور، نهادهای ذی ربط را برای خلق منابع جدید آبی با محدودیت مواجه کرده است، چراکه از سویی بارش نزولات کاهش یافته و از سویی دیگر ضعف مدیریت منابع و مصارف موجب تشدید این چالش شده است.
به گزارش آرمان ملی آنلاین کارشناسان معتقدند تجربه کشورهای دیگر ازجمله عربستان در زمینه شیرین کردن آب دریاها با استفاده از انرژی هسته‌ای موفق بوده و ایران نیز می‌تواند با استفاده از فناوری صلح آمیز هسته‌ای از ابربحران کم آبی عبور کند که در این زمینه اقداماتی نیز انجام شده است از جمله اینکه فاز نخست واحد شیرین‌سازی آب نیروگاه بوشهر روزانه ۵ هزار مترمکعب آب را شیرین می‌کند و فاز دوم آن ۱۰ هزار مترمکعب که معادل ۲۰ درصد از نیاز شهر بوشهر است همچنین دو کارخانه دیگر با ظرفیت ۲۰۰ هزار متر مکعب در روز در نظر گرفته شده است که هنوز به بهره‌برداری نرسیده‌اند، اما این طرح ممکن است مشکلات زیست محیطی برای جانداران و همچنین هزینه‌های گزاف دربرداشته باشد.
مشکل آب شرب با ساخت آب‌شیرین‌کن حل می‌شود؟
سید پژمان شیرمردی، معاون سازمان انرژی اتمی و مدیرعامل شرکت توسعه کاربرد پرتوها در این خصوص معتقد است: استفاده از انرژی اتمی و فناوری صلح آمیزهسته‌ای برای بهبود کیفیت زندگی مردم همان بخش معرفی نشده و مغفولی است که عموم مردم از آن آگاهی ندارند، در حالی که با استفاده از این فناوری می‌توان بخشی از ابربحران‌ها مانند کمبود آب شیرین و یا پساب‌های صنعتی را حل کرد.
او گفت: یکی از کاربردهای مهم فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای در بحث آب است و این فناوری می‌تواند هم در صرفه‌جویی آب و هم در تولید آب شیرین تأثیرگذار باشد همچنین تصفیه پساب‌های صنعتی، کاهش آلودگی هوا و نگهداری مواد غذایی برای مدت‌زمان طولانی برخی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که کشورهای مختلف با آن دست به گریبان هستند و حالا دانشمندان روش‌های مؤثر و ایمنی برای حل این چالش‌ها پیدا کرده‌اند.
شیرمردی افزود: از آنجا که بخش عمده‌ای از آب مصرفی کشور در بخش کشاورزی است، با استفاده از فناوری هسته‌ای می‌توان محصولاتی را تولید کرد که میزان مصرف آب را در محصولات کشاورزی یک سوم کمتر می‌کند و سوپرجاذب‌ها می‌توانند در کاهش مصرف آب محصولات کشاورزی بسیار تأثیرگذار باشند. بنابراین در بحث مدیریت منابع آب و صرفه‌جویی در مصرف آب می‌توانیم موادی را تولید کنیم که در فرآیند تولید این مواد از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای یا پرتوها استفاده می‌شود.
به گفته او امروزه روش‌های مختلفی در دنیا برای تولید آب شیرین وجود دارد که یکی از مهم‌ترین روش‌های تولید آب شیرین در دنیا استفاده از نیروگاه‌های هسته‌ای است بنابراین نیروگاه‌های هسته‌ای بزرگ ظرفیت تولید بالای آب شیرین را دارند و نیروگاه اتمی بوشهر واحدی را دارد که می‌تواند روزانه تا ۷۰ هزار متر مکعب آب شیرین تولید کند همچنین در سند راهبردی سازمان انرژی اتمی و همچنین باتوجه به دستور مقام معظم رهبری تولید حدود ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای پیش بینی شده است و تولید ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای فرصت مناسبی است که در کنار آن تولید آب شیرین را هم دنبال کنیم.
پژمان شیرمردی بیان کرد: در فرآیند خنک سازی سیکل‌های رآکتور هسته‌ای می‌توانیم تأسیسات شیرین سازی آب را نصب کنیم. یعنی به عنوان یک واحد جانبی رآکتور هسته‌ای آن را در نظر بگیریم. برنامه داریم که بتوانیم واحدهای ارزشمند و راهبردی را در این نیروگاه‌ها اجرایی کنیم تا بتوانیم بخشی از آب مصرفی کشور را حداقل در مناطقی که نیروگاه‌های هسته‌ای دارند تأمین کنیم. به نحوی با یک تیر دو نشان می‌زنیم یعنی هم تولید برق می‌کنیم که امروز نیاز اساسی کشور است هم تولید آب شیرین می‌کنیم که بازهم نیاز اساسی کشور و مردم ماست بنابراین اگر بخواهیم به عنوان یک روش کاربردی با بهره‌وری بالا برای تولید آب شیرین صحبت کنیم، استفاده از رآکتور هسته‌ای است و روش‌های دیگری هم در صنعت هسته‌ای برای تولید آب شیرین وجود دارد که آن روش‌ها بیشتر هزینه‌بر هستند. برخی روش‌ها تولید کمتری دارند که به صرفه نیستند.
به عقیده او در بوشهر چون نیروگاه هسته‌ای وجود دارد آغاز شده است و با توجه به دستور رئیس سازمان انرژی اتمی مبنی بر راه‌اندازی و تأسیس نیروگاه هسته‌ای در حاشیه خلیج فارس به ویژه سواحل مکران و همچنین منطقه‌ای از شمال کشور برنامه‌های انتخاب سایت آغاز شده است که در آینده نزدیک این اقدامات آغاز شده و بخشی از مشکلات کشور که تأمین آب شرب است رفع می‌شود. اینجاست که مردم طعم انرژی هسته‌ای را به صورت واقعی می‌چشند و به عبارتی انرژی هسته‌ای بر سفره‌های مردم می‌نشیند.
فناوری هسته‌ای راهکاری برای برون رفت از بی‌آبی؟
عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه شیرین سازی آب اقیانوس‌ها و دریاها بسیار پر هزینه است، گفت: کشورهایی همچون عربستان توانسته‌اند با ساخت مجتمع‌های عظیم آب شیرین کن، آب دریا را قابل شرب کنند همچنین همه کشورهایی که به آب‌های آزاد دسترسی دارند می‌توانند با استفاده از فناوری هسته‌ای به عنوان یکی از فناوری‌های کاربردی و پیشرفته برای حل بحران آب، به این مسأله ورود کنند و همه کشورهایی که به آب‌های آزاد دسترسی دارند می‌توانند با استفاده از فناوری هسته‌ای به عنوان یکی از فناوری‌های کاربردی و پیشرفته برای حل بحران آب، به این مسأله ورود کنند.
به گفته علی باکویی، بر اساس اسناد بالادستی، بارها اشاره شده که باید ۲۰ هزار مگاوات برق کشور از طریق رآکتورهای هسته‌ای تامین شود و این نیروگاه‌ها می‌توانند برای شیرین سازی آب نیز به‌کار گرفته شود از این رو ایران پتانسیل راه اندازی رآکتورهای هسته‌ای برای تولید برق و آب قابل شرب را دارد که در این مصوبه به آن اشاره شده است.
وی خاطرنشان کرد: در قلب رآکتورهای هسته‌ای، انرژی حرارتی تولید می‌شود و در مکانیزم این سیستم، فعل و انفعالاتی صورت می‌گیرد که انرژی این فعالیت‌ها با آب خارج می‌شود وگرنه به مرحله انفجار می‌رسد که در ادامه آب گرمی که از رآکتور خارج می‌شود به توربین باز می‌گردد و برق تولید می‌شود، اما در این میان بیش از ۳۰ درصد انرژی حرارتی آب تلف می‌شود که این انرژی تلف شده می‌تواند آب قابل شربی را در اختیار قرار دهد.
به گفته او این ۳۰ درصد را می‌توان در راستای تولید آب، به بهره برداری رساند. تولید همزمان برق و حرارت، توجیه کاملا اقتصادی دارد زیرا از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کند.
باکویی با بیان اینکه فناوری هسته‌ای، جزء فناوری‌های های‌تک است، گفت: همه کشورها در راستای رسیدن به انرژی هسته‌ای تلاش و به صورت مستقل فعالیت می‌کنند تا به این انرژی دست بیابند و کشورهای داری این فناوری علاقه‌مند انحصاری شدن این فناوری در کشورشان هستند از این رو با هر کشوری چون کشور ما درصدد استفاده از این فناوری به‌طور مستقل باشد مخالفت می‌کنند.
از خطرات زیست محیطی تا هزینه‌های بالا
از سوی دیگر کارشناسان بر این باورند که در ابتدا باید بدانید که تصفیه آب دریا می‌تواند از هزینه بالایی برخوردار باشد، به طوری که امروزه به طور متوسط در یک واحد تصفیه آب صنعتی که از دستگاه آب شیرین کن دریایی برای تصفیه آب دریا استفاده می‌کنند، برای تولید هر متر مکعب آب شیرین به ۲ کیلو وات ساعت، انرژی نیاز دارد اما نکته قابل توجه این است که به منابع بسیار عظیمی از سوخت‌های فسیلی جهت تولید این مقدار انرژی الکتریکی، نیاز است و تولید و راه‌اندازی تجهیزات کامل تصفیه آب نیز می‌تواند دارای هزینه بسیار بالایی باشد.
ناگفته نماند که این هزینه‌ها در برخی مواقع آنقدر بالا است که ساخت واحدهای تصفیه آب دریا به هیچ عنوان به سوددهی نخواهند رسید و از معایب دیگر آن می‌توان به شورابه‌های ناشی از تصفیه آب اشاره کرد که گاهی باعث مشکلات زیست محیطی خواهند شد بنابراین در فرآیند تصفیه آب دریا، مواد معدنی و نمک را باید از آب جدا کرد سپس شورابه‌ای که حاوی مقادیر بسیار زیادی از نمک است باقی مانده که اگر این شورابه در محیط‌های خشک یا محیط‌های آبی وارد شود که تاثیر بدی بر جانداران آن محیط می‌گذارد و در نهایت تعادل زیست بوم به هم خورده و حتی می‌تواند منجر به مرگ جانداران شود.
ارسال نظر