راهبرد، تنش‌زدایی است
واقعیت مطلب این است که هیچوقت کشور دنبال جنگ و تنش نبوده و این بدیهی است که هرگونه تنش و جنگ مانع پیشرفت و توسعه خواهد شد و در جنگ هشت ساله ایران و عراق هم، ایران به دنبال جنگ نبود بلکه دفاع کرد. در جنگ 12 روزه هم آنچه اتفاق افتاد، دفاع بود و وقتی که بلافاصله بحث آتش‌بس مطرح شد بلافاصله هم کشور پذیرفت لذا هم تجربه هشت سال جنگ ایران و عراق و هم تجربه پذیرش آتش‌بس در جنگ 12 روزه صهیونی بیانگر این است که ایران به دنبال جنگ نبوده بلکه معتقد است که از طریق ابزار دیپلماسی، می‌توان از منافع کشور دفاع کرد.
نکته مهم‌تر اینکه ایران مذاکره را قبل از جنگ پذیرفته بود و دور ششم مذاکرات هم به اتمام رسیده بود و جنگ 12 روزه بر ایران تحمیل شد و بعد از پذیرش آتش‌بس، باز ایران آمادگی خودش را برای شروع مذاکرات اعلام کرد. در سفری که رئیس‌جمهور و وزیر خارجه به سازمان ملل داشتند و قبل از آن وزیر خارجه ایران در مصر با دبیرکل آژانس ملاقات داشتند، همه قرائن و شواهد مبتنی بر این بود و هست که ایران به دنبال حل دیپلماسی مسئله است و تمام رفتار دولت چهاردهم مبتنی بر تنش‌زدایی و مذاکره و استفاده از ابزار دیپلماسی بوده حتی در طی این یکسال گذشته، دولت چهاردهم طی ملاقات‌هایی که با کشورهای همسایه و مصر، کشوری که سال‌ها مشکل در دیپلماسی ایجاد شده بود، نوع رفتار دولت چهاردهم مبتنی بر حل مسئله با کشورهای همسایه و همچنین کشورهای دوردست بوده است. به نظر می‌رسد آتش‌بس و صلحی که در غزه ایجاد شد، مهم خواهد بود که کشورهای دیگر هم مسئله خودشان را از طریق دیپلماسی حل بکنند. حال اینکه این آتش‌بس در غزه بلندمدت خواهد بود یا خیر یا اینکه مسائل دیگری بعد از این آتش‌بس در غزه اتفاق بیفتد یا روسای حکومت خودگردان فلسطین یا مسائلی که در کشورهای غزه مثل سوریه اتفاق بیفتد یا چالش‌هایی که امروز در برخی کشورهای منطقه وجود دارد، ممکن است اینها در کشورهای منطقه تاثیرگذار باشد مثل همه سنوات گذشته اما طبیعی است که ایران مجموع رفتارهایی که چه قبل از جنگ 12 روزه و به طور مشخص مذاکراتی که در عمان، تیم دیپلماسی ایران حاضر شد و چه مجموع رفتار دیپلماسی که بعد از جنگ 12 روزه انجام داده، تماما بیانگر این نکته است که ایران به دنبال تنش نبوده. رفتار ایران در راستای تنش‌زدایی بوده و این حداکثر خواهی کشورهای غربی از یک سمت، فشارها و تحریم‌های ظالمانه از سمتی دیگر، فضا را به سمت تنش هدایت کرده. بستر این تنش را کشورهای غربی با فعال کردن مکانیسم ماشه فراهم کردند ولی علی رغم اینکه شورای امنیت متاسفانه بستر مکانیسم ماشه را فراهم کرده اما واقعیت مطلب و رفتار بخش دیپلماسی خارجی کشور و دولت چهاردهم تماما در راستای تنش زدایی و در راستای ثبات کشور و دور کردن کشور از مسائل تنش‌زا و جنگ بوده است. همان‌طور که به طور رسمی سخنگوی دولت نه یکبار بلکه در همه هفته‌های گذشته همین مواضع را اتخاذ کرده‌اند. البته نباید از این نکته هم عبور کرد و اگر مثل جنگ 12 روزه یا جنگ هشت ساله، چنانچه دشمن هوس حمله بکند، طبیعی است که دیگر بحث تنش زدایی نخواهد بود و مثل جنگ 12 روزه پاسخ کوبنده‌تر خواهد بود.
هادی حق‌شناس
اقتصاددان
ارسال نظر