وداع آخر با استاد نگارگری ایران

 حکمت ایرانی پیشینهای چند هزار ساله دارد که پیش و پس از اسلام ادامه یافته است. در این مسیر، شعر و هنر دو بال حکمت ایرانی بودهاند. پس از اسلام نیز حکیمانی چون فردوسی، نظامی، سنایی، مولوی و دیگران در پی حقیقت دویدند و بخشی از آن را به مردم هدیه دادند. استاد فرشچیان نیز نمادی از این حکیم هنرمند بود که حقیقت را با زبان هنر به تصویر کشید. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: ویژگی دیگر استاد فرشچیان نبوغ هنری او بود. اگر از نابغه بودن او سخن بگوییم، اغراق نکردهایم. این سخن تنها به احترام درگذشت او نیست، بلکه واقعیتی است که در آثار و سبک منحصر بهفردش مشهود است. فرشچیان با نبوغ خود توانست هنر ایرانی را به افقی تازه برساند و جهانی کند.

محمود فرشچیان ۴ بهمن ۱۳۰۸ در اصفهان، شهری که قرنها مأمن نگارگران و خوشنویسان بوده، متولد شد. تربیت در این محیط غنی و شاگردی استادان نامداری چون حاج میرزا آقا امامی و حاج آقا طاهر خوشنویس، از نخستین سالهای نوجوانی، بنمایه تکنیکی و ذهنی او را شکل داد.در میان دهها اثر خلقشده، تابلو «عصر عاشورا» بیش از هر چیز نام او را جاودانه کرد. در این اثر، با رنگهایی تیره اما شفاف، عمق اندوه و سوگ نهتنها از چهرهها، بلکه از ضرباهنگ ترکیب و حرکت خطوط به بیننده منتقل میشود. استاد محمود فرشچیان پس از یک دوره بیماری در بامداد ۱۸ مرداد ماه درگذشت. پیکر این استاد که سالهای پایانی عمر را بهدور از وطن گذرانده بود، بنا بر وصیتش به ایران بازگردانده خواهد شد. او در آرامگاه صائب تبریزی در زادگاهش اصفهان به خاک سپرده شد تا پیکر هنرمندی که عمرش را در قابهای رنگ و نقش جاودانه کرده، در کنار شاعری که کلماتش را به خیال سپرده بود، آرام گرفت.

  پیام تسلیت تولیت آستان قدس رضوی در پی درگذشت استاد محمود فرشچیان

آیتالله احمد مروی، تولیت آستان قدس رضوی، در پیامی با اشاره به همزمانی ایام اربعین حسینی با خبر درگذشت استاد محمود فرشچیان، این ضایعه را مایه اندوه عمیق جامعه هنر و دوستداران معنویت دانست و ضمن تجلیل از جایگاه هنری و آئینی این نگارگر بیبدیل، یاد و آثار او را میراثی جاودانه خواند.

 روایت همسراستاد فرشچیان از پرهیز او از حضور در مراسم نصب ضریح در کربلا

نیادخت قوامی در دیدار با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در هتل عباسی اصفهان، گفت: دوستان و نزدیکان بارها به استاد پیشنهاد کرده بودند که برای مراسم نصب ضریح به کربلا بروند، اما ایشان هر بار امتناع میکردند. یک روز که فرصت شد با او مطرح کنم، گفت: «برای نصب ضریح نمیروم کربلا، چون طاقت دیدن و شنیدن لحظه نصب را ندارم.»وی افزود: استاد حتی آمادگی داشت آثار و طراحیهایش را برای این کار تقدیم کند، اما نمیخواست در صحنه نصب حاضر باشد تا مبادا آن لحظه غمانگیز را از نزدیک ببیند. این خاطره برای من همیشه یادآور نهایت اخلاص و لطافت روح اوست.

  استاد فرشچیان اسطورهای است که هرگز نمیمیرد

استاندار اصفهان نیز در این آیین اظهار کرد: استاد فرشچیان هنر را در خدمت ابدیت و نه فقط نسلی گذرا گذاشت. مهدی جمالینژاد با بیان اینکه بزرگان نمیمیرند، بلکه به اسطوره بدل میشوند، افزود: امروز یکی از فرزندان اصیل ایران را بدرقه میکنیم. شخصیتهای ملی و بینالمللی به این رویداد واکنش نشان دادند که آشکار کرد، او چهره بیبدیل هنر است. استاد فرشچیان هنر سنتی ایران را وارد مرحله تازهای کرد. بعلاوه باورهای ایمانی و دینی را با هنر آمیخت. او ظرفیت جدیدی برای هنر سنتی ایجاد و به جهان نثار کرد. استاندار اصفهان ادامه داد: استاد فرشچیان ظرفیت هنر ایرانی را که با فطرت انسانی هماهنگ است، آشکار کرد. او از دوستان امیرهوشنگ جزیزاده، دیگر هنرمند بزرگ اصفهان و نماینده مکتب اصفهان است؛ مکتبی که یک روزگار رضا عباسی و بهزاد را داشت. جمالینژاد بیان کرد: او هنر را در خدمت ابدیت و نه فقط نسلی گذرا گذاشت. انسانها نه به اندازه طول عمر که به مقدار طول عمر اثرشان میمانند. استاد فرشچیان هنر خود را وقف دین و وطن کرد و هرگز از یاد نمیرود. چه کسی میگوید استاد ما رفته است؟ وی یادآور شد؛ هربار به آثار فرشچیان نگاه کنیم، این استاد بخشنده و بردبار و بازنشسته را میبینیم.

حسام‌الدین سراج، خواننده سرشناس نیز در این آیین اظهار کرد: اصفهان شهر تاج و شهناز و کسایی است که هرکدام پایه و ستون فرهنگند. ما استادان بسیاری را از دست دادیم و امروز هم فرشچیان را بدرقه میکنیم. من نگرانم که مبادا ارتباط جوانان با ریشههای اصیل ما از دست برود.