فصل دیپلماسی ایران و اعراب خلیج‌‌فارس

 از سوی دیگر تهران و واشنگتن دور تازه‌ای از مذاکرات را آغاز کرده‌اند و این گفت‌وگوها همچنان با بیم و امید در جریان است. کشورهای عربی به‌خصوص سعودی‌ها خود را مشتاق بهبود روابط ایران و آمریکا نشان می‌دهند زیرا در آینده نزدیک قراردادهای تجاری نظامی چشمگیری را با ترامپ امضا خواهد کرد و در این وضعیت نمی‌خواهند فضای خاورمیانه غبارآلود باشد. بنابر دلایلی که اشاره کوتاهی به‌ آنها کردیم اعراب حاشیه خلیج‌فارس که همواره در جدال لفظی با ایرانی‌ها هستند صلاح را در این می‌بینند که به تهران نزدیک‌‍تر شوند. بی‌شک بهبود روابط تهران -ریاض به‌نوعی می‌تواند مسیر دیپلماسی منطقه‌ای ایران را گسترش دهد. حالا و قبل از حضور دونالد ترامپ در غرب آسیا که مقصد اصلی‌اش ریاض خواهد بود، عراقچی، وزیر امورخارجه برای رایزنی با مقامات این کشور وارد جده شد و با فیصل بن‌فرحان، همتای سعودی خود دیدار و گفت‌وگو کرد. آنچه در رسانه‌ها مطرح شده دو کشور در مورد روابط سیاسی و اقتصادی بحث‌هایی را مطرح کرده‌اند ولی پشت‌پرده قطعا خبرهای جنجالی خواهد بود. وضعیت نوار غزه، آشوب در اراضی اشغالی، جنگ‌طلبی اسراییلی‌ها و البته مذاکرات ایران و آمریکا در این بین مورد بحث قرار خواهد گرفت. در این مورد با یکی از تحلیل‌گران منطقه‌ای گفت‌وگو کرده‌ایم. آصفری معتقد است نزدیکی ایران و عربستان می‌تواند اسراییل را در گوشه‌ رینگ قرار دهد.

صلح؛ محصول روابط تهران- ریاض

محمدحسن آصفری، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در ارزیابی سفر وزیر امور خارجه به جده به‌ خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید:‌ «ایران و عربستان مشترکات تاریخی و فرهنگی بسیاری با هم دارند. دو کشور مسلمان و همسایه که از گذشته رفت‌وآمدهای فی‌مابین داشتند. باتوجه به اختلاف‌های سال‌های اخیر، حالا باید بگوییم که توسعه روابط بین تهران-ریاض هم به نفع دو کشور و هم به‌سود دیگر کشورهای منطقه خواهد بود به‌خصوص حوزه خلیج‌‌فارس. توجه داشته باشید که رژیم اسراییل تلاش‌های زیادی کرده تا بتواند اختلاف بین ایران و عربستان را افزایش دهد. با این تاکتیک می‌خواهد فشار خود به کشورهای اسلامی را بیشتر کند. هرچه ارتباط تهران و ریاض بیشتر باشد می‌تواند تهدیدی که اسراییل برای کشورهای منطقه ایجاد می‌کند، خنثی شود». عضو ادوار کمیسیون امنیت ملی و سیاست‌ خارجه مجلس در همین مورد و با اشاره به زمینه‌های همکاری ادامه می‌دهد: «در حوزه‌هایی مانند اقتصادی، سیاسی، امنیتی و توریستی می‌توانیم روابط را گسترده‌تر کنیم. به این نکته هم توجه داشته باشید که هر دو همسایه به‌عنوان تولیدکننده‌های برتر نفت جهان هستند که افزایش همکاری‌ها در حوزه اوپک هم نتایج مثبتی به‌همراه داشته باشد و تولیدات را مدیریت کنند و اولویت‌ها را با یکدیگر هماهنگ کنند. به‌نظر این ارتباط تهدیدی است برای فتنه‌انگیزی‌های اسراییلی‌ها و در مقابل می‌تواند امنیت منطقه به‌خصوص کشورهای حوزه خلیج‌فارس را افزایش دهد. دیگر کشورهای عربی هم از این روابط حمایت خواهند کرد». او در مورد طیف‌های داخلی و خارجی که با نزدیکی دو کشور به‌شدت مخالف هستند اضافه می‌کند:‌ «مخالف‌‌ خارجی روابط تهران و ریاض به‌خوبی مشخص است در این مورد باید اسراییل را در سرلیست‌ جای دهیم. در داخل کشور هم تندروی‌هایی هست که باید بدانند امروز توسعه روابط تهران و ریاض به‌نفع ایران بوده و می‌تواند در منطقه آرامش ایجاد کند. جریان‌های افراطی باید بدانند که امروز برای از بین‌بردن ایران‌هراسی نیاز داریم روابط دیپلماسی را گسترش دهیم. توجه داشته باشید که بخشی از حامیان داعش در داخل عربستان حضور دارند و بهبود روابط می‌تواند این تهدیدها را هم از بین ببرد».

دیدار وزیران خارجه در جده

بنابر گزارش‌های رسانه‌‌ها، عباس عراقچی وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران، عصر شنبه و در جریان سفر به جده عربستان با فیصل بن‌فرحان، وزیر امور خارجه سعودی دیدار و گفت‌وگو کرد. باتوجه به اینکه هنوز جزییات این دیدار منتشر نشده، باید بگوییم که این رویداد درچارچوب ارتقای روابط با همسایگان به‌ویژه کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و گفت‌وگو درباره همکاری‌های دوجانبه صورت گرفته است. همچنین، طبق عرف دیپلماتیک و به‌دلیل اهمیت جایگاه همسایگان برای ایران، عراقچی در جریان این دیدار، همتای سعودی را از آخرین روند گفت‌وگوهای غیرمستقیم ایران-آمریکا مطلع می‌کند. وزیر خارجه ایران همچنین دفتر یادبود وزارت امور خارجه عربستان را امضا کرد.