«نه» به قهر و تحریم انتخابات

*از چپ دیروز تا اصلاح‌طلب امروز

اصلاح‌طلبان از دلسوزترین نیروهای فعال در کشور هستند که هدفشان از ابتدا تاکنون، سوق کشور به سمت پیشرفت و رضایت جامعه از مسیر اصلاح عملکردهای گذشته و در عین حل کمک برای تصمیم‌سازی‌های مفید است. اصلاح‌طلبان تا پیش از خرداد 76 به جریان چپ معروف بودند. پس از پیروزی سیدمحمد خاتمی واژه اصلاحات به متن جامعه آمد و این جریان سال‌های زیادی حضور فعال در عرصه انتخابات داشتند تا به‌تدریج نام اعضای این جریان در لیست ردصلاحیت‌ها درج شد به نحوی که در انتخابات مجلس یازدهم کاندیدای کافی برای این جریان باقی نماند تا مشارکت جدی در آن داشته باشد. دلواپسان اصولگرا که ردصلاحیت اصلاح‌طلبان برایشان قطعی است، به سراغ میانه‌روها رفته و به تخریب آنها پرداختند، مانند آنچه با ناطق نوری، روحانی و... کردند. اصولگرایان اگرچه توانستند دولت، مجلس و شورای شهر را نه به‌دلیل توانایی‌هایشان بلکه به‌دلیل غیبت رقیب به دست بیاورند اما مشکلاتشان افزایش یافت که ناشی از تلاش برای بقا در قدرت بود. این روزها اصولگرایان درک می‌کنند که ضرر از میان برداشتن رقیب گریبانگیر خودشان شده و فضای انتخاباتی، مشارکت پایین در انتخابات مانند مجلس یازدهم، نزاع‌های درون جریانی، از دست دادن اعتماد بخشی از جامعه و.... نتیجه تلاش‌هایی است که برای حذف اصلاح‌طلبان کردند. طیف‌های اصلی جریان اصلاحات به‌دلیل تجربه ردصلاحیت نیروهایش، چندان رغبتی برای ثبت‌نام در انتخابات نداشت و ثبت‌نام نکردند بنابراین تنها افراد انگشت‌شماری از این جریان اصلاحات منتظر انتخابات اسفند هستند. در چنین شرابطی اصلاح‌طلبان باز هم قهر نکردند چرا که قهر با آرمان‌های اصلاحات همخوانی ندارد بلکه تصمیم گرفتند تا میدان را به آنانی واگذار کنند که عملکرد سال‌های اخیرشان در نهادهای انتخاباتی سبب نارضایتی جامعه شده است. از سوی دیگر اصلاح‌طلبان حذف شدنی نیستند و دوشنبه شب متن راهبرد انتخاباتی اصلاح‌طلبان منتشر شد. سند راهبرد انتخاباتى جبهه اصلاحات ایران براى انتخابات ١١ اسفند ١٤٠٢ در جلسه مجمع عمومى این جبهه سیاسى به تصویب رسید. در این سند ضمن ارائه تعریفى از خط مشى اصلاح‌طلبى که مبتنى بر استفاده از ظرفیت‌هاى مدنى و به‌کارگیرى شیوه‌هاى مسالمت‌آمیز و خشونت پرهیز است، ابتدا به تحلیل وضعیت موجود پرداخته و سپس در چارچوب سه اصل مهم؛ جامعه به‌عنوان عامل تعیین کننده، رقابتى و منصفانه بودن انتخابات و تأثیر انتخابات بر سیاست‌ها در اداره کشور، راهبرد انتخاباتى اصلاح‌طلبان تعیین شده است. در جمع‌بندى نهایى این سند نیز وضعیت‌هاى محتمل انتخابات براى اصلاح‌طلبان در نظر گرفته شده است.

*بخشی از متن راهبرد انتخاباتی

در بخش‌هایى از این سند آمده است: جامعه ایران به‌رغم استقبال از صندوق رأی در دوره‌های انتخاباتی گذشته، در تحقق مطالبات خود ناکام مانده است. همچنین حوادث سال‌های اخیر و نیز تشدید بحران‌ها و مشکلات فزاینده اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و محیط زیستی طی سال‌های گذشته و ناتوانی در رفع آنها بر حجم نارضایتی افزوده است. روند یکدست‌سازی و حذف نیروهای منتقد و توانمند در تمامی عرصه‌ها و کلیه سطوح طی چند سال اخیر برای نیروهای سیاسی و اجتماعی و نیز عموم جامعه حاوی پیام عزم برخی بر اداره کشور بدون اتکا به ظرفیت‌های موجود در جامعه متنوع است. در نتیجه نهادهای انتخابی از جمله مجلس بیش از هر زمان دیگری کار ویژه خود را از دست داده است. ضرورت ارتباط نهادینه با جامعه و نهادهای مدنی، ایجاب مى‌کند اصلاح‌طلبان چگونگی وضع و نسبت جامعه در قبال انتخابات را به مثابه عاملی تعیین‌کننده در راهبرد انتخاباتی خود در نظر داشته باشند. هدف اصلاح‌طلبان از شرکت در انتخابات کمک به حرکت کشور به سوی توسعه و پیشرفت است که تنها از مسیر انتخاباتی رقابتی، منصفانه و مشارکتی تأمین مى‌شود. شرکت و مشارکت در انتخابات یک حق عمومی و شهروندی است و هدف از آن تلاش برای حضور موثر در ساختار به منظور اصلاح امور است. طبعا انتخاباتی می‌تواند هدف اصلاح‌طلبان را تأمین کند که در چگونگی اداره کشور نقش و تاثیر جدی داشته و نمایشی و حاشیه‌ای نباشد. اصلاح‌طلبان نمی‌توانند در انتخاباتی تهی از معنا، غیررقابتی و غیرمنصفانه و غیرمؤثر در اداره کشور شرکت کنند. این البته به معنای قهر آنان با صندوق رأی نیست بلکه برعکس اصلاح‌طلبان موظفند به‌رغم عدم مشارکت در چنین انتخاباتی تمامی مساعی خود را برای اقناع یا الزام مسئولان به برگزاری انتخابات مطلوب مبذول دارند.

*اصولگرایان ناکام شدند

قابل پیش‌بینی است که اصلاح‌طلبان باید در انتظار هجمه اصولگرایان در راستای تخریب راهبرد انتخاباتی خود باشند چرا که جریان اصوالگرا انتظار داشتند، اصلاح‌طلبان بر تحریم انتخابات و فراخوان جامعه به عدم شرکت در انتخابات تاکید کنند اما اصلاح‌طلبان هیچگاه اقدامی بر خلاف مصالح ملی انجام نمی‌دهند به‌ویژه اکنون که دشمنان زیادی در انتظار بهانه‌ای برای فشار بر کشور هستند. جریان اصلاح‌طلب در سال‌های اخیر نشان داده که منافع و مصالح ملی را در اولویت خود قرار داده است. بخشی از سکوت‌ها یا حتی فعالیت‌های اعضای این جریان در چارچوب توجه به اولویت منافع و مصالح ملی انجام شد است. از امروز باید شاهد هجمه‌های سنگین به اصلاح‌طلبان برای عدم اشاره به تحریم بود.