اشتباه راهبردی روسیه

با توجه به اینکه اساسا موضوع جزایر 3گانه خط قرمز جمهوری اسلامی ایران است و تمام اسناد نشان می‌دهد که این 3جزیره متعلق به ایران است هیچ قدرتی نمی‌تواند در خصوص مالکیت ایران بر این 3 جزیره تردیدی ایجاد کند. اما حضور روسیه در کنار کشورهای عرب حوزه خلیج فارس و تاکید بر حاکمیت برخی کشورهای عربی بر این 3 جزیره از سوی روسیه یک اقدام اشتباهی است که از طرف مسکو صورت گرفته است. با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران  در همراهی با سیاست‌های روسیه در طول سال‌های گذشته هزینه‌های سیاسی سنگینی متحمل شده با این حال ایران خود را شریک استراتژیک روسیه می‌داند و به هر حال روسیه در طول سال‌های گذشته هم مخصوصا در جنگ اوکراین با بحران‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی مواجه شده است. جمهوری اسلامی ایران نیز هرگز فضای مناسبات خود را تحت تاثیر جنگ اوکراین قرار نداد. اما روسیه اشتباه کاملا راهبردی مرتکب شد و در رابطه با حاکمیت ایران بر 3 جزیره تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس همنوایی کرد و این نشان می‌دهد که روسیه سیاست شفافی در منطقه ندارد و در بزنگاه‌های حوادث دوستان صمیمی و استراتژیک خود را تنها می‌گذارد. البته کشورهای حوزه خلیج فارس به صورت تاکتیکی با روسیه رفتار می‌کنند  و از آنجا که این 6 کشور حوزه خلیج فارس تابعی از اراده  و سیاست‌های آمریکا هستند تحت هیچ شرایطی از چتر حمایتی آمریکا خارج نخواهند شد و هدفشان  این است که روسیه را از ایران جدا کنند و در آینده نیز روسیه را تنها بگذارند. اما با توجه به اینکه روسیه نیازمند همراهی ایران است به عنوان اینکه ایران کشوری بزرگ و تاثیرگذار است باید شرایط منطقه را درک کرده و روابط و مناسبات خود با ایران را فدای برخی کشورهای ضعیف حوزه  خلیج فارس که جایگاه و شأنی در مناسبات بین‌المللی ندارند نکند. به همین دلیل به نظر می‌رسد که تاکید روسیه بر حاکمیت کشورهای عربی بر جزایر 3 گانه یک اشتباه استراتژیک از سوی مسکو است که باید سیاست‌های خود را نسبت به ایران تعدیل کند و بین ایران و کشورهای کوچک حوزه خلیج‌فارس یکی را انتخاب کند. ایران هم در این خصوص دوستان و همپیمانان دیگری دارد و می‌تواند به سادگی از روسیه جدا بشود. روسیه هم بایدگام‌های خود را در آینده نسبت به ایران تعدیل کند و در غیر این صورت آسیب‌های جدی خواهد دید.

*حسن هانی‌زاده

تحلیلگر مسائل خاورمیانه