کتاب‌هایی که به‌موقع نمی‌رسد!

چند سالی است که سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با هدف رضایتمندی اولیا و دانش‌آموزان در تهیه کتاب درسی و همچنین صرفه‌جویی در مصرف کاغذ، شیوه توزیع کتاب‌های درسی را از حالت سنتی که توسط کتابفروشی‌ها انجام می‌شد تغییر داده و به شیوه جدید با ثبت‌نام در سامانه فروش کتب درسی و توزیع توسط مدرسه انجام می‌شود.مسئولین سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی مهم‌ترین هدف از شیوه جدید توزیع کتاب‌ها در سامانه را نفع اقتصادی خانواده‌ها، صرفه‌جویی در مصرف کاغذ و کاهش توزیع کتاب‌های درسی سال قبل، عنوان می‌کنند. تجارب در چند سال گذشته نشان می‌دهد که نه تنها به این اهداف نرسیده‌اند بلکه مشکلاتی را برای مدارس و خانواده‌ها به وجود آورده است همچنین برخی دانش‌آموزان انتقالی به مدارس دیگر یا انتقالی از استان‌های دیگر و کسانی که تغییر رشته داده¬اند علیرغم پرداخت هزینه کتاب‌های درسی هنوز کتاب‌های خود را دریافت نکرده و علت را عدم به روزرسانی سامانه فروش کتب درسی با سامانه¬های سیدا و پادا عنوان می‌کنند.

مسئولین در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، مشکل را در مدیریت توزیع کتاب‌های درسی در استان‌ها می‌دانند که در این چند سال هنوز فکری برای آن نشده که خود جای سؤال دارد و استان‌ها نیز مشکلات موجود در توزیع کتاب‌های درسی را به عدم هماهنگی سامانه‌های مدارس و نداشتن نیروی انسانی گره می‌زنند.در ضمن به گفته خود مسئولین در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی 350 هزار دست کتاب درسی بیشر از آمار دانش‌آموزان کل کشور چاپ شده که این امر بحث صرفه‌جویی در کاغذ را زیر سؤال می‌برد و دیگر احتیاجی به ثبت سفارش در سامانه نیست در حالی که طبق اطلاعات سامانه‌های سال گذشته می‌توان آمار دقیق کتاب‌های درسی در هر استان را مشخص کرد.نکته قابل تأمل اینجاست که قبل از انتشار فایل کتاب‌های درسی در فضای مجازی، کتاب‌های کمک درسی منتشر شده و فروش قابل توجهی هم دارند این در حالی است که خیلی از دانش‌آموزان هنوز کتاب درسی به دست‌شان نرسیده است.ثبت‌نام کتاب‌های درسی از فروردین ماه امسال شروع شده و مدارس یا خانواده‌ها هزینه‌ها را برای بیشتر دانش آموزان پرداخت کرده‌اند که اگر از حدود 15میلیون دانش‌آموز تنها 10 تا 12 میلیون به طور متوسط نفری 100 هزار تومان پرداخت کرده باشند رقم بسیار زیادی به حساب سازمان واریز شده است. نکته مهم این است که مسئولین نظارتی در آموزش و پرورش باید توجه داشته باشند که کتاب‌های درسی سر از بازار سیاه درنیاورند و عده‌ای به دنبال سوء‌استفاده از این تاخیر نباشند.در واقع کلیه چالش‌ها، مسائل و مشکلات توزیع کتاب‌های درسی را مدیران مدارس برعهده دارند و کلی وقت از عوامل مدرسه صرف این امر می‌شود که این موضوع یکی از مشکلات فعلی توزیع کتاب‌های درسی است و باید حتماً تدبیری برای آن اندیشیده شود.با توجه به وجود چنین مشکلاتی¬ یا باید شیوه ثبت‌نام و توزیع کتب درسی را دوباره تغییر داد و یا اینکه ایرادات کار را بررسی و اصلاح کرد و به سمتی پیش برد که دغدغه دانش‌آموزان، خانواده‌ها و مدارس کمتر شده و تا قبل از شروع سال تحصیلی کلیه کتاب‌ها به دست دانش‌آموزان برسد.برای رهایی مدارس و خانواده‌ها می‌توان با همان ثبت‌نام در سامانه و توزیع توسط کتابفروشی‌های منتخب و قابل اعتماد و با نظارت دستگاه‌های مربوطه بسیاری از مشکلات مطرح شده را مرتفع کرد.

*حسین معافی

کارشناس مسائل آموزشی