«آرمان ملی» گزارش می دهد
تلاش ایران برای غیرفعال‌سازی اسنپ‌بک
آرمان ملی- حمید شجاعی: مجمع عمومی سازمان ملل فرصت مناسبی برای کشورهای مختلف در جهت بیان نقطه‌نظرات و رویکردهایشان در خصوص مسائل مختلف و اظهارنظر درباب اتفاقات و تحولات مختلف رخ داده درجهان است و در این مسیر همه کشورها در تلاشند تا از حاشیه مجمع عمومی بر مبنای منافع ملی خود بیشترین دستاوردها را در مذاکره و گفت‌وگو با سایر کشورها به‌دست آورند.
در این میان ایران نیز به‌عنوان کشوری که همواره گفت‌وگو، مذاکره و دیپلماسی را به‌عنوان مهم‌ترین ابزار برای ارتباط با سایر کشورها سر لوحه کار قرار داده با توجه به شرایط حاضر خود به نحو اولی‌تری در نیویورک دیپلماسی را در دستور کار قرار داده است. مساله تحریم‌های یکجانبه آمریکا از یک سو و احتمال فعالسازی سازوکار پس‌گشت یا اسنپ‌بک از سوی دیگر باعث شده تا شرایط برای ایران سخت‌تر از گذشته شود و لزوم مذاکره برای تغییر این شرایط بیش از گذشته احساس شود. البته سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان که دوشنبه برای حضور در مجمع عمومی سازمان ملل و گفت‌وگو و مذاکره با همتایان خود از کشورهای مختلف به نیویورک رفته است نیز بر این مسائل واقف بوده و بر همین اساس نیز در اولین گفت‌وگو با خبرنگاران در بدو ورود به نیویورک اظهار داشت که «تلاش می‌کنم با همه همتایان خود دیدار کنم». هر چند که به‌نظر می‌رسد این دیدارها متمرکز به تروئیکای اروپایی و برخی کشورهای دیگر این قاره و کشورهای همسایه ایران باشد. هر چند که احتمالا شاهد مذاکره وزیر خارجه کشورمان با استیو ویتکاف نماینده ویژه دونالد ترامپ در خاورمیانه باشیم. واقعیت این است که عراقچی در نیویورک از تمام ظرفیت‌های دیپلماسی ایران استفاده خواهد کرد تا بر پایه منافع ملی درصدد کسب دستاوردهایی برای حل مشکلات کشور باشد. قدر مسلم حضور هیأت ایرانی در نیویورک می‌تواند حضوری سازنده باشد اگر با دستاوردهایی در جهت غیر فعال‌کردن مکانیسم ماشه و توافقی در جهت رفع تحریم‌ها همرا گردد. سخنرانی مسعود پزشکیان در مجمع عمومی و گفتن از صلح و تعامل با دنیا و در حاشیه نشست نیز دیدار با ساران سایر کشور و ادامه دیپلماسی فعال می‌تواند مسیر را برای ایران هموار کند.
*مطالبات غرب غیرقابل‌قبول است
البته به موازات هیأت ایرانی در نیویورک شاهد اظهارنظرهای موازی در تهران نیز هستیم. چنانکه دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان روزگذشته در نشست با اعضای اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در توضیح اقدامات انجام‌شده درباره‌ی موضوع «اسنپ‌بک» گفت: ایران همه راه‌های ممکن برای حل‌وفصل موضوع از طریق مذاکره را پیموده است، اما طرف‌های مقابل زیاده‌خواهی و سنگ‌اندازی کرده‌اند. علی لاریجانی اظهارکرد: به‌عنوان نمونه فرانسه از طریق مدیرکل آژانس پیام داد که اگر با آژانس به ترتیبات خاصی برسید، ما تقاضای اسنپ‌بک را پس می‌گیریم. این توافق انجام شد و وزیر امور خارجه ما در مصر آن را امضا کرد. علت نیاز به ترتیبات خاص این بود که برخی مراکز هسته‌ای بمباران شده بود و بازرسی از آنها نمی‌توانست طبق روال عادی انجام گیرد و باید ملاحظات امنیتی و مصوبه مجلس در نظر گرفته می‌شد. با این حال، آنان به وعده خود عمل نکردند». لاریجانی همچنین در خصوص اینکه گفته می‌شود ایران با غربی‌ها مذاکره‌ای نخواهد کرد در ایکس نوشت: این دروغ است که ایران مذاکره نمی‌کند؛ اگر پیشنهاد عاقلانه و عادلانه‌ای ارائه شود که منافع ایران را حفظ کند، می‌پذیریم. سپس طرحی از سوی اروپایی‌ها و طرح دیگری از سوی روسیه مطرح شد. ایران با ملاحظاتی هر دو طرح را پذیرفت که ۶ ماه زمان برای مذاکره تعیین کرده بودند، اما باز هم آنان به قول خود وفادار نماندند و پیگیر اسنپ‌بک در شورای امنیت شدند. دبیر شورای عالی امنیت ملی کشور با اشاره به سابقه بدعهدی غرب گفت: مشکل در سوءاستفاده آنان از متون قراردادی است. هیچ‌گاه ایران از مذاکره برای حل مسائل پرهیز نکرده است؛ حتی در بحبوحه مذاکره، ما را بمباران کردند. آنها شعار مذاکره می‌دهند، اما در عمل به دنبال مقاصد دیگری هستند. اگر پیشنهادی معقول و منصفانه با تضمین منافع ایران ارائه شود، آن را می‌پذیریم. اما نسبت به منافع و امنیت ملی تعصب داریم و ایستادگی خواهیم کرد؛ همان‌گونه که در موضوع برد موشکی ایستادیم. لاریجانی همچنین در خصوص اینکه گفته می‌شود ایران با غربی‌ها مذاکره‌ای نخواهد کرد در ایکس نوشت: این دروغ است که ایران مذاکره نمی‌کند؛ اگر پیشنهاد عاقلانه و عادلانه‌ای ارائه شود که منافع ایران را حفظ کند، می‌پذیریم. وی همچنین در واکنش به سخنان ترامپ در مورد مذاکره با ایران نیز در ایکس نوشت: دوستان! پافشاری ایران بی‌دلیل نیست. شرط محدود کردن برد موشک به زیر ۵۰۰ کیلومتر یعنی چشم‌پوشی از توان دفاعی در برابر اسرائیل. کدام ایرانی با غیرتی چنین محدودیتی را می‌پذیرد؟ امنیت ملی جای معامله نیست.
* دیپلماسی فعال عراقچی
وزیر امور خارجه که برای شرکت در اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک سفر کرده است، بعد از ظهر دوشنبه با رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار، آخرین وضعیت تعاملات ایران و آژانس بررسی شد. سیدعباس عراقچی با اشاره به حسن نیت و رویکرد مسئولانه ایران در رابطه با موضوع هسته‌ای، هرگونه پیشرفت در این زمینه را منوط به مسئولیت‌پذیری طرف‌های مقابل و توقف زیاده‌خواهی و سوء استفاده آنها از شورای امنیت برای اعمال فشار بر ایران دانست. این در حالی است که روزگذشته یک منبع دیپلماتیک فرانسوی از دیدار «سید عباس عراقچی» وزیر خارجه ایران و «ایوِت کوپر»، «یوهان واده‌فول» و «ژان نوئل بارو» وزرای خارجه انگلیس، آلمان و فرانسه و همچنین «کایا کالاس» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک خبر داد که تحولات پیرامون پرونده هسته‌ای ایران و اسنپ‌بک، محور این نشست بوده است. این در حالی است که روز گذشته عراقچی با مسئول سیاست خارجی اتحاده اروپا نیز دیدار و گفت‌وگو کرد. کایا کالاس پیش از این گفته بود: سخت است بگوییم که آیا توافقی درباره مکانیسم ماشه ایران حاصل خواهد شد یا نه. زمان برای پنجره دیپلماتیک محدود است. من آماده مشارکت هرنوع گفت‌وگو و همچنین یافتن یک راه‌حل دیپلماتیک هستم. وزیر امور خارجه کشورمان صبح دیروز سه‌شنبه با «الینا والتونن» وزیر امور خارجه فنلاند دیدار کرد. عراقچی با تبیین رویکرد مسئولانه ایران در رابطه با موضوع هسته‌ای، نسبت به تبعات هرگونه استفاده ابزاری سه کشور اروپایی از شورای امنیت برای اعمال فشار علیه ایران هشدار داد.
*امیدوار به همکاری بیشتر
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره تاثیر فعالسازی اسنپ‌بک و بازگشت تحریم‌های ایران بر مذاکرات هسته‌ای این وضعیت را دشوار و پیچیده توصیف کرد و گفت: «فکر نمی‌کنم این اتفاق بیفتد. در اینجا باید بین سازوکار اسنپ‌بک که به دلیل بازگشت تحریم‌ها به‌طورقطع تاثیرات زیادی بر مسائل اقتصادی خواهد داشت و روابط میان ایران و آژانس اتمی تمایز قائل شویم. این روابط باید دائمی باشد، نه مشروط به فعالسازی اسنپ‌بک». رافائل گروسی اظهار کرد: «اما اگر این اتفاق بیفتد، همان‌طور که ایران گفته است بر روابط و همکاری آن با آژانس اتمی تاثیرگذار خواهد بود و به همین دلیل است که این روزها شاهد فعالیت‌های دیپلماتیک زیادی بین این کشورها (تروئیکای اروپایی و ایران)، خودمان و همچنین ایالا‌ت‌متحده هستیم تا راهی برای پیش‌روی رو به جلو پیدا کنیم». وی در این خصوص که اروپایی‌ها همچنین می‌گویند که برای ادامه مذاکره، ایران باید وضعیت ذخیره اوارنیوم غنی شده خود را مشخص کند، درحالی‌که ایران می‌گوید این اورانیوم در تاسیسات بمباران شده، مدفون شده است و اینکه تهران در زمان حمله در حال مذاکره بود، عنوان کرد: «ایران اورانیوم با غنای بالا در اختیار دارد که در این تاسیسات نگهداری می‌شدند و می‌گوید که اکنون مدفون شده‌اند. به‌طور قطع ایران خود، بسیار نگران ارائه اجازه دسترسی به بازرسان است، زیرا این می‌تواند بر امنیت آنها تاثیر بگذارد». گروسی ادامه داد: «اما ما به آنها اطمینان لازم را مبنی بر این داده‌ایم که کاری که ما انجام می‌دهیم هیچ ارتباطی با اقداماتی که کشورها ممکن است اتخاذ کنند، ندارد و این، بخشی از گفت‌وگوهای فنی است که ما اکنون در حال انجام آن هستیم، زیرا بازرسی‌های هسته‌ای کاری بسیار فنی و تخصصی است. بنابراین، این همکاری که می‌گوئید و اگر این پارامترها را در نظر بگیرید، در حال انجام است و ادامه دارد اما همه آنچه می‌خواهیم نیست و امیدوارم که به همکاری بیشتری برسیم».
ارسال نظر