تغییر و تحولات مدامِ کنکور

 کنکور 1404 در نهایت با تغییراتی در این مصوبه، قرار است که تنها با تاثیر قطعی دروس پایه دوازدهم و تاثیر مثبت دروس نهایی پایه یازدهم برگزار شود. این درحالی است که شورای عالی انقلاب فرهنگی، این تغییر را تنها برای کنکور 1404 قطعی دانسته و اعلام کرده است که از سال 1405 تاثیر قطعی معدل در کنکور شامل سال‌های یازدهم و دوازهم خواهدشد. همین چند خط حتی شما را هم که کنکور نمی‌دهید دچار سردرگمی خواهد کرد، دیگر چه برسد به دانش‌آموزانی که چندسال پایانی تحصیل خود را با اضطرابی مضاعف به سرخواهند برد و حالا اگر اخبار را هم دنبال کنند، سردرگم‌تر از قبل خواهند شد. این میان باید دید چگونه برایشان تمرکزی باقی خواهد ماند، تا کنکور پیش‌رو را در آرامش برگزار کنند؟

درحالی که شورای عالی انقلاب فرهنگی پیش‌تر جزئیات موضوع تاثیر معدل در کنکور را به دو نهاد شورای عالی آموزش و پرورش و شورای سنجش و پذیرش واگذار کرده بود، به دلیل اختلاف‌نظر، مجدداً موضوع برای تصمیم‌گیری نهایی در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شد که در نهایت برای امسال و سال‌های بعد تصمیمات تازه‌ای گرفته شد.

تاثیر قطعی معدل سال‌های آخر دانش‌آموزان، مصوبه‌ای است که در چندسال اخیر، سبب آزار روانی دانش‌آموزان شده است. این مصوبه که در نهایت زور مخالفانش در داخل و خارج از دولت، به حذف آن نرسید، حالا با تغییراتی اندک، همچنان در کنار غول کنکور، اضطرابی مضاعف برای دانش‌آموزان ایجاد کرده است. هرچند در نهایت تاثیر قطعی دروس پایه یازدهم، به تاثیر مثبت تغییر پیدا کرد، اما شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرده است که از سال 1405، تاثیر قطعی معدل شامل دروس امتحان نهایی سال یازدهم و سال دوازدهم خواهد شد. این یعنی در نهایت تغییراتی که اعمال شد، تنها در کنکور پیش‌رو لحاظ خواهد شد و دانش‌آموزان به همان نقطه‌ای که به آن اعتراض داشتند بازخواهند گشت. هرچند اخبار سال گذشته و میزان نارضایتی‌ها، حاکی از آن است که شاید کنکور سال‌های بعد نیز مجددا دستخوش تغییرات شود. هرچند این حجم از تغییر و تحولات برای کنکور، تنها به آشفتگی بیشتر دانش‌آموزان دامن خواهد زد.

تعددِ تغییرات و تصمیمات

در انتهای سال گذشته شورای عالی انقلاب فرهنگی تصمیم‌گیری برای این مصوبه را بر عهده شورای عالی آموزش و پرورش قرار داد یعنی جزئیات سیاست‌های سنجش و پذیرش در دانشگاه، از جمله تأثیر معدل، عطف به‌ ماسبق بودن و مفاد سوابق تحصیلی بر عهده شورای عالی آموزش‌وپرورش قرار گیرد اما تصمیم نهایی را شورای سنجش و پذیرش دانشجو بگیرد که یکباره در اوایل فروردین با یک تصمیم از سوی شورای سنجش و پذیرش روال مصوبه بازهم تغییر کرد.

با اعلام «عطف ما سبق شدن سوابق پایه یازدهم» از سوی شورای سنجش و پذیرش دانشجو، تصمیم‌گیری برای این پرونده باز هم سر از شورای عالی انقلاب فرهنگی درآورد که در نهایت در جلسه ۹۰۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی تصمیمات جدیدی در جهت برگزاری کنکور ۱۴۰۴ داوطلبان گرفته شد.

خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در این جلسه اعلام کرد: بر اساس مصوبه‌ای که در به‌همن‌ماه سال گذشته به تصویب رسید، قرار بود همه دروس نهایی پایه‌های یازدهم و دوازدهم در کنکور دارای تأثیر قطعی باشند. اما با توجه به آمادگی دانش‌آموزان، مقرر شد که اجرای کامل این مصوبه از سال ۱۴۰۵ آغاز شود. بر این اساس، برای کنکور سال ۱۴۰۴ تنها دروس نهایی پایه دوازدهم با تأثیر قطعی ۶۰ درصد لحاظ می‌شود و برای پایه یازدهم، صرفاً تأثیر مثبت اعمال خواهد شد. یعنی داوطلبانی که دروس نهایی پایه یازدهم را گذرانده و در امتحانات شرکت کرده‌اند، در صورت کسب نمرات خوب، از تأثیر مثبت آن بهره‌مند می‌شوند و داوطلبانی که این دروس را امتحان نداده‌اند، هیچگونه تأثیر منفی برایشان منظور نخواهد شد.

وی همچنین افزود: از سال ۱۴۰۵ به بعد، تمامی دروس نهایی پایه‌های یازدهم و دوازدهم با تأثیر قطعی در نتایج کنکور اعمال خواهد شد و دیگر تفاوتی میان داوطلبان جدید و پشت‌کنکوری وجود نخواهد داشت.

بازخورد مصوبه

در همین راستا، قاسم رضایی‌راد، کارشناس آموزش، درباره مصوبه تاثیر قطعی معدل در کنکور، در سال‌های یازدهم و دوازدهم به «آرمان ملی» گفت: با این سبک و سیاقی که در حال حاضر این مصوبه اعمال می‌شود، من مخالف هستم. من یک پیشنهاد ویژه‌ای برای این مساله داشتم، این است که اولا این رویه‌ای که وجود دارد، اینکه درس‌های پایه دوازدهم تاثیر قطعی داشته باشد، درس‌های یازدهم، تاثیر مثبت، این نوع برنامه‌ریزی و این نوع هدفگذاری عاقبتی برای دانش‌آموزان ندارد. یعنی همیشه چالش‌ها و انتقادات به آن وجود دارد. آن بازخوردی هم که آموزش پرورش و یا مجامع بالاتر به دنبال آن هستند، باز از این راه به آن دست پیدا نمی‌کند. روش اثبات شده‌ای وجود دارد که در کشور انگلیس هم یک برنامه مشابه آن هست، یک آزمون‌هایی را برای ورود به دانشگاه‌هایشان دارند. ما چرا باید یک راه تازه‌ای را ابداع کنیم؟ چرا از راه‌های آزمایش شده دیگران استفاده نمی‌کنیم؟ ما اگر واقعا می‌خواهیم دانش‌آموز کتاب درسی‌اش را بخواند، و از کتاب فاصله نگیرد و تست زن نشود و محتوا را خیلی وسیع‌تر بخواهد مطالعه کند، یک بار از دانش‌آموز امتحان بگیریم، درس‌های گزینش شده، نه همه دروس، هیچ لزومی ندارد دانش‌آموز اخلاق اسلامی را درکنار بهداشت و فیزیک و شیمی، همه اینها را با هم در یک پروسه دو ماهه زیر فشار و استرس و چندین نوبت امتحان بدهد. این روح و روان دانش‌آموز را فرسوده می‌کند. ما می‌خواهیم اینها فردا به عنوان نیروی انسانی در کارخانه‌ها و مطب و مکان‌های مختلف حضور داشته باشد. با این روش‌ها و فشارهایی که به دانش‌آموزان می‌آوریم، یک سری افراد بیمار تربیت می‌کنیم. یک بار دروسی گزینش شده، دو درس از دوره یازدهم و دوازدهم، یک درس از دهم، یک بار امتحان بگیرند از دانش‌آموزان و این امتحان را در هر سالی خواستند بگیرند و آن نمره را برای تاثیر قطعی لحاظ کنند. من مخالف این هستم که همه دروس دوازدهم شامل این تاثیرقطعی باشند.

مشکلات امتحانات نهایی

وی با اشاره به مشکلات امتحانات نهایی نیز افزود: امتحانات نهایی نه درست تصحیح می‌شوند، نه عدالتی در آن وجود دارد. جاهایی را من سراغ دارم که دانش‌آموز خیلی آزادانه امتحان نهایی را برگزار می‌کند و متاسفانه، آن شرایطی که در مدرسه‌های داخل شهر و مدرسه‌های سختگیرتر دارند، آنجا نیست. این دانش‌آموز نمره‌ای را کسب می‌کند که حقش نیست. این است که شرایط استاندارد وجود ندارد، پس این نوع آزمون گرفتن، عاقبتی نه برای بهبود کیفیت آموزش دارد، نه عدالت آموزش را ساپورت می‌کند و نه حتی ما برابری آموزشی را می‌توانیم به این شکل جلوببریم.

این کارشناس آموزش نظر شخصی خود را درباره تاثیرقطعی معدل سال‌های آخر در کنکور، به این شکل بیان کرد که: نظر من این است که دروس گزینش شده، حداکثر 5درس، از یازدهم و دوازدهم، یک بار از دانش‌آموز امتحان گرفته شود، شبیه آنچه در کشورهای اروپایی دارد اتفاق می‌افتد، ما هم همان مسیر را برویم.

دانش‌آموزان ناراضی

در میان کش و قوس‌هایی که از سال‌های گذشته، به‌خصوص در سال 1403 برای برگزاری کنکور پیش‌رو اتفاق افتاد، آنچه بیش از همیشه نادیده گرفته شد، بازی با روح و روان دانش‌آموزانی بود که هرروز خبر تازه‌ای را درباره کنکوری می‌شنیدند که قرار بود در آرامش برگزار کنند، تا آینده تحصیلی و شغلی خود را رقم بزنند. این دانش‌آموزان همچنان گلایه دارند از تغییرات دائم و قول و وعده‌هایی که در نهایت هم آنگونه که باید، به پایان نرسید و حالا تا لحظه قبل از شرکت در آزمون کنکور همچنان دچار اضطراب مضاعف هستند. اضطرابی که باید به آن حوادث و اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی روزمره را هم اضافه کرد. آینده‌سازان کشور، در نهایت تنها می‌توانند امیدوار باشند که چندماه باقی مانده را با اندکی آرامش بسر ببرند.