محقق هلندی که زلزله ترکیه را پیش‌بینی کرده بود گفته امروز و فردا قرار است در غرب ایران زلزله بیاید؛ با هم نگاهی به دلایل کارشناسان در رد این پیش بینی او انداخته‌ایم
زلزله روانی!
یک زلزله‌شناس این نوع پیش‌بینی‌ها را یک نوع زرنگی و هیجانی کردن فضا برای جلب توجه دانسته است
آرمان ملی: نهم یا دهم اردیبهشت ۱۴۰۲ در ایران زلزله می‌آید؛ این را «فرانک هوگربیتس» همان محقق هلندی پیش‌بینی کرده که زلزله ترکیه و سوریه را هم پیش‌بینی کرده بود. منطقه وقوع زمین لرزه از نظر او منطقه غرب ایران است. با اینکه این خبر در فضای مجازی بسیار دست‌به‌دست شد و به گمانه و شبهات بسیاری در افکار عمومی شکل داد اما متخصصان معتقدند این قبیل پیش‌بینی‌ها شبه علم است و ربط چندانی به پژوهش‌ها و اقدامات علمی ندارد. البته کارشناسان در کنار این گفته که این قسم پیش‌بینی‌ها هیچ نسبتی با علم زلزله شناسی ندارد، یادآوری هم کرده‌اند که منطقه غرب ایران محل رشته کوه‌های زاگرس است یعنی جایی‌که لرزه خیزترین نقطه ایران است و معمولاً بیش از سه‌چهارم نگاشت زلزله در ایران از همین رشته کوه‌های زاگرس به دست می‌آید!با اینکه امروز که شما این متن را مطالعه می‌کنید و نهم اردیبهشت است، بامداد روز گذشته زلزله‌ای نه در غرب کشور که در شمال شرق یعنی مشهد اتفاق افتاد، هرچند این یک روز پیش از پیش بینی آقای هوگربیتس بود. زلزله مشهد 4.6ریشتری بود و به گفته مدیریت بحران خراسان رضوی، خسارتی نداشته و جای نگرانی برای مردم منطقه وجود ندارد. محسن
نجات، مدیرکل مدیریت بحران استان خراسان رضوی هم گفته که «اکنون شرایط آرام و تحت کنترل است و جهت رفاه حال مردم، هماهنگی‌های لازم با معاونت خدمات شهری شهرداری مشهد انجام شده تا در صورت نیاز با نصب چادر، اسکان اضطراری فراهم شود.»
به‌نظر مسئولین خراسان رضوی هم پیش بینی‌های لازم را در نظر گرفته‌اند و احتمال وقوع زلزله‌های دیگر را داده‌اند که بحث نصب چادر و اسکان اضطراری را مطرح کرده‌اند. در بحث پیش بینی زلزله هم گمانه‌زنی‌هایی در رد یا تایید آن وجود دارد که در ادامه گزارش نظر یک کارشناس در رد این موضوع را از نظر می‌گذرانیم. با این حال این سوال برای ما وجود دارد که آیا زلزله را هم مثل هواشناسی می‌توان پیش بینی کرد و امکان و آثار و شواهد و مدارکی برای این کار وجود دارد یا نه؟ به گوشه‌ای دلایل درستی این پیش بینی از نظر پیش بینی کننده هم می‌پردازیم.
اما با همه این‌ها، چه پیش‌بینی زلزله درست از آب دربیاید چه اشتباه، بحث مهم و حیاتی آماده بودن زیرساخت‌های یک کشور برای مقاومت در برابر آسیب‌ها و خسارت‌های بالایی چون زلزله است. مقاوم سازی بافت‌های فرسوده و نوسازی آن‌ها بر اساس اصول دقیق و علمی مهندسی موضوعی است که به‌نظر می‌رسد حلقه مفقوده در بحث‌های مرتبط با زلزله است؛ زمانی که علاج واقعه پیش از وقوع نمی‌شود...
زرنگی!
مهدی زارع، زلزله‌شناس در خصوص پیش‌بینی زلزله، بحث زرنگی را به میان کشیده و در خصوص مغایرت این قسم پیش‌بینی‌ها با روش‌های علمی، به خبرآنلاین گفته: «منطقه غرب ایران به‌خصوص ایلام، قصرشیرین، سرپل ذهاب، همچنین کهگیلویه و بویراحمد به ویژه در پیرامون شهر یاسوج، لرزه خیزی بالایی وجود دارد. از طرفی دیگر زلزله‌هایی که در شمال غربی ایران در نزدیکی شهر خوی از حدود نیمه شهریور ۱۴۰۱ درحال رخداد هستند کمابیش با زلزله‌های کوچک و متوسط همچنان ادامه دارند، بنابراین می‌خواهم بگویم که در این مناطق و همچنین منطقه بندرعباس و حاشیه ساحل خلیج فارس زلزله‌های متعددی اتفاق افتادند و احتمالا در این روزهای نهم دهم، هشتم یا یازدهم اردیبهشت و همچنان روزهای دیگر هم مجدد زلزله اتفاق خواهد افتاد، بنابراین دلخوش کردن به پیش‌بینی افرادی که کار شبه علمی می‌کنند مانند «فرانک هوگربیتس» کار منطقی نیست و جز هیجانی کردن فضا و جلب کردن توجه‌ها به خبرهای داغ حاصلی ندارد.»این زلزله‌شناس ادامه داده: «البته گویا یک حاصل دیگری هم داشته و آن اینکه بعضی از افراد دیگر از سر دلسوزی بدون اینکه تخصص و مهارتی در علم زلزله‌شناسی داشته باشند به این ماجرا جلب
شدند و در ایران و جهان مناطقی را برای وقوع زلزله مشخص می‌کنند که اکثر این مناطق یا به قدری بزرگ هستند که هر زلزله‌ای اتفاق بیفتد مدعی خواهند شد زلزله‌هایی که رخ داده همان‌هایی است که ما می‌گفتیم، یا اینکه به‌قدری لرزه‌خیز هستند مانند منطقه خوی که هرازچندگاهی در آن منطقه زلزله رخ می‌دهد، و آن‌ها مجدد مدعی می‌شوند این زلزله همان پیش‌بینی ما بوده است.»
زارع درباره علمی بودن پیش‌بینی زلزله، توضیح داده: «پیش‌بینی یک کار تخصصی است و به وسیله متخصصین آشنا به مدل‌های زلزله‌ها و مدل زمین، کسانی که تخصص کار با داده‌های زمین را داشته باشند باید انجام شود که در خود ایران هم گروهی مشغول کار هستند. امیدوارم که توجه بیهوده بر این نوع مطالب و عنوان‌های هیجان انگیز سبب نشود توجه به خود مسئله زلزله و پیشگری رخدادهای مهم فراموش شود؛ همچنین به کار کسانی که در زمینه پیش بینی زلزله کار تخصصی و جدی انجام می‌دهند صدمه نزند؛ چراکه این هیجانات زودگذر است اما مسائل پیچیده در جای خودشان هستند. امیدوارم با هیجانی کردن فضا راه را بر دانشمندان واقعی و کسانی که در زمینه پیش بینی زلزله کار می‌کنند نبندند.»
این کارشناس در خصوص پیش‌بینی‌های غلط محقق هلندی، پیشتر به این مسائل اشاره کرده بود که «اگر در جهت تکذیب پیش‌بینی کسی‌که یک پیش‌بینی‌ای را مدعی شده حرکت کنیم، یعنی بگوییم حتما زلزله‌ای رخ نخواهد داد، عملاً همان کاری را کرده‌ایم که فرد پیش‌بینی کننده انجام داده است، چه بسا زلزله‌ای از روی اتفاق رخ بدهد و هر دوی این بیان‌ها زیر سوال جدی برود. نکته دوم این است که باید انتظار داشت موارد پیش بینی غلط این محقق هلندی هم مشخص شود، در تمام مواردی که پیش‌بینی این فرد در رسانه‌ها منتشر شده فقط پیش‌بینی زلزله در ترکیه درست بوده و موارد متعددی در صفحه توئیتر ایشان وجود دارد که درست نبودند.»
پیش بینی علمی است یا خیر؟
اما اسفند ۱۴۰۱ همان محقق هلندی که حالا کارشناسان پیش بینی زلزله‌اش را زرنگی او می‌دانند به مخالفانش پاسخ داده بود. در واقع پس از ماجرای زلزله ترکیه و ادعای پیش‌بینی آن توسط فرانک هوگربیتس هلندی بسیاری علمی بودن کارهای او را زیر سوال بردند.
هوگربیتس که حالا با بیش از یک میلیون دنبال‌کننده در توییتر سلبریتی فضای مجازی شده در پاسخ به آن‌هایی که کارهایش را علمی نمی‌دانند، نوشت: «اگر (ادعای پیش‌بینی زلزله با اتکا به هم‌ترازی سیاره‌ای رد شده)، باید آمارهای مبتنی بر مشاهدات و تحقیقات علمی برای رد آن موجود باشد. تا جایی که من می‌دانم پژوهشی صورت نگرفته و آماری وجود ندارد.»
او مدعی شد که در زمینه ارتباط بین هم‌ترازی اجرام آسمانی با فعالیت لرزه‌ای در زمین پژوهش می‌کند و ادعاهایش بر اساس این پژوهش‌هاست. در حقیقت به باور هوگربیتس هم‌ترازی زمین با دیگر سیاره‌ها جاذبه‌ای کافی برای ایجاد زمین‌لرزه در زمین ایجاد می‌کند.
ارسال نظر