هیچ دولتی بر مبنای شایسته‌سالاری عمل نکرده است

آرمان ملی: اگر بخواهیم عملکرد دولت سیزدهم را پس از گذشت بیست ماه مورد نقد منصفانه قرار دهیم باید تمامی عملکردها را با هم ببینیم و به قول معروف به سیاه و سفیدها یکسان بنگریم. از این جهت می‌توان گفت دولت رئیسی به رغم اقدامات و تلاش‌هایی که در حوزه‌های مختلف به ویژه در راستای حل مشکلات اقتصادی داشته اما به واقع نتوانسته آنطور که باید و شاید شرایط معیشتی جامعه را بهبود بخشد که این خود موجب بروز نارضایتی‌ در جامعه شده است. بسیاری معتقدند تغییرات در دولت به ویژه در حوزه اقتصادی می‌تواند شرایط را بهبود بخشد. هر چند که به نظر می‌رسد مشکل اصلی در برنامه‌هاست که همزمان با نفرات باید تغییر کند. در این راستا برای بررسی عملکرد دولت، انتقادات نوع عملکردها و نوع نگرش مجلس «آرمان ملی» با امیر رضا وعظی آشتیانی، فعال سیاسی اصولگرا و معاون وزیر صنعت در دولت نهم به گفت‌وگو پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.
انتظار می‌رفت که بنابر شعارهای مطرح شده از سوی رئیس‌جمهور دولتی روی کار آید که بتواند شرایط را نسبت به گذشته تغییر دهد؛ اما عملکرد وزرا و تیم اقتصادی باعث شد تا حتی بهارستان‌نشینان نیز امروز به سمت استفاده از ابزارهای نظارتی جهت پاسخگو کردن دولت بروند؛ ارزیابی شما از این شرایط چگونه است؟
متاسفانه در ادوار دولت‌های گذشته تاکنون ما شایسته‌سالاری را زیر سوال برده‌ایم و دولتی را ندیدیم که انصافا بر مبنای شایسته‌سالاری کار کند و افراد کاردان، کارآمد، با تجربه و افرادی که در حوزه مدیریت تجربیات مفید و موثر داشتند را استفاده کند. بله باید از نیروهای جوان‌تر هم استفاده شود و تربیت نیروی جوان داشته باشیم و تلاشمان بر این باشد که جایگزینی و نخبه پروری کنیم در این مساله شکی نیست. اما این به این معنا نیست که مسئولیت‌های بزرگ را یکباره به کسانی بسپریم که حتی رئیس اداره هم نبودند و این خیلی می‌تواند اثر منفی داشته باشد. ما وقتی می‌خواهیم کشور را اداره کنیم و حکمرانی مدیریتی داشته باشیم باید یک حکمرانی مبتنی بر تجربه، علم و عقلانیت باشد. لذا تجربه را نمی‌توانیم فراموش کنیم. هر چند که تجربه‌ای را تجربه می‌دانیم که با شرایط روز جلو آمده باشد و در عین حال هر گذران زمانی را نمی‌توان تجربه در نظر گرفت. اگر امروز تغییراتی را در دولت می‌بینیم به دلیل عدم دقت عمل در انتخاب افراد بوده است.‌ ای کاش روز اول در انتخاب وزرا دقت بیشتری می‌شد که یکباره شاهد چنین تغییراتی نباشیم، هرچند که این تغییرات کار منطقی بوده که باید شکل می‌گرفته و شکی در آن نیست. ولی در این بین باید مجلس را نیز مورد خطاب قرار دهیم؛ معنا و مفهوم حمایت کردن از دولت این نیست که هر کسی از جانب دولت حمایت شد مجلس دربست به او رای بدهد. مجلس باید نگاه می‌کرد و برای رای اعتماد به وزرا شاخصه‌هایی را در نظر می‌گرفت. همین‌طور که دولت در انتخاب افراد برای خود شاخصی داشته؛ مجلس نیز باید در رای اعتماد به وزرا شاخصی برای خود می‌داشت که امروز با این مشکلات مواجه نمی‌شدیم. ما حتی در ادوار گذشته نیز شاهد بودیم که مجالس ما چشم بسته به اکثریت قاطع وزرا رای داده‌اند و این تلنگری به مجلس است که حتی اگر دولتی به لحاظ سیاسی همسویی دارد دلیل بر این نمی‌شود که به وزرایی رای بدهد که کارآمدی آنها در گذشته زیر سوال بوده یا اینکه اصلا تجربه‌ای نداشتند و این خود می‌تواند صدماتی به کشور وارد کند. اگر بناست کارآمدی و پیشرفت را در کشور مدنظر داشته باشیم باید به سمت استفاده از نیروهای متعهد، کارآمد و مدیرانی که توانایی اجرا داشته باشند برویم. از طرفی کسی که رئیس‌جمهور یا نماینده مجلس می‌شود و به هر ترتیب از سوی مردم انتخابی می‌شود باید هم مدیرانی کارآمد انتخاب کند و هم شاخصه‌های یک مدیر کارآمد را در برنامه‌های خود داشته باشد. اینکه احیانا بخواهند با آزمون و خطا افرادی را انتخاب کنند که یا خود وزرا احساس عدم کارآمدی کنند یا اینکه مجلس و دولت بخواهند آنها را تغییر دهند. به هر صورت ما این تغییرات را به فال نیک می‌گیریم و امیدواریم که این مهم در مسیر درست انجام بگیرد و در عین حال هم واقعیتی که وجود داشت پس از شش ماه گذشته از دولت مشخص بود که تیم اقتصادی دولت چندان تیم منسجمی نیست که بتواند خود را با سرعتی که رئیس‌جمهور برایشان ترسیم کرده تنظیم کنند. امیدوارم تغییرات و انتخاب افراد جایگزین بهتر از قبلی‌ها باشد و اینگونه نباشد کسانی انتخاب شوند به هر جهت نسبت به وزرای قبلی کارآمدی کمتری داشته باشند. مجلس نیز باید دقت نظر بالایی در نوع نظارت و رای اعتماد خود داشته باشد.
دولت سیزدهم قرار بود بر مبنای وعده‌ها و شعارهای رئیس‌جمهور با برنامه‌های مدون در جهت حل مشکلات اقتصادی در حوزه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف وارد شود؛ اما پس از گذشت بیست ماه از دولت شاهدیم که روند عملکردها در جهت حل مشکلات آنطور که باید مثبت نیست؛ این مساله را چطور تحلیل می‌کنید؟
البته منصفانه نیست که بگوییم در دولت آقای رئیسی اتفاقات مثبت اقتصادی نیفتاده و به هر جهت اتفاقات خوبی هم رخ داده است. درست است که به دلیل شرایط اقتصادی معیشت مردم تحت‌الشعاع قرار دارد، اما این واقعیت را هم باید بپذیریم که همواره دولت‌هایی که داشتیم طی سال‌های مختلف با معضل اقتصادی مواجه بوده‌اند. من نمی‌گویم که کسی حق نقد ندارد، همه حق دارند و حتی آن کسی که سهمی در اوضاع کنونی کشور داشته حق نقد دارد اما نقد نیز باید منصفانه باشد. در دولت آقای رئیسی اوضاع صندوق ذخیره خیلی بهتر شد و حتی صندوق بین‌المللی پول اعتراف کرده که ذخیره ارزی و شرایط اقتصادی بهتر شده است منتها یکسری کارهاست که مشمول مرور زمان خواهد بود. وقتی که در کشوری یک لیتر بنزین از یک بطری آب نیم لیتری ارزان‌تر است باید راجع به این موضوع تعمق و فکر کرد که چه مسائلی در میان است و چه اتفاقاتی افتاده است؟ البته در خصوص جراحی اقتصادی من خودم اعتقاد داشتم که باید یک دولت شجاع پیدا شود و این جراحی اقتصادی را انجام دهد اما جراحی که با کمترین آسیب انجام گیرد. هر چند که دولت زحمت خود را کشیده و در عین حال انتقاد نیز بر عملکردهای دولت وارد است. البته اگر انتقاد می‌کنیم به این واقعیت هم باور داریم که دولت زحمات خود را در حوزه اقتصادی کشیده اما متاسفانه جای نقد هم در برخی مسائل وجود دارد. هیچ کاری نیست که بدون نقد باشد. به هر جهت در زمینه‌های مختلف در دولت‌های گذشته و فعلی می‌توانیم نقدهایی را داشته باشیم ولی باید به مثبت‌ها نیز منصفانه نگاه و توجه کنیم و اینگونه نباشد که فقط نقاط سیاه را ببینیم و سفیدها را فراموش کنیم.
با این شرایط و نوع عملکرد دولت نباید منتظر تغییرات در حوزه برنامه‌ها و افراد در دولت باشیم؟
پیش از این نیز گفتم که تیم اقتصادی دولت تیم کارآمدی به معنای اینکه شرایط را بهتر از وضع موجود کند نبوده است. به ویژه وزارت صنعت، وزارت کشاورزی، سازمان برنامه و بودجه وزارتخانه‌ها و سازمان‌هایی بودند که نتوانستند کارآمدی را به خوبی تعریف کنند و این گلایه مندی وجود داشته است. وضع تولید و صنعت کشور آنطور که مطابق انتظار بود نشده ولی کارهایی هم انجام گرفته است. البته من معتقدم در خصوص برنامه و بودجه ساختار این جایگاه در کشور محل اشکال است ولی نمی‌دانم که چرا این اصلاحات صورت نمی‌گیرد.