مهم‌ترین علت «سنگ کیسه صفرا»

کيسه صفرا حجمي حدود 30 تا 50 سي‌سي دارد و در زيردنده سمت راست در قسمتي از بستر کبد قرار دارد‌. صفراي ساخته شده توسط کبد از طريق مجراي صفرا از کبد خارج شده و وارد کيسه صفرا مي‌شود. وقتي غذاي پرچرب و پروتئيني استفاده مي‌کنيم کيسه‌صفرا منقبض مي‌شود و صفرا را به داخل اثني‌عشر مي‌ريزد. شايع‌ترين مشکل صفرا، سنگ‌هاي کيسه صفراست. سنگ‌هاي صفراوي و سنگ‌هاي کليوي از نظر مکانيسم ايجاد و نوع آن هيچگونه ارتباطي باهم ندارند. 80 الي 90 درصد سنگ‌هاي کيسه‌صفرا از نوع کلسترولي هستند. نوع دوم سنگ‌هاي صفراوي سنگ‌هاي پيگمانته يا رنگي هستند و مختص کساني است که به ليز (تخريب) گلبول قرمز مبتلا هستند. کلسترولي که از کبد به درون صفرا ترشح مي‌شود، مستعد رسوب است. دو عامل مزاحم براي رسوب کلسترول وجود دارد؛ يکي خود اسيد صفراوي است که مانع رسوب کلسترول و تشکيل سنگ مي‌شود و ديگري، چربي از نوع فسفوليپيدهاست که اجازه رسوب به کلسترول را نمي‌دهد. اگر ترشح کلسترول به داخل سيستم صفراوي زياد شود، اين دو عامل نمي‌توانند از رسوب کلسترول جلوگيري کنند و باعث رسوب کلسترول و توليد سنگ مي‌شود. شايع‌ترين علت ايجاد سنگ کيسه‌صفرا، جنسيت است. اين بيماري در جنس زن بيشتر ديده مي‌شود. استروژن در بانوان باعث ترشح بيشتر صفرا و ايجاد سنگ‌ کيسه‌صفرا مي‌شود. دومين علت ايجاد سنگ کيسه‌صفرا، چاقي است. بارداري، مصرف قرص‌هاي هورموني، (ضدبارداري) باعث افزايش ترشح کلسترول در کيسه‌صفرا مي‌شود؛ کاهش‌وزن ناگهاني و همچنين نوسان زياد وزن، يکي ديگر از فاکتورهاي ايجادکننده سنگ کيسه‌صفراست. استفاده زياد از غذاي کم‌کالري، تحرک کيسه صفرا را کم مي‌کند که در اين صورت، زمينه‌سازي مناسب براي توليد سنگ کيسه صفرا محسوب مي‌شود. کم‌تحرکي نيز از عوامل ديگر ايجادکننده سنگ کيسه صفراست. «بي‌علامتي» شايع‌ترين علامت سنگ کيسه‌صفراست و اغلب به‌صورت تصادفي يافت مي‌شوند. شايع‌ترين محل درد، زيردنده سمت راست و روي معده است؛ البته احتمال دارد افرادي با درد شانه و پشت نيز مراجعه کنند. براي درمان سنگ کيسه‌صفرا بعداز علامت‌دارشدن نياز به جراحي دارد. پس از برداشتن کيسه‌صفرا هيچگونه مشکلي از نظر هضم و جذب چربي رخ نمي‌دهد و مجاري صفراوي وظايف صفرا را انجام مي‌دهند.