| کد مطلب: ۱۰۲۹۷۸۶
لینک کوتاه کپی شد

انتخابی بهتر از مذاکره نیست

جلال میرزایی تحلیلگر مسائل بین‌الملل

زمان برای توافق بسیار کوتاه است. هر چند نباید به واسطه کوتاهی زمانی و تعجیل، دست پاچه شویم، اما باید در این زمان کوتاه به یک نقطه مطمئن در وین برسیم. اکنون دولت بایدن با یک برتری شکننده و نسبی در مجلس نمایندگان و سنا می‌تواند قدرت اجرایی تعهدات برجامی را داشته باشد. پس اگر در این مدت تا نوامبر ۲۰۲۲ بتوانیم به یک توافق جامع و کامل در وین برسیم که چه بهتر، اما اگر این مسئله حاصل نشد باید یک توافق، ولو یک توافق موقت در دستور کار باشد. مطمئن باشید توافق کوتاه‌مدت به ضرر ایران نیست، منتهی در این فاصله باید ایران بتواند با مدیریت صحیح خود، ابزارهای چانه زنی در میز مذاکره را حفظ کند که اگر احیاناً جمهوریخواهان کنگره را به دست گرفتند در ادامه توافق موقت بتوانند از این ابزارها در راستای رسیدن به یک توافق جامع و کامل استفاده کنند. هم پررنگ‌تر شدن بحران معیشتی، تشدید چالش‌ها و مشکلات اقتصادی مردم و هم روی کار آمدن دولتی که بیش‌ترین همراهی، همسویی و حمایت را از نگاه حاکمیت دارد و در کل یکدست شدن قدرت در هر سه قوه نوعی اطمینان خاطر را به حاکمیت داده است که اکنون می‌توان مذاکرات را در یک چارچوب مطمئن و مد نظر آنها پیش‌برد. به هرحال سیاست داخلی روی سیاست خارجی و دیپلماسی اثرگذار است، همان‌گونه که دیپلماسی هم روی سیاست داخلی اثر خود را دارد. این تنها منحصر به ایران نیست، در همه کشورها این یک اصل اساسی است. تنها تفاوت به اولویت بندی‌ها و تاثیر این اولویت‌ها بر حوزه سیاست داخلی و سیاست خارجی باز می‌گردد که در هر کشوری متفاوت است. پیرو این نکته به نظر می‌رسد که تغییر موضع حاکمیت در خصوص مذاکره نشان می‌دهد که انتقادات، اتهام زنی‌ها، حملات، هجمه‌ها و حتی تهدید علیه دولت حسن روحانی پیرامون مذاکره برای احیای برجام صرفاً به همین تاثیر و تاثر مسائل سیاسی داخلی و سیاست خارجی باز می‌گردد. لذا در شرایطی که دولت سیدابراهیم‌رئیسی روی کار آمده است، قدرت یکپارچه و یکدست شده است، تیم مذاکره کننده مشخص شده و چند دور مذاکرات در وین پی گرفته شده و نتایج آن هم مشخص شده است، اکنون برای جریان قدرت مسجل شد که باید به همان سیاق و مسیر دولت روحانی بازگشت. اکنون این حاکمیت یکدست شده در جمع بندی خود به این نتیجه رسیده است که تنها راه تحقق منافع ملی همان راهی بود که در دولت حسن روحانی در خصوص مذاکرات انجام شد. یعنی دیگر شعار دادن، نگاه صرف به داخل و برخی ماجراجویی‌های منطقه‌ای و جهانی نمی‌تواند پاسخگوی شرایط کنونی کشور باشد. جریان قدرت در همین چند دور مذاکره وین فهمیده است که ابزار و منابع کافی برای به کرسی نشاندن مطالبات خود را ندارد. بنابراین به تدریج تعدیل در مواضع را در دستور کار قرار داد. خوشبختانه فضای سیاسی داخلی هم با این تغییر موضع همراهی کرده است تا هزینه بیشتری برای مردم و جامعه در بر نداشته باشد. علاوه بر آنکه بخشی از مخاطبان سخنرانی یکشنبه هفته جاری رهبری در داخل کشور بود و تا اندازه‌ای هم مخاطبان بیرونی و خارج از کشور به خصوص اعضای 1+4 و آمریکا را هم شامل شود. یعنی با این موضع گیری رهبری عملاً برای واشنگتن و اعضای 1+4 روشن شد که اکنون جمهوری اسلامی ایران در عالی‌ترین سطح خود یعنی حاکمیت با مذاکره موافق است. بنابراین باید هر چه زودتر توافقی در وین حاصل شود. چون دیگر مخالفتی در سطوح عالی ایران پیرامون مذاکره و احیای توافق هسته‌ای وجود ندارد. واقعیت امر آن است که برخلاف آنچه که تصور می‌شد زمانی که دولت بایدن روی کار آمد عجله‌ای برای ازسرگیری مذاکرات احیای برجام در دولت روحانی نداشت. چون استنباط دولت بایدن این بود که دولت روحانی با طیف وسیعی از مخالفان جدی داخلی، هم در مجلس یازدهم، هم قوه قضائیه دوره رئیسی و هم در بدنه حاکمیت و هم در سطوح نظامی و... مواجه است. بنابراین هر گونه تلاش برای توافق در دولت روحانی نهایتاً یک توافق شکست شکننده و ناپایدار را شکل خواهد داد. لذا ترجیح واشنگتن آن بود که با وقت گذرانی در مذاکرات وین منتظر نتایج انتخابات ریاست جمهوری در ایران و روی کار آمدن دولت جدید باشد که برای همه، هم در داخل و هم در خارج مسجل بود فردی از همین بدنه قدرت و مشخصا سید ابراهیم رئیسی روی کار خواهد آمد. اکنون که پروژه یکدست شدن قدرت و یکصدا شدن در کل بدنه جمهوری اسلامی ایران شکل گرفته است، آمریکا با فراغ بال به دنبال احیای برجام و توافق با ایران است، چون دیگر مخالفتی با این توافق در داخل ایران وجود ندارد. اکنون که رهبری به طور صریح چراغ سبز برای مذاکره را مطرح کرده است بهترین موقعیت برای دولت بایدن شکل گرفته است که هرچه زودتر مذاکرات را به نتیجه برساند، چون دولت رئیسی اکنون مورد حمایت حاکمیت است. بنابراین همان تعجیلی که برای ایران وجود دارد، برای آمریکا هم وجود دارد. یعنی دولت بایدن باید تا قبل از انتخابات کنگره این توافق را عملیاتی کند

ارسال نظر

هشتگ‌های داغ

آخرین اخبار

پربازدیدترین اخبار