كاهش آمار تورم بدون ديپلماسی؟
آرمــان‌ملی - محمد سیاح: مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پیش‌بینی کرد نرخ تورم تا پایان امســال به رقم ۲۹.۸ درصد کاهش یابد؛ درحالیکه بسیاری از نیازمندی‌ها برای کاهش تورم در کشور هنوز نه پایدار شده و نه وضعیت مناسبی پیدا کرده‌اند که نشان دهند این امکان وجود دارد. از طرفی داده‌های مرکزآمار ایران نشان می‌دهد تورم ماهانه و نقطه‌به‌نقطه در حال افزایش بوده و هیچ ثبات، کاهش یا تغییری در وضعیت حاصل نشده است.
نتیجه سال‌ها بی‌تدبیری در اقتصاد، گوشه‌نشینی و قهر و تنش با دنیا و نداشتن شرکای تجاری متعدد، نداشتن قراردادهای تجاری بین‌المللی، تحریم اقتصادی و سیاسی و بانکی، از‌بین‌رفتن بخش زیادی از تولید و صنعت به‌واسطه واردات بی‌رویه و حساب و کتاب، رانت و فسادمالی و اطلاعاتی سیستمی و عدم عضویت در سازمان‌های اقتصادی جهانی و نداشتن امتیازی برای لیدری اقتصادی در جهان و ده‌ها و شاید صد‌ها مشکل دیگر باعث شده تا امروز ایران وسط بحران اقتصادی قرار بگیرد، ولی مسئولان به‌جای استفاده از تجربیات اقتصادهای موفق و افراد دارای فکر و اندیشه و حذف افرادفاسد سعی در ارائه پیش‌بینی‌هایی براساس احتمالات کرده‌اند؛ درحالیکه اقتصاد نه براساس احتمالات بلکه به‌واسطه برنامه‌ریزی و آینده‌نگری و واقع‌بینی پیش می‌رود.
کاهش تورم؛ خوشبینانه تا 25درصد
در همین رابطه «وحید شقاقی‌شهری»، اقتصاددان در گفت‌وگویی با «آرمان‌ملی» با اشاره به 2 سناریوی پیش‌روی اقتصاد ایران تا پایان سال توضیح داد: «تورم اقتصــاد ایــران در کوتاه‌مدت و سالجــاری را باید در 2 سناریو تحلیل کنیم. سناریوی اول خوشبینانه است و فرض بر این است که برجام ظرف یکی دو هفته آینده نهایی می‌شود و به نتیجه می‌رسد، قاعدتا با بحث پیش‌فرض نهایی‌شدن برجام طبیعتا مناسبات تغییر خواهد کرد و قطعا روابط بانکی و بیمه‌ای ما با دنیا بهتر خواهد شد و بخشی از منابع ارزی ما آزاد خواهد شد و صادرات نفت هم افزایش پیدا خواهد کرد.» او ادامه داد: «طبیعتا با این سناریوی خوشبینانه می‌توانیم بخشی از کسری بودجه کشور را با منابع ارزی آزاد شده و افزایش صادرات نفت پوشش بدهیم که دراین صورت نااطمینانی و انتظارات تورمی کاهش پیدا خواهد کرد. در این شرایط شاهد کاهش قیمت دلار به محدوده 20 هزارتومان هم خواهیم بود ودر نتیجه همه اینها دست‌به‌دست هم خواهد داد تا شیب تورم کاهنده شود و سرعت رشد قیمت‌ها کمتر شود. احتمالا با این سناریو می‌توانیم منتظر این باشیم که تورم به کانال 20 درصد برسد. یعنی احتمالا در این شرایط تورم تا پایان سال به
چیزی در حدود 25 تا 30 درصد کاهش پیدا می‌کند که با پیش‌بینی مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار همخوانی خواهد داشت.»
تورم بالای 40درصد؛ بدبینانه
قاقی‌شهری درباره سناریوی بدبینانه‌ای که در این رابطه وجود دارد، تصریح کرد: «سناریوی بدبینانه این است که برجام به نتیجه نرسد و فرسایشی و مذاکرات طولانی‌تر شود، یا اینکه در برخی از محورهای تفاهمی حاصل نشود که در این صورت انتظارات تورمی افزایش خواهد یافت و همچنان مسائل بانکی و بیمه‌ای ما حل نخواهد شد و در صادرات نفت با مشکل مواجه می‌شویم و منابع ارزی بلوکه شده هم آزاد نخواهند شد.» او ادامه داد: «بنابراین در این سناریو ممکن است حتی روند شتاب قیمت‌ها بیشتر هم بشود چراکه به انتظارات تورمی دامن خواهد زد. از طرفی می‌دانیم که رشد نقدینگی در کوتاه‌مدت قابل‌حل نیست و نیازمند ارتباط مالی و حل ناترازی نظام‌بانکی است در زمان مشابه نمی‌توان آن را برطرف کرد. بنابراین در سناریوی بدبینانه تورم می‌تواند بالای 40 درصد هم باشد. در سناریوی خوشبینانه با نهایی‌شدن برجام و در سناریوی بدبینانه با طولانی‌شدن مذاکرات هسته‌ای سرنوشت تورم را در کشور تعیین خواهند کرد.» این اقتصاددان با اشاره به اینکه در 2، 3 هفته آینده وضعیت توافق هسته‌ای و مذاکرات مشخص خواهد شد، گفت: «نوشتار متن برجام به اتمام رسیده و تفاهمات کلی صورت گرفته و
نیازمند تصمیم بین دولت ایران و آمریکا است و دور از انتظار نیست که سرنوشت برجام ظرف 2؛ 3 هفته آینده مشخص شود. به‌نظرم احتمال اینکه سناریوی خوشبینانه به اجرا شود زیاد است.»
عواملی که باید اصلاح شوند
شقاقی‌شهری با بیان اینکه گذشته از مساله برجام؛ تورم ریشه‌هایی در اقتصاد کشور دارد؛ توضیح داد: «در تورم فارغ از بحث برجام موضوعات داخلی هم اثرگذار هستند و برای کنترل تورم نیاز به اصلاحات اقدامات ساختاری دارد. انضباط مالی و حل مساله کسری بودجه از مسائل مهم اثرگذار در موضوع تورم هستند. در حال حاضر شاهد ناترازی بالایی در صندوق‌های بازنشستگی هستیم که هر سال هم تشدید می‌شود.» او ادامه داد: «این ناترازی را در بودجه و در هزینه‌های فزآینده‌ای داریم که دولت و مجلس به آن دامن می‌زنند که این ناترازی نظام بودجه‌ای کشور را بحرانی‌تر می‌کند. در کنار این موضوع یک ناترازی بزرگی را هم کانال بانکی داریم که بیش از هزارهزار میلیارد تومان است و به‌صورت مداوم در حال افزایش است. ناترازی بودجه‌ای و نظام‌بانکی دو ناترازی بسیار بزرگ و تاثیرگذار در تورم محسوب می‌شوند. در کنار این موضوع ناترازی تجاری را هم داریم که قطعا در کوتاه‌مدت قابل‌حل نیست و نیازمند اصلاحات ساختاری است.» شقاقی‌شهری افزود: «حل میان‌مدت و بلند‌مدت مشکلات در اقتصاد ایران قطعا نیازمند حل این ناترازی‌هاست که حل این 2 ناترازی نیازمند اصلاحات ساختاری و تصمیمات سخت
است که اینها قطعا در سالجاری قابل‌حل نیست. قطعا پس از اینکه برجام هم نهایی شود حل مساله تورم در اقتصاد ایران برای سال‌های بعد نیازمند حل همین ناترازی‌هاست.» او اضافه کرد: «حل کسری‌های بودجه نیازمند بودجه‌ریزی عملیاتی و اصلاحات ساختاری در صندوق‌های بازنشستگی است، حل کسری تجاری نیازمند توسعه صادرات غیرنفتی، دیپلماسی اقتصادی فعال و کنترل واردات رسمی و غیررسمی است. حل ناترازی نظام‌بانکی هم نیازمند اصلاحات اساسی در نظام‌بانکی کشور است که متاسفانه با مکانیزم فعلی فزآینده ناترازی خواهد بود.»
ارسال نظر