ساخت و ساز با قداره و تفنگ در دل پایتخت
زور مافیای ساخت و ساز چه قدر است که با یک یا چند عملیات ضربتی منهدم نمی‌شوند؟
وقتی ساختمان‌های غیرمجاز و بلندمرتبه خلازیر فروریختند، و بعد خبر آمد که اولین و دومین و بعد سومین جسد افراد زیر آوار مانده مربوط به نیروهای پلیس بوده، خیلی‌ها از خود پرسیدند پلیس آن هم پلیس امنیت آنجا چه کار می‌کرده که البته این سوالی معمولی و طبیعی برای شهروندانی است که اسم خلازیر را هم ممکن است نشنیده باشند. این محله جنوبی شهر تهران که مانند خود را کم ندارد و در طول سال‌ها، به مکان‌هایی برای ساخت و سازهای غیر مجاز بدل شده‌اند.
به گزارش آرمان ملی آنلاین، شهرداری پیش از دوره علیرضا زاکانی و اعضای شورای شهر پنجم می‌گویند که در دوره آن‌ها تلاش‌شان این بوده که ساخت و سازها را متوقف کنند اما گویا در این دو سالی که مدیریت جدید بر شهر حاکم شده با ساخت و سازهای غیر اصولی و ناایمن و بدون مجوز و البته غیر قانونی برخورد جدی نشده که دست مافیای این ساخت و سازها بازتر شده. هرچند مهدی چمران و اعضای شورای شهر تهران و البته شهردار منطقه 19 که خلازیر در آنجا واقع شده، روز گذشته در جلسه علنی شورای شهر به مسائلی از قبیل ساخت و ساز با تفنگ و قداره اشاره کردند و گفتند که برای هر تخریب چه مصیبت‌ها می‌کشند و چه قدر باید از صف کفن‌پوشان و قمه به دستان بگذرند و با پرتاب سنگ و نارنجک دستی مقابله کنند که توجیه حضور نیروهای پلیس را برای ما بیشتر می‌کند اما باز هم این سوال پیش می‌آید که مگر زور این مافیای غیرمجاز ساز چه قدر است که با یک یا چند عملیات ضربتی منهدم نمی‌شوند ؟
بحث شهر فروشی در دوره تقریبا دو ساله شهرداری آقای زاکانی، خیلی پر سر و صدا و چالشی بود؛ گمانه‌زنی‌ها و فکت‌هایی که در مورد ساخت و سازهای غیر مجاز و صدور پروانه‌های بدون نظارت ساخت و ساز که نه تنها در خلازیر که در مناطق بالادست پایتخت مطرح شد هم همین طور. شهردار منطقه در جلسه دیروز شورا توضیح داده که مراحل تخریب با هزار بدبختی و مکافات چطور مرحله به مرحله انجام شده و گفته که از مواد منفجره استفاده نکرده‌اند اما تصاویری که از تخریب یکباره ساختمان دیده می‌شود شک و شبهاتی در مورد عمدی بودن ریزش هم در افواه عمومی ایجاد کرده و این سوال را مطرح می‌کند که آیا آن مافیای خطرناک خواسته‌اند زهر چشمی از تخریب کننده‌های دست‌پخت غیرمجاز خود بگیرند؟
مافیا با قداره و تفنگ می‌آید
یکصدوشصت‌وهشتمین جلسه شورای شهر تهران، محلی بود برای اینکه اعضا و رئیس تمدید شده آن یعنی مهدی چمران، ابعاد تازه‌ای از ساخت و ساز غیر مجاز در شهر تهران را باز کنند.
چمران در این باره گفته «افرادی که اقدام به ساخت و ساز غیرقانونی می‌کنند، مافیا هستند و با قداره و تفنگ می‌آیند.» به گفته او قرار بوده معاونت فرهنگی اجتماعی گزارشی از عملکرد خود ارائه دهد که به دلیل حادثه منطقه 19 که منجر به فوت 5 نفر شد (که به گفته چمران شهید خدمت شدند) برنامه تغییر کرد و قرار شد شهردار منطقه مورد نظر، مدیرعامل آتش‌نشانی و... در شورا حاضر و گزارشی ارائه دهند تا به گفته او هم مردم و هم اعضای شورای شهر در جریان دقیق این حادثه قرار بگیرند.
به غیرمجازها خدمات شهری ارائه می‌شود
در تذکرات مرتبط با ساختمان‌های خلازیر، یکی از اعضا، مسئولان را هم نشانه رفته یعنی پرسش ما را در آغاز گزارش که تنها نباید به دنبال سازنده متخلف باشیم و دستگاه‌ها نیز باید مورد سوال قرار گیرند!
جعفر تشکری هاشمی با بیان اینکه ساخت و ساز ناایمن مطرح است و باید با فوریت تخریب شوند، گفته «تنها نباید به دنبال سازنده متخلف باشیم و دستگاه‌ها نیز باید مورد سوال قرار گیرند. او ادامه داده که «هیچ اقدام قضائی و قانونی از سوی اوقاف و امور خیریه صورت نگرفته و شرکت آب، برق و گاز نسبت به ارائه خدمات اقدام کرده‌اند و حتی شهرداری خیابان عریض ایجاد کرده و پیاده‌راه نیز ساخته شده است.» به بیان او «ارائه خدمت در پهنه‌ای که هیچ مجوزی ندارد، تخلف است.»
مهدی عباسی، دیگر عضو شورا هم با این بیان که «در ماجرای ریزش ساختمان در منطقه ۱۹ مسئولیت خود را بپذیریم، گفت: هم در ساخت‌وسازهای شکل‌گرفته و هم در حوادث احتمالی آینده باید مسئولیت خود را قبول کنیم. مدیریت شهری ششم یا دوره‌ای را با موفقیت رقم خواهد زد و یا با عدم موفقیت.»
شهردار ناحیه که بودم بارها مرا کتک زدند
در ادامه تذکرات، مهدی بابایی، رئیس کمیته ایمنی شورای شهر هم گفته «اراذل و اوباش تصمیم گرفتند به جای دزدی به ساخت‌وساز بپردازند و به این فکر کنند که در نهایت تخریب شود.»
به گفته او «مردم عادی ساخت‌وساز غیرمجاز نمی‌کنند و مافیا با این خیال راحت که جرمی وجود ندارد، ساخت‌وساز غیرمجاز انجام می‌دهد.» او با اشاره به عدم جرم‌انگاری درباره این تخلفات گفته: نه‌تنها مجلس جرم انگاری نکرده است، بلکه در بودجه سال ۱۴۰۲ مصوب کرده که دستگاه‌های خدمات رسان انشعاب ارائه دهند و وقتی مجلس ارائه خدمات را در این مناطق مصوب می‌کند، دیگر چه انتظاری داریم؟
نکته جالبی که بابایی به آن اشاره کرده این است که «بنده به عنوان شهردار ناحیه بارها مورد ضرب و شتم قرار گرفتم و نامه تهدیدآمیز قتل دریافت کردم.»
او این سوال را مطرح کرده که «چرا شهرداران نواحی بیشتر از سه ماه در خدمت خود باقی نمی‌مانند؟ چراکه چنین شرایطی در ناحیه وجود دارد.»
نامه شهرداران ۱۸ کلانشهر کشور خطاب به سران قوا
در راستای جرم انگاری ساخت و ساز غیر مجاز بد نیست به یک نامه هم اشاره کنیم که شهرداران ۱۸ کلانشهر کشور خطاب به سران قوا نوشتند و خواستار جرم‌انگاری ساخت و ساز غیرمجاز و تعریف مسئولیت کیفری برای سازندگان این سازه‌ها شدند.
شهرداران این کلانشهرهای کشور از جمله تهران، قم، تبریز، اصفهان و ... در نامه خود آورده‌اند: ساخت و سازهای غیرمجاز در قوانین جزایی جرم انگاری نشده و هیچ ضمانت اجرایی مناسبی برای ارعاب سازندگان غیرمجاز، به منظور رعایت قانون وجود ندارد و متخلفان با سوءاستفاده از این خلأ قانونی، ضمن ایجاد خطرهای جانی و مالی برای ساکنین این سازه‌ها، آسیب‌های جبران ناپذیری به زیست شهری نیز وارد می‌سازند.
در ادامه نامه آمده است که «با عنایت به اینکه اکثر این ساخت و سازها در مناطق محروم و کم برخوردار شهری اتفاق می‌افتد، این افراد با سوءاستفاده از ناآگاهی اقشار کم درآمد و محروم، اقدام به فروش غیر قانونی ساختمان‌ها و واحدهای غیرمجاز می‌کنند و متأسفانه در اکثر موارد شهرداری‌ها امکان تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز را ندارند.»
به همین دلیل شهرداران این کلانشهرها از سران قوا اینطور خواسته‌اند که «به‌منظور جلوگیری از این اقدامات فاجعه بار که به شکل وسیعی امنیت جانی و مالی افراد متعددی را تهدید می‌کند، به صورت ویژه و با فوریت دستور فرمایید، موضوع شرح الذکر در قالب طرح یا لایحه در مجلس محترم شورای اسلامی مطرح شده و مورد رسیدگی واقع شود و ساخت و سازهای غیرمجاز، واجد وصف کیفری تلقی شده و سازندگان و مرتکبین ساخت وسازهای غیرمجاز مجرم محسوب شده و نسبت به خطرات و آسیب‌های مالی و جانی آتی مسئولیت کیفری داشته باشند.»
گذاشتید قد بکشد بعد خرابش کنید؟
اما بحث ساخت و سازهای غیرمجاز و ناایمن، نمایندگان مجلس را هم درگیر کرد و به وزارت کشور هم کشیده شد که به نظر نمی‌رسد بی‌ربط با ساختمان‌های خلازیر باشد.
حمیدرضا کاظمی، نایب‌رئیس کمیسیون شوراهای مجلس درباره ساخت و سازهای غیرمجاز به ایلنا گفته «شهرداری‌ها مسئول جلوگیری از ساخت‌وسازهای غیرمجاز هستند و نباید بار این وظیفه خود را روی دوش پلیس بیندازند.» او ادامه داده است که «با توجه به اینکه در حادثه محله خلازیر، پنج نفر کشته شدند، حتما باید دستگاه قضائی ابعاد حقوقی این حادثه را بررسی و با مقصران احتمالی برخورد کند، اما به نظر می‌رسد بخشی از مسئولیت حقوقی این اتفاق برعهده شهرداری تهران است، چراکه شهرداری باید از همان ابتدا جلوی شکل‌گیری این ساخت‌وسازهای غیرمجاز را می‌گرفت.»
از طرف دیگر احمد وحیدی، در دومین جلسه ستاد ملی پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران کشور، گفته که «صاحبان ساختمان‌های ناایمن اگر در مدت زمان مشخص به دستور ستاد بحران تمکین نکردند به دادستانی معرفی خواهند شد.» او با بیان اینکه فعلاً بنای اعلان عمومی اسامی ساختمان‌ها را نداریم ادامه داده «بنای ما این است که در قدم اول به دستگاه‌های مربوطه که متولی هر یک از این ساختمان‌ها هستند اعلان شود.»
هم بد می‌سازیم هم بد خراب می‌کنیم
یک نکته عجیب که بر عدم نظارت بر ساخت و سازهای غیر مجاز صحه می‌گذارد، این است که ساختمان‌های خلازیر بدون پی روی آسفالت ریخته شده بود؛ این را احمد صادقی، رئیس کمیته شفافیت شورای شهر تهران گفته. در مورد تخریب ساختمان هم از بحث ساختن عجیب و غیر اصولی آن‌ها که بگذریم، بحث تخریب هم مطرح می‌شود. یکی از اعضای شورا، دیروز پرسیده «وقتی تجهیزات مدرن وجود دارد، چرا باید با سیم بکسل تخریب صورت بگیرد؟»
ناصر امانی، گفته «قبل از تخریب و وجود مافیا، باید بگوییم که در این ناحیه، شهردار ناحیه نمایشی را به اجرا گذاشت که قمه خورده و مورد برخورد قرار گرفته و مشخص شد که واقعیت نبوده و شهردار هیچ توضیحی نداد. یک سال پس از آن شاهد چنین حادثه‌ای بودیم. بنده سوال دارم و اولین سوال این است که پیمانکار و شخصیت حقیقی و حقوقی چه شرکتی بوده و چه گریدی در مهندسی تخریب داشته است؟»
او ادامه داده است که «باید مشخص شود نقشه نحوه تخریب و مهندسی و سناریوهای مختلف در طراحی تخریب به چه شکل بوده است و باید میزان اثرگذاری تخریب بر دیگر سازه‌ها مشخص باشد که روشن نیست.»
بحث همیشگی کمبود امکانات آتش‌نشانی
اما همیشه و در جریان هر حادثه‌ای که در شهر تهران به وقوع می‌پیوندد بحث ناکافی و غیر اصولی بودن تجهیزات آتش‌نشانی هم سر باز می‌کند؛ قدرت‌ا... محمدی، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران که او هم در شورای شهر حضور داشته، گفته «امکانات ما بیشتر به حریق و حوادث شهری اختصاص دارد و برای آوار نیاز است که شورا از ما حمایت کند؛ ما برای آوار متولی نداریم و تمام مشکلات روی دوش آتش‌نشانی است و باید مسئولیت را بپذیرد و تقاضا می‌کنیم که این تجهیزات به سرعت خریداری شود، چراکه حادثه لحظه‌ای است و باید امکانات به صورت اورژانسی تهیه شود.»
در این باره، اقراریان، عضو شورای شهر هم گفته امکانات آتش‌نشانی پاسخگوی چنین حوادثی نیست. او ادامه داده که این ساختمان‌ها در سطح شهر ساخته شده و مردم در آن ساکن هستند و ممکن است با یک سانحه، جان شهروندان زیادی با خطر مواجه شود و امکانات آتش‌نشانی پاسخگوی چنین حوادثی نیست. اگر به شرایط امروز توجه نکنیم به جایی خواهیم رسید که بسیار تلخ‌تر از امروز خواهد بود.
خودزنی شهردار ناحیه 3 منطقه 19 را یادتان هست؟
مجید فراهانی، عضو پیشین شورای شهر تهران که در شماره‌های گذشته درباره این ساختمان‌ها اظهار نظر کرده بود و از نزدیک این اتفاق را زیر نظر دارد، در یادداشت جدیدی که در اختیار ما قرار داده، علیرضا زاکانی، شهردار تهران را خطاب قرار داده و گفته بود که «آقای شهردار توضیح دهید؛ این ساختمان‌های غیر مجاز که مثل قارچ، یک شبه سر از خاک درنیاورده‌اند که امروز جان عزیزانمان را به مخاطره انداخته و خانواده‌هایی را بی‌سرپرست کرده است.» او ادامه داده «در این شرایط تاسفبار نباید گذشته را از زیر خاک بیرون کشید ولی آقای زاکانی اگر آن روز که شائبه خودزنی شهردار ناحیه 3 منطقه 19 و ساخت و سازهای غیرمجاز مطرح شد به جای خبرسازی‌های رسانه‌ای با جدیت به این موضوع ورود می‌کردید امروز شاهد این فاجعه در همان ناحیه 3 منطقه 19 نبودیم.»
اشاره فراهانی به این خبر در اردیبهشت 1401 است که «جواد هاشمی، شهردار ناحیه ۳ منطقه ۱۹ تهران که گفته می‌شد به علت فساد ستیزی قمه خورده است با روشن شدن موضوع و اعلام پزشکی قانونی مبنی بر خودزنی، از کار برکنار شد.» این خبر را باشگاه خبرنگاران جوان کار کرد.
ارسال نظر