راهکارهای سرمایه‌گذاری از نگاه تحلیل‌گران در فضای بلاتکلیف اقتصادی و سیاسی

 از این رو به دلیل ابهام در روند بازارهای مالی، سرمایه‌گذاران به دنبال یافتن راهی هستند تا بتوانند از قدرت خرید خود محافظت کنند. تحلیل‌گران اقتصادی بر این باور هستند که بجای پیش بینی روند بازارهای مختلف، باید ساختار سرمایه‌گذاری بگونه‌ای انتخاب شود تا سرمایه‌گذاران بتوانند در صورت وقوع هر سناریویی انعطاف پذیر باشند و سود قابل قبولی کسب کنند.

ارزیابی تحلیل‌گران از چشم‌انداز اقتصاد کلان

تحلیل‌گران اقتصادی برای بررسی اقتصاد کلان سه عامل اساسی را مورد توجه قرار می‌دهند. این عوامل اساسی شامل سیاست‌های پولی، کسری بودجه و شرایط سیاسی کشور می‌شوند.

کسری بودجه

کسری بودجه به این معنی است که هزینه‌های دولت آن بالاتر درآمد آن باشد. در شرایطی که دولت کسری بودجه داشته باشد برای جبران این کسری بودجه، مجبور است پول چاپ کند یا اوراق قرضه با سر رسید مشخص منتشر کند. چاپ پول باعث می‌شود میزان نقدینگی در فضای اقتصادی کشور افزایش پیدا کند. بر اساس اصول اقتصادی هرگاه نقدینگی رشد داشته باشد، مردم جامعه قدرت خرج کردن آن‌ها رشد خواهد کرد. در نتیجه تقاضا برای کالا و خدمات نسبت به گذشته افزایش چشمگیری پیدا می‌کند. از این رو چون اقتصاد نمی‌تواند این مازاد تقاضا را جبران کند، قیمت کالا و خدمات افزایش خواهد یافت. طبق گزارش‌های بانک مرکزی، نقدینگی در کشور در پایان شهریور 1404 به بیش از 11 هزار هزار میلیارد تومان رسیده است. در نتیجه تا پایان سال جاری نرخ تورم همچنان در حال رشد خواهد بود.

سیاست‌های پولی

بانک مرکزی مجری سیاست‌های پولی در کشور است. اگر بانک مرکزی بخواهد نرخ تورم را در کوتاه مدت کنترل کند، می‌تواند از ابزار نرخ بهره استفاده کند. برای کنترل تورم، بانک مرکزی می‌تواند سیاست پولی انقباضی را اجرا کند. در سیاست پولی انقباضی، بانک مرکزی نرخ بهره را افزایش می‌دهد. با افزایش نرخ بهره، بخش زیادی از دارایی‌هایی که در بازار وجود دارند وارد بانک‌ها می‌شوند. در نتیجه تقاضا برای کالا و خدمات کم می‌شود. به همین دلیل، سرعت رشد تورم کنترل خواهد شد. با توجه به اینکه بانک مرکزی هیچ برنامه‌ی برای سیاست انقباضی ندارد، این احتمال وجود دارد که تا پایان سال جاری تورم همچنان صعودی باشد.

شرایط سیاسی

شرایط سیاسی بر اقتصاد کلان کشور تاثیر بسیار زیادی دارد. تحریم‌های نفتی و بانکی در سال‌های گذشته فشار مضاعفی بر اقتصاد کلان کشور داشته‌اند. دولت بخش زیادی از درآمد‌های آن حاصل فروش نفت و میعانات گازی است. با شروع تحریم‌های اقتصادی، درآمدهای دولت تا حد زیادی کاهش پیدا کرد. به همین دلیل در سال‌های گذشته کسری بودجه دولت، همواره در حال افزایش بوده است. از سوی دیگر به دلیل تحریم‌های بانکی، ارز حاصل از صادرات کالا و خدمات با دشواری‌های خاصی وارد کشور می‌شوند. به همین دلیل هزینه‌های انتقال ارز به داخل بالا رفته است، که باعث فشار بر قیمت ارز در داخل کشور می‌شود.

رفتار بازارهای مالی در شرایط عدم قطعیت

بازارهای مالی در شرایط مختلف اقتصادی رفتارهای متفاوتی دارند. در چنین شرایطی بازارهای سنتی همانند خودرو و مسکن به دلیل نقد شوندگی پایینی که دارند به احتمال زیاد وارد رکود خواهند شد، رکود به این معنی نیست که قیمت آن‌ها افزایش پیدا نمی‌کند؛ بلکه به این مفهوم است که این بازارها تقاضای کافی نخواهند داشت. از این رو نقد شوندگی آن‌ها کاهش قابل توجهی پیدا می‌کند.

بازار سهام به دلیل ماهیتی که دارد در برابر شرایط نااطمینانی اقتصادی واکنش شدید نشان می‌دهد. در این شرایط بورس و سهام شرکت‌های بزرگ ممکن در با انتشار اخبار سیاسی و اقتصادی ممکن است در کوتاه مدت نوسانات قیمتی داشته باشند، اما در بلند مدت بر اساس عملکرد و سودآوری شرکت حرکت می‌کنند. یعنی اگر شرکتی سودآوری آن سالانه در حال رشد باشد، در بلند مدت روند روبه‌ رشد خواهد داشت. از طرفی، اگر سودآوری شرکت در حال کاهش باشد، در بلند ممکن به احتمال بالا قیمت آن کاهش پیدا می‌کند.

اما بازار طلا و ارز در شرایط نا اطمینانی اقتصادی بالاترین میزان تقاضا را خواهند داشت. چون این دارایی‌ها با رشد نقدینگی و تورم، نسبت به سایر بازار‌های سرمایه‌گذاری رشد بالاتری را تجربه می‌کنند.

اصول سرمایه‌گذاری در فضای پر ریسک و نوسانی

در فضای پرریسک و نوسانی بازارهای سرمایه‌گذاری، هدف اصلی سرمایه‌گذاران انتخاب دارایی نیست بلکه مدیریت ریسک است. چون بازارهای مالی به دلایلی همچون تنش‌های سیاسی و اقتصادی ممکن است در بازه زمانی کوتاه مدت روند متفاوتی را در پیش بگیرند. برای اینکه سرمایه‌گذاران بتوانند در چنین شرایطی ریسک سرمایه گذاری خود را مدیریت کنند و بهترین سرمایه گذاری را داشته باشند، باید به چند اصل مهم توجه کنند:

تعیین افق سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاران در شرایط نا اطمینانی باید بگونه‌ای دارایی خود را در بازارهای مختلف تقسیم کنند که بتوانند در کوتاه مدت و بلند مدت از بازار کسب سود کنند. به عنوان مثال در کوتاه مدت سرمایه‌گذاری در طلا و ارز می‌تواند سودده باشد و در بلند مدت مدت نیز سرمایه‌گذاری در سهام و صندوق‌های سهامی پتانسیل سودآوری بالایی دارند.

بازارهای نقد شونده

بازارهایی همانند مسکن و خودرو نقد شوندگی پایینی دارند. یعنی با تغییر شرایط، سرمایه‌گذاران نمی‌توانند دارایی خود را از این بازار‌ها به سرعت خارج کنند. اما سرمایه‌گذاری آنلاین همانند سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری نقد شوندگی بسیار بالاتری نسبت به بازارهای سنتی دارند.

سبد دارایی

بزرگترین اشتباه در شرایط اقتصادی، سرمایه‌گذاری در یک بازار خاص است. برای اینکه سرمایه‌گذار بتواند در فضای پر ریسک و نوسانی اقتصاد دوام بیاورد، بهترین کار مدیریت ریسک از طریق تشکیل سبد دارایی است. به همین دلیل سرمایه‌گذار باید دارایی‌ خود را با وزن‌های مختلف در طلا، ارز، صندوق درآمد ثابت و صندوق سهامی سرمایه‌گذاری کند. اما در شرایط نوسانی بهتر است وزن طلا و صندوق طلا از سایر دارایی‌ها بیشتر باشد.

راهکارهای پیشنهادی تحلیل‌گران برای سرمایه‌گذاری

راهکارهایی که تحلیل‌گران برای سرمایه‌گذاری در چنین شرایطی دارند تقریبا با هم مشابه هستند. کارشناسان اقتصادی در چنین شرایطی تاکید دارند که سرمایه‌گذاران دارایی‌ خود را بازارهایی با ریسک‌های متفاوت تقسیم کنند تا بتوانند علاوه بر کسب سود قابل قبول، ریسک‌ سرمایه‌گذاری را مدیریت کنند.

طلا و ارز

در شرایطی که تنش سیاسی و نا اطمینانی اقتصادی وجود دارد، سرمایه‌گذاران باید بخش مهمی از دارایی خود را به طلا و ارز اختصاص دهند. زیرا این دارایی توانایی بالایی در پوشش تورم و حفظ ارزش پول دارد. در مقاله ای که امیر شاملویی با عنوان پیش بینی آینده قیمت طلا بر اساس تحلیل های بزرگان اقتصاد دنیا نوشته شده است. گلد من ساکس می گوید که تا ۵ سال آینده قیمت طلای جهانی رو به رشد خواهد بود. بنابراین سرمایه گذاری در طلا می تواند یک الزام سرمایه گذاری باشد تا علاوه بر اینکه دارایی شما ارزش خود را حفظ کرده، سود خوبی را نیز نصیب شما کند.

برای سرمایه‌گذاری در طلا؛ علاوه بر طلای فیزیکی روش دیگری وجود دارد که می‌تواند امنیت سرمایه‌گذاری در طلا را افزایش دهد. صندوق‌های طلا به دلیل اینکه تمام معاملات آن‌ها بصورت آنلاین است و روزانه توسط سازمان بورس و اوراق بهادار رصد می‌شوند، امنیت بالاتری نسبت به طلای فیزیکی دارند. از سوی دیگر سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا به سرمایه‌ی اولیه بالایی نیاز ندارند و افراد جامعه می‌توانند با حداقل 500 هزار تومان در صندوق‌های طلا سرمایه‌گذاری کنند.

صندوق‌های مختلط

صندوق‌های مختلط در شرایط تنش‌های سیاسی و نا اطمینانی گزینه‌ی جذابی برای تنوع بخشی به سبد دارایی هستند. صندوق‌ مختلط به دلیل اینکه سبد دارایی آن‌ها از اوراق با درآمد ثابت و سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تشکیل شده است، ریسک سرمایه‌گذاری کمتری نسبت به صندوق‌های سهامی دارد. چون صندوق‌های مختلط باید در تشکیل سبد دارایی خود درصد‌های خاصی را رعایت کنند. این صندوق‌ها زمانی که بازار سهام در حال رشد باشد می‌توانند حداکثر 60 درصد از سبد سرمایه‌گذاری خود را به سهام اختصاص دهند و 40 درصد باقی مانده حتما باید در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری شود. از طرفی اگر بازار سهام در حال نزول باشد، این صندوق‌ها می‌توانند برای جلوگیری از کاهش قیمت صندوق، حداکثر 60 درصد از سبد دارایی خود را به اوراق درآمد ثابت اختصاص دهند. این اوراق، سالانه سود ثابتی دارند و نوسانات قیمتی بازار بر آن‌ها بی تاثیر است.

صندوق‌های شاخصی

صندوق‌ شاخصی نیز می‌توانند گزینه‌ی جذابی برای تشکیل سبد سرمایه گذاری باشد. این صندوق‌ها بر اساس شاخص مبنایی که دارند رشد می‌کنند. به عنوان مثال اگر صندوقی بر اساس شاخص کل یا شاخص هم‌وزن بازار ایجاد شده باشد، سبد دارایی آن‌ها بگونه‌ای انتخاب می‌شود که بتوانند بر اساس شاخص مورد نظر بازدهی داشته باشند.