بیم و امید تورم فروردین

هادی حق‌شناس/ اقتصاددان

آرمان ملی آنلاین: نکته اول که بسیار مهم است اینکه اگر فرض کنیم که اصلا در پایان سال جاری یعنی اسفند 1402، تورم حدود 6/47 (چهل‌و‌هفت‌و‌شش‌دهم) درصد به حدود 30 درصد هم کاهش پیدا کند، اثر تورم میانگین 30 درصد اسفندماه سال جاری معادل اثر تورم میانگین 46 درصد فروردین ماه سال جاری در گرانی است. به عبارت ساده‌تر مفهوم این جمله این است که اگر تورم سال جاری نسبت به سال گذشته حدود یک‌سوم هم کاهش پیدا بکند، مفهوم آن این است که قدرمطلق گرانی‌های سال جاری حدودا معادل سال گذشته است.

لذا زمانی کاهش تورم ماهانه و تورم نقطه به نقطه و تورم میانگین برای مردم و بویژه دهک‌های کم‌درآمدی ملموس خواهد بود که کاهش تورم ماهانه با شتاب بیشتری انجام گیرد مضاف بر اینکه همانطور که توضیح داده شد تورم چند سال گذشته که حدودا 40 درصد بوده، منجر به کاهش شدید قدرت خرید مردم و بویژه دهک‌های کم‌درآمد شده است و دقیقا به همین دلیل است که اجاره بهای مسکن در سال جاری و بخصوص در چند ماه گذشته با توجه به افزایشی که پیدا کرده است توان پرداخت مستاجرین را هر ماه محدودتر و محدودتر کرده است.

این موضوع نه تنها در خصوص اجاره بهای مسکن مصداق دارد بلکه درخصوص پرداخت هزینه مواد خوراکی و بخش‌هایی دیگر یا سایر اقلام سبد مصرفی خانوار نیز مصداق دارد. کاهش تورم ماهانه در فروردین ماه نمی‌تواند به عنوان یک مصداق یا یک نشانه محکمی از کاهش تورم ماه‌های آینده باشد. در صورتی که تورم ماهانه ماه‌های آینده به کمتر از یک درصد باشد، می‌توان انتظار داشت که کاهش تورم در ماه‌های آینده ملموس‌تر باشد. منظور از کاهش تورم در اینجا تورم میانگین  است. برای اینکه چنین اتفاقی بیفتد، باید یک نگاه اجمالی به شاخص خرید مدیران هم پرداخته شود.

اگر شاخص خرید مدیران در ماه فروردین یا ماه اردیبهشت که در آن واقع شدیم، بیش از 50 درصد باشد، می‌تواند یک قرینه‌ای برای کاهش تورم باشد. از طرف دیگر قرینه دیگری که می‌تواند به عنوان تقویت کاهش تورم باشد، رشد نقدینگی ماهانه هست که باید در انتظار انتشار آن باشیم. لذا در یک جمع‌بندی برای اینکه بتوان چشم‌اندازی از تورم ماه‌های آینده داشت علاوه بر تورم ماهانه باید به شاخص خرید مدیران، یا همان شامخ  و همچین رشد نقدینگی و البته به میزان کسری بودجه دولت توجه کرد.

اگر شاخص‌هایی که ذکر شد طی ماه‌های آینده روند بهبود را داشته باشند انتظار این است که تورم میانگین سال جاری میزان کاهشی معادل تورم سال گذشته داشته باشد. منظور از این گزاره این است که تورم آنچنان کاهش پیدا کند که قدرمطلق افزایش گرانی‌ها در سال جاری کمتر از سال قبل باشد. در این حالت می‌توان به آمار منتشره مرکز آمار ایران یا بانک مرکزی امیدوار بود.