آیا مکرون بازوی سرکوبش را تقویت می‌کند؟

تیپ (Brigade) در اصطلاح نظامی به یک آرایش تاکتیکی گفته می‌شود که به شکل معمول از سه تا ۶ گردان به همراه عناصر پشتیبانی تشکیل و معادل حدودی یک هنگ بزرگ یا تقویت شده است.

حال با این تعریف از قوای نظامی، تشکیل ۲۳۸ تیپ جدید ژاندارمری در کشوری که پلیس آن در اروپا و حتی جهان به اعمال خشونت لفظی و فیزیکی مشهور است و کارنامه سیاهی در سرکوب اعتراضات مردمی دارد، می‌تواند معنای جدیدی داشته باشد.

هرچند مکرون هدف از این اقدام را در گام نخست بازسازی شبکه ارضی و نزدیک کردن ژاندارمری و خدمات عمومی به فرانسویان در تمام قلمرو این کشور اعلام و اضافه کرده است که این اقدام امکان ۲ برابر کردن حضور افسران پلیس و ژاندارم‌ها در جاده‌های عمومی را در ۱۰ سال آتی فراهم می‌کند.

این طرح در حالی رونمایی شد که مستاجر جوان الیزه در تاریخ دهم ژانویه سال گذشته میلادی (۲۰ دیماه گذشته) در شهر جنوبی نیس از ایجاد ۲۰۰ تیپ جدید ژاندارمری با افزون بر ۲ هزار نیروی امنیتی اضافی در مناطق روستایی و حومه شهری خبر داده بود، اما این هفته خبر رونمایی از ۲۳۸ تیپ روی خروجی رسانه‌های این کشور بازتاب یافت؛ اقدامی که از زمان ایجاد ژاندارمری ملی در این کشور اروپایی هرگز شاهد آن نبودیم.

اما در نقطه مقابل این اظهارات و برای درک نگرانی‌هایی که این افزایش قوای نظامی و انتظامی در خیابان‌های فرانسه می‌تواند ایجاد کند، می‌توان به سال‌ها سرکوب جنبش‌های مردمی همچون جلیقه‌زردها و به تازگی تظاهرات‌های مستمری که با عنوان «عدالت برای نائل» نوجوان ۱۷ ساله‌ای که به دست همین ژاندارم‌ها در روز روشن و با اسلحه گرم کشته شد، اشاره داشت.

اعتراضاتی که به دلیل خشونت ۴۰ هزار پلیسی که دولت مکرون در خیابان‌ها مستقر کرد و پشتیبانی خودروهای زرهی، پهپادها و بالگردها را به همراه داشتند، به زخمی، مصدوم، معلول و حتی کشته شدن چندین شهروند فرانسوی انجامید و ده ها پرونده خشونت نیز برای ژاندارم‌ها تشکیل شد.

تحلیلگران و آگاهان به مسائل اجتماعی فرانسه تاکید دارند که اعمال خشونت لفظی و فیزیکی، بخش جدایی‌ناپذیر از عملکرد پلیس فرانسه و نتیجه اجرای دهه‌ها آموزش و حمایت قانونی است که همواره زیر سوال می‌رود و سالانه افراد و معترضان زیادی را قربانی می‌کند.

در همین پیوند کارشناسان حوزه انتظامی یادآوری می‌کنند که پلیس فرانسه علاوه بر سابقه طولانی خشونت در انجام ماموریت‌های خود، به سلاح‌های نامتعارفی نیز مجهز است؛ برای مثال یک پلیس در آلمان فقط یک تپانچه ۹ میلی متری دارد و بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا، معترضان و گروه‌های رادیکال را بدون شلیک تیر پلاستیکی ال‌بی‌دی (LBD) مدیریت می‌کنند اما در فرانسه نیروهای پلیس به سلاح گرم و ال‌بی‌دی مجهزند.

از طرف دیگر تحلیلگران تاکید دارند که قانون دفاع از خود که در سال ۲۰۱۷ در چارچوب قانون امنیت عمومی فرانسه تصویب شد، دست پلیس را برای استفاده آسان‌تر از سلاح گرم باز گذاشته است. قانونی که در ۲۸ فوریه ۲۰۱۷ در رابطه با امنیت عمومی به تصویب رسیده است و بر مفادی افزوده شد که پیشتر کاملاً واضح بود؛ یعنی افسران پلیس و سربازان ژاندارمری ملی فقط می‌توانند "در صورت ضرورت مطلق و به طور کاملاً متناسب" برای نجات جان خود یا دیگران از سلاح خود استفاده کنند اما قانون جدید موقعیت‌هایی را توصیف می‌کند که هر یک نیاز به تامل بسیار پیچیده‌ای دارند که باید در کسری از ثانیه هنگام کشیدن سلاح توسط افسر پلیس ارزیابی شود.

حال با این سابقه تاریک عملکرد پلیس فرانسه، چشم‌انداز دلهره‌آوری که راه‌اندازی ۲۳۸ تیپ جدید ژاندارمری می‌تواند در دل فرانسویان ترسیم کند، قابل تصور است و شاید گامی باشد برای تقویت بازوی سرکوب الیزه در سال‌های پایانی دولت مکرون!