​نابسامانی بازار خودرو در سامانه فروش یکپارچه

 از سوی دیگر شواهد موجود در بازار و انصراف بسیاری از خریداران از خرید خودرو از طریق سامانه یکپارچه خودرو نیز حکایت از این دارد که این سامانه به عنوان آخرین مدل اعلام شده برای فروش خودرو کارایی خود را از دست داده است. به گفته کارشناسان کاهش التهاب بازار خودرو به دلیل اجرای طرح واردات خودروهای نو و کارکرده، آغاز فروش اقساطی برخی از شرکت‌های خودروساز و کاهش قیمت برخی از خودروها در بازار حتی کمتر از قیمت کارخانه و... از جمله دلایلی است که حتی اگر دولت نیز خبر حذف سامانه فروش یکپارچه خودرو را تکذیب کنند، به کارایی آن در نحوه فروش خودرو نخواهد افزود.

ناموفق بودن مدل‌های فروش خودرو تاکنون

فریبرز نادری، کارشناس خودرو در این خصوص به «آرمان ملی» گفت: بازار خودرو طی سال‌های اخیر دچار نابسامانی‌های فراوان و تصمیم‌گیری‌های متعددی بوده است که هیچ گاه به ثبات نرسیده است، نوسانات تصمیم‌گیری در عرصه خودرو به دلیل انحصار با قدرت بالا در صنعت خودرو است و سیاست‌ها و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته تاکنون هیچ کدام در راستای منافع مصرف کننده و مردم نبوده و نیست. اجرای طرح قرعه‌کشی خودرو به دلیل اینکه بسیاری از مردم حائز شرایط تاکنون موفق به دریافت خودرو در این طرح نشده‌اند و قرعه‌کشی و سیستم‌های مختلف عرضه خودرو تاکنون نتوانسته است قانونمند و عادلانه در کشور اجرایی شود.

او درباره خبر پایان کار سامانه یکپارچه خودرو و تکذیب مجدد آن گفت: ادامه کار سامانه یکپارچه خودرو با وجود کاهش تقاضا در کشور و همچنین عرضه خودرو به شکل اقساط از طریق برخی از شرکت‌های خودروساز طی روزهای اخیر به نوعی بدون توجیه و معنا تلقی می‌شود از این رو واقعاً ادامه فعالیت این سامانه بدون کارکرد و تاثیر خاصی در بازار خواهد بود.

اهرم واردات خودرو در بازار

نادری در خصوص واردات خودروهای کارکرده و نو به بازار گفت: از مدت‌ها پیش خبر واردات خودروهای نو به کشور اعلام شد، اما فقط محدود به تعدادی خودروی چینی مانند چانگان شد که قطعاً نمی‌تواند پاسخگوی نیاز متنوع مشتریان داخلی باشد هر چند زمزمه واردات خودروهای سواری کره‌ای نیز به گوش می‌رسد اما اینکه چرا و به چه دلیل با موانعی روبه‌رو شده و هنوز شاهد وارد شدن آنها به کشور نیستیم مشخص نیست.

این کارشناس ادامه داد: واردات خودروهای کارکرده می‌تواند شاخصی در کاهش قیمت خودرو در بازار محسوب شود، اما تخصیص ارز دولتی یا حضور دولت دراین بازار فقط اهرم فشار بیشتر برای دولت تلقی می‌شود، از این رو واردات خودروهای کارکرده باید همان‌گونه که پیش از این اعلام شد توسط افراد با استفاده از منابع ارزی شخصی صورت گیرد.

عرضه خودروهای ارزان از سوی شرکت‌های مونتاژکننده

او معتقد است: عرضه خودرو با قیمت گاهی کمتر از شرکت‌های خودروساز از سوی شرکت‌های تولیدکننده خودروی مونتاژی باعث ایجاد تعادل در قیمت خودرو در بازار شده است و به این ترتیب بسیاری از خریداران خودروها از طریق سامانه یکپارچه از ادامه فرایند خرید منصرف شده‌اند یا اینکه با گشایش فروش اقساطی از طریق برخی از شرکت‌ها از این طریق اقدام به خرید خودرو کرده‌اند، از این رو می‌توان گفت که سامانه یکپارچه فروش خودرو دیگر کارایی نداشته و پیش‌بینی می‌شود التهاب بازار خودرو از این پس کاهش بیشتری نیز پیدا کند، چرا که قیمت خودرو در بازار به تدریج به قیمت کارخانه نزدیک می‌شود.

استمرار نابسامانی در قیمت‌گذاری برخی خودروها

نادری اضافه کرد: نابسامانی‌هایی در بازار خودرو و قیمت برخی از خودروها وجود دارد که نشان از بی‌نظمی و نبود نظارت در این بازار دارد، به عنوان مثال برخی از خودروها مانند «شاهین» بسیار از گران‌تر خودرویی مثل «تارا»به فروش می‌رسد که هیچ توجیهی را برای آن نمی‌توان یافت، اما در مجموع پیش‌بینی می‌شود چنانچه وعده‌های دولت درباره واردات خودروهای کارکرده بر اساس دستورالعمل مصوب پیش رود و همچنین بابِ واردات خودروهای با کیفیتی مانند هیوندا و... از کره نیز گشوده شود، دیگر التهابی در بازار خودرو برای بهره‌برداری از تقاضای کاذب در این بازار باقی نخواهد ماند.

تکلیف خودروهای فروخته شده در سامانه فروش

از سوی دیگر مدیر روابط عمومی شورای رقابت در پاسخ به اجرای مرحله سوم فروش یکپارچه خودرو اعلام کرد که در حال حاضر با مازاد عرضه مواجهیم و مراحل جدید عرضه زمانی بازگشایی می‌شود که متقاضی وجود داشته باشد و تاکنون در قالب مرحله اول و دوم توزیع نوبت برای محصولات خودروسازان تا ۱۴۰۳ انجام شده است. بهتر است خودروسازان تمرکزشان را روی انجام بموقع تعهدات بگذارند گرچه از نگاه او محدودیت و معذوریتی برای دور سوم عرضه وجود ندارد و اگر مشتری و متقاضی باشد دورهای چهارم، پنجم و بیشتر هم برگزار خواهد شد.

فشار سامانه فروش بر جریان نقدینگی خودروسازان

سعید مدنی، کارشناس صنعت خودرو درخصوص شرایط به‌ وجود آمده برای خریداران خودرو از سامانه یکپارچه و برخی اعتراض‌ها در خصوص تاخیر در تحویل گفت: هیچ یک از مسیرهای فروش محصولات خودروسازان، راهکار اساسی بازار خودرو نیست، به طوری که راهکار عرضه خودرو سامانه یکپارچه، بیش از همه تعهدات خودروسازان را بالا برده است.

سعید مدنی تاکید کرد: متاسفانه با ثبت‌نام در سامانه یکپارچه و جمع‌آوری نقدینگی صرفا حجم تعهدات خودروسازان افزایش یافته است. تاکنون شیوه‌های مختلفی برای فروش خودرو تست شده است، قبلا خودروسازان از طریق سامانه‌های قرعه‌کشی خودشان، خودرو می‌فروختند و بعد این سامانه تبدیل به سامانه یکپارچه شد و در ادامه نیز با ورود شورای رقابت به مساله قیمت‌گذاری خودرو، سامانه یکپارچه فروش خودروهای داخلی محل عرضه محصولات شد که علاوه بر اینکه تعهدات سنگینی برای خودروسازان ایجاد شد، در گام اول حجم تقاضای کاذب را بالا برد و درصد بسیار کمی از مصرف کنندگان واقعی با قیمت کارخانه توانستند خودرو بخرند.

مدیرعامل اسبق سایپا در ادامه شرایط ماه‌های اخیر بازار خودرو و رکود و کاهش تقاضا را نتیجه اخبار مربوط به واردات دانست و گفت: در مجموع هیچ اقدام ریشه‌ای برای حل مشکل بازار خودرو انجام نشده است و صرفا انتشار اخبار مربوط به واردات، بازار خودرو را در تا حدودی با تثبیت و افت قیمت مواجه کرده است.

او ادامه داد: همچنین مشخص نبودن قیمت خودروها در زمان تحویل و برخی تغییرات قیمتی به جهت افزایش آپشن‌ها و اعمال استانداردهای ۸۵ گانه را از مشکلات پیش‌رو برای خریداران و تاخیر در تحویل است، بخشی از وضع کنونی نارضایتی‌ها به دلیل نوبت‌های طولانی برای واگذاری خودرو به متقاضیان است که در صورت تداوم آن در ماه‌های آتی و بی‌نتیجه ماندن اخبار واردات می‌تواند سرگردانی خریداران و آشفتگی در بازار خودرو را رقم بزند.

 اثر نظام قیمت‌گذاری تکلیفی بر رفتار خریداران

این کارشناس ارشد خودرویی اثر نظام قیمت‌گذاری تکلیفی را دلیل هجوم برای خرید خودرو با قیمت کارخانه دانست و با توجه به درخواست افزایش قیمت خودروسازان و زیان بیش از ۱۳۰ هزار میلیاردی شرکت‌ها خاطرنشان کرد: در شرایط کنونی آنچه بیش از همه بازار را سامان و رضایت خریداران را به دنبال دارد نزدیکی قیمت کارخانه و بازار به یکدیگر است که باعث کنار رفتن انگیزه سوداگری و تقاضای کاذب شده و ضمن انتفاع مصرف کننده، از زیان خودروساز هم جلوگیری می‌کند.

مدنی توضیح داد: گردش نقدینگی خودروساز با شیوه‌ فروش در سامانه یکپارچه نه تنها افزایش نیافته بلکه تولید خودروساز را زیان‌ده کرده است، هر لحظه با اخبار منفی واردات و از سویی انفجار نرخ دلار و نزدیک شدن آن به نرخ واقعی، بازار خودرو و تقاضا در این بخش شاهد اتفاقات جدیدی خواهد بود.