«آرمان ملی» تاثیرات تاخیر در تصویب لوایح چهارگانه را بررسی می‌کند
از فرصت‌سوزی 7 ساله تا بازگشت تحریم‌ها
آرمان ملی- حمید شجاعی: روند عملکردی دولت‌ها یا سایر دستگاه‌های مختلف از تصمیم تا اجرا طی سال‌ها و دهه‌های پس از انقلاب همواره در کشور معمولا با نوعی تاخیر همراه بوده که در اغلب اوقات نیز آن تاخیر باعث شده تا نتوانیم از آن مساله و موضوع به نحو احسن استفاده لازم را ببریم.
به نحوی که یا موعد آن سر رسیده و دیگر انجام یا عدم انجامش تفاوتی نمی‌کرده یا اینکه شرایط زمانی به نحوی تغییر کرده که پذیرش و انجام آن موضوع نیز دیگر تاثیری بر کشور و حل مشکلات نداشته است. البته این تاخیر در تصمیم و عملکرد نه صرفا در ساحت سیاسی؛ بلکه در سایر ساحت‌ها و حوزه‌های دیگر اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، هنری، حقوقی و حتی ورزشی هم به کرات وجود داشته و ما به ازای خود را داشته است. گویی اینکه این تاخیر در تصمیم‌گیری دیگر به بخشی از سیاست‌گذاری یا روند جاری تبدیل شده و قرار نیست که هر چیزی در زمان خود و سر جای خود مورد بحث، بررسی و اجرا قرار گیرد و حتما باید مدت‌ها زمان بگذرد تا پس از فعل و انفعالات گوناگون به سمت تصمیم‌گیری و اجرا حرکت کنیم. واقعیت امر بر آن است که تاخیر تاریخی در تصمیم‌گیری یکی از آفاتی بوده که همواره گریبان کشور را در حوزه‌های مختلف گرفته است. تصمیم‌گیری‌هایی که در زمان خودش می‌توانست در برخی حوزه‌ها تاثیر بسزایی برای کشور داشته باشد و جامعه را خیلی زودتر رو به رشد و توسعه حرکت دهد، با تاخیر در تصمیم و تغییر شرایط یا عملا تاثیرات خود را از دست داده یا شرایط به گونه‌ای پیش رفته که راهی جز رفتن به آن سمت و سو نبوده است. نمونه‌هایی بسیاری در این خصوص می‌توان بر شمرد. مثلا در حوزه سیاسی اگر توافق برجام که در سال 94 در دولت یازدهم منعقد شد، سال‌ها پیش از آن در دولت قبلی انجام می‌شد می‌توانست با توجه به شرایط و موقعیت ثمرات بسیار بالاتری را برای ایران داشته باشد؛ اما دفع‌الوقتی که صورت گرفت باعث شد تا سال‌ها این مساله به تاخیر بیفتد. یا اقداماتی که در سایر حوزه‌ها نیز انجام گردیده اگر در زمان خاص خود انجام می‌شد نه تنها هزینه‌ای برای کشور نمی‌ساخت بلکه می‌توانست شرایط رشد و توسعه و همگرایی بیشتر جامعه و حاکمیت را بیش از پیش فراهم سازد. اما این تاخیر زمانی تا کنون باعث شده تا کشور آنطور که باید و شاید نتواند از فرصت‌های به‌دست آمده در زمان طلایی خویش استفاده کند و همواره با اطاله زمان فرصت‌های طلایی را از دست داده است.
* فرصت‌سوزی 7 ساله
چندی پیش بود که پس از سال‌ها بحث و بررسی و خاک‌خوردن لوایح FATF در مجمع تشخیص بالاخره محسن دهنوی، سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نظام از موافقت اعضای این مجمع با پیوستن ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم موسوم بهCFT خبر داد. این در حالی است که چندی پیش از آن نیز سخنگوی مجمع خبر از موافقت مجمع تشخیص با پیوستن ایران به کنوانسیون پالرمو داده بود. حال اما با وجود اینکه بسیاری از این بابت خوشحال هستند که بالاخره پس از قریب به یک دهه لوایح چهارگانه برجام به تصویب و تایید مجمع تشخیص رسید؛ اما یک نقطه ناراحتی و گلایه‌مندی همچنان وجود دارد و آن هم مساله تاخیر زمانی در حوزه تصویب لوایح FATF در مجمع تشخیص است. چنانکه می‌شد در همان 7 سال پیش که این لوایح برای بررسی به مجمع تشخیص رفت حل و فصل شده و به تصویب برسد که خیلی زودتر از این از مواهب و ثمرات آن استفاده کنیم و با مشکلاتی از قبیل مبادلات مالی و بانکی یا تجارت خارجی مواجه نشویم. اگر این اتفاق می‌افتاد آن زمان که هنوز برجام در میان بود و طرفین به‌دنبال بهره‌گیری از مواهب آن بودند می‌شد با تصویب لوایح FATF می‌شد گام‌هایی در جهت تسهیل و حل مشکلات اقتصادی برداشت. هم‌زمان از فرصت برجام و تصویب FATF استفاده کرد که این فرصت طلایی نیز از دست رفت و میسر نشد. حتی پس از آن نیز که آمریکا از برجام خارج شد و طرفین توافق دنبال احیای برجام بودند، تصویب این لوایح می‌توانست گامی مثبت و رو به جلو در جهت بهبود شرایط اقتصادی کشور باشد. اما نه در دولت یازدهم و دوازدهم حسن روحانی و نه در دو سال دولت سیزدهم مرحوم رئیسی، این اتفاق میسر نشد تا قرعه به نام دولت چهاردهم مسعود پزشکیان بیفتد و در دولت او شاهد تصویب همه لوایح FATF باشیم. اما نکته مهمی که این تصویب را تحت‌الشعاع قرار داده تغییر شرایط بین‌المللی علیه ایران است. چنانکه امروز با فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی تصویب CFT شاید آنطور که باید و شاید کاری از پیش نبرد. اتفاقا نیز برخی این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا در شرایط حاضر که غربی‌ها به‌دنبال مکانیسم ماشه و بازگردادن تحریم‌ها هستند باید این لایحه تصویب شود و پیش از آن نشد؟ گویی این رویه همچنان ادامه دارد و مشخص نیست که این فرصت‌سوزی‌ها تا کی ادامه خواهد داشت.
* کاروان توسعه و حرکت لاک‌پشتی
یک فعال سیاسی اصولگرا در خصوص تاخیر در تصمیم‌گیری در نهادهای حاکمیتی اظهار داشت: وقتی اتفاقی در زمان خودش نیفتد خیلی مفید و موثر نخواهد بود. در مورد مجموع لوایح مربوط به FATF متاسفانه یک دیرفهمی در مجمع تشخیص مصلحت وجود داشت و البته مجمع هم تا حد قابل اعتنایی تحت‌تاثیر فضای سیاسی بیرون بود. محمد مهاجری به «آرمان ملی» گفت: بالاخره فشارهایی که تندروها آوردند و غالبا هم توهمی وجود داشت که این لوایح می‌تواند مخل استقلال کشور باشد و به معنی وابستگی است. اما وقتی که این لایحه در روزهای اخیر در مجمع تصویب شد معنای دیگری پیدا کرد از این قرار که اگر واقعا این لوایح ضدمنافع ملی بود چرا در بدترین شرایط تصویب شد. یعنی زمانی که دیگر تصویب این لوایح نوشداروی پس از مرگ است. وی افزود: اگر واقعا این لوایح در زمان خودش در هفت، هشت سال پیش تصویب می‌شد مطمئنا گره‌های بزرگی از اقتصاد کشور در آن زمان باز می‌کرد؛ اما الان هم به نظرم می‌شود گفت تا حدی پذیرشCFT قابل قبول است. به‌خاطر اینکه در شرایط بد تحریمی ممکن است کارهایی انجام دهیم که در بدترین وضعیت قرار نگیریم. لااقل CFT بتواند درصدی از مشکلات ما در ارتباط با تجارت جهانی را حل کند. وی تصریح کرد: اما اینکه چرا تصمیمات همیشه با تاخیر گرفته می‌شود باید گفت امروزه به‌خصوص از وقتی که هوش مصنوعی آمده است جهان با سرعتی پیش می‌رود که ما حتی اگر بخواهیم گذشته‌های غلط خود را جبران کنیم باید به سرعت نور به آنها برسیم و با این روش لاک‌پشتی که پیش می‌رویم قطعا هرگز به کاروان توسعه دنیا که چه عرض کنم به همین کشورهای نزدیک خودمان هم به زحمت برسیم. مهاجری گفت: به هر حال جایی برای اینکه بتواند افرادی که باعث تاخیر شدند را به محاکمه کشید وجود ندارد و شاید باید آنها را به تاریخ سپرد و به‌خصوص افرادی را که موانع اصلی بر سر راه تصویب این لایحه بودند را به مردم معرفی کرد. وی افزود: این تاخیر فقط در مورد CFT نبوده و در مسائل مختلفی مثل حجاب یا در زمانی ویدئو، ماهواره و... نیز وجود داشته است. یعنی همیشه کارهایی می‌کردیم که جلوی توسعه را می‌گرفتیم. البته من نمی‌خواهم بگویم باید حجاب رها شود، اما واقعا منافع ملی کشور در گرو این بود که قانونی تصویب نشود تا مردم را در مقابل حاکمیت قرار بدهد.
ارسال نظر