تصویب CFT در روزهای حساس

تا کنون 3 لایحه از لوایح چهارگانه FATF یعنی اصلاح قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم، اصلاح قانون مبارزه با پولشویی و پیوستن ایران به کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با جرایم سازمان‌یافته فراملی موسوم به «پالرمو» در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسیده است و پس از کش و قوس‌های مختلف و بررسی‌های ابتدایی حال مجمع تشخیص به خان آخر از بررسی لوایح چهارگانه یعنی بررسی و تصویب لایحه پیوستن ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم موسوم به CFT رسید و پس از بحث و بررسی‌های مختلف در کارگروه‌های مشخص و مرتبط مجمع در این خصوص  در صحن علنی مجمع رای‌گیری صورت گرفت و اعضای مجمع تشخیص به این لایحه از لوایح چهارگانه FATF رای مثبت دادند. هر چند که برخی معتقدند بودند که مجمع  باید  تابع شرایط تصویب این لایحه را از دستور کار خود خارج کند. البته نباید این مهم را نیز از ذهن دور داشت که شرایط امروز با گذشته بسیار متفاوت است و تبعا این شرایط  می‌توانست بر تصمیم‌گیری‌ها و رویکرد کلی مجمع نسبت به تصویب این لایحه تاثیرگذار باشد. چرا که امروز در شرایطی بسر می‌بریم که به جهت زیاده‌خواهی و بی‌قانونی‌های تروئیکای اروپایی و آمریکا و حرکت به سمت فعال‌سازی اسنپ‌بک و بازگرداندن تحریم‌ها شرایط اقتصادی ایران تحت‌تاثیر این رویکرد طرفین برجام قرار گرفته است و از قضا موضع مخالفان تصویب این لایحه را نیز تقویت نموده است. چه اینکه بعضا گفته می‌شد در شرایطی که مکانیسم ماشه فعال شده و اروپایی‌ها و آمریکا درصدد بازگرداندن تحریم‌ها برای فشارهای بیشتر به ایران هستند چرا باید به سمت تصویب CFT برویم که شرایط را برای آنها فراهم‌تر کنیم. چنانکه کیهان به‌عنوان لیدر رسانه‌های تندرو نوشت: «وقتی غرب آشکارا و بدون پرده‌پوشی از فشار حداکثری بر ایران سخن می‌گویند و از هیچ ابزار برای ضربه‌زدن به ملت ایران فروگذار نمی‌کنند، چه معنایی دارد که همچنان پیوستن به لوایحی، چون CFT  مورد بررسی قرار گیرد؟ هر امتیازدهی به غرب نه‌تنها راهی برای حل اختلافات نگشوده بلکه دشمنان را گستاخ‌تر و فشار‌ها را مضاعف ساخته است». به نظر می‌رسد این رویکرد ادامه همان خط مشی‌ای است که سال‌ها علیه برجام و هر نوع تعامل مالی و حقوقی ایران با جهان دنبال شده است. در نگاه این رسانه، اروپا و آمریکا یکپارچه در مقابل ایران ایستاده‌اند و هرگونه توافق یا همکاری تنها به معنای «دادن امتیاز یک‌طرفه» است. با این حال واقعیت امر بر آن است که تصویب  CFT و در نهایت به طور کلی FATF می‌تواند برای تسهیل تجارت بین‌المللی و همچنین مراودات بانکی بین‌المللی راهگشا باشد.

*در انتظار تصویب  CFT

پس از تصویب لایحه پالرمو که در اردیبهشت‌ماه سالجاری در مجمع صورت گرفت و به‌رغم تلاش‌های بسیار تندروها اما تلاش‌شان به‌جایی نرسید و سومین لایحه نیز تایید مجمع را گرفت  و همه نگاه‌ها به مجمع تشخیص بود که چگونه تصمیمی در خصوص در خصوص لایحه CFT اتخاذ خواهند کرد؟ آنچه مسلم است تصویب یا رد این لایحه نه تنها آینده اقتصادی کشور را تحت‌تأثیر قرار می‌داد، بلکه می‌توانست مسیر ایران برای حضور فعال‌تر در اقتصاد جهانی و بازگشت به نظام بانکی بین‌المللی را تعیین کند که مجمع تشخیص با درایت و زمان شناسی رای به تصویب این لایحه از FATF دادند تا شرایط برای بهبود و تسهیل مرودات بانکی بین‌المللی بیش از پیش فراهم گردد. این در حالی است که پیش از این و بنا بر اعلام مرکز اطلاعات مالی FATF بعد از ۶ سال در 17 مرداد از هادی خانی، رئیس مرکز اطلاعات مالی کشور برای مذاکره حضوری در مادرید دعوت رسمی شد که بسیاری این دعوت گامی رو به جلو برای خروج ایران از لیست سیاه دانستند. نکته حائز اهمیت اینجا است که تندروهای داخلی و خارجی بر یک نقطه تلاقی و اشتراک نظر دارند که می‌خواهند همه‌چیز را به سمت و سوی بن‌بست برای ایران و تصمیمات هزینه‌ساز سوق دهند و پس از مکانیسم ماشه و بازگرداندن تحریم‌ها می‌خواستند با عدم تصویب CFT در مجمع ایران را در لیست سیاه FATF نگه دارند که از شرایط تحریمی به نفع خود استفاده کنند. لذا بررسی CFT درمجمع و تصمیم‌گیری برای تایید آن نه تنها یک موضوع حقوقی نبود؛ بلکه توانست مسیر ایران برای حضور فعال‌تر در اقتصاد جهانی و تسهیل روابط تجاری را روشن کند. تحلیلگران معتقدند با تصویب  این لایحه گره‌ای از مراودات بانکی و ثبات ارزی کشور باز می‌شود. البته  تصور می‌شد که سایه بازگشت تحریم‌ها و اجرای مکانیسم ماشه، جلسه مجمع را پرچالش کرده باشد و اهمیت آن را بیش از همیشه کند. امام مجمع‌نشینان با عقلانیت در شرایط پساماشه و با در نظرگرفتن منافع ملی و شرایط اقتصادی و لزوم ارتباطات بانکی بین‌المللی تصمیم به تصویب لایحه CFT  گرفتند.  لازم به ‌ذکر است ۷ خرداد ۱۴۰۴ و پس از تصویب لایحه پالرمو در مجمع، بررسی لایحه CFT در دستور کار صحن مجمع تشخیص قرار گرفت؛ اما به‌دلیل وقوع جنگ ۱۲ روزه به تعویق افتاد. پیش از این نیز محسن دهنوی؛ سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نیز ۱۷ شهریور پس از برگزاری سومین جلسه بررسی لایحه CFT  در مجمع با یادآوری اینکه در مجوز رهبر انقلاب به مجمع قید و محدودیت زمانی برای بررسی این دو لایحه وجود ندارد، اظهار کرده بود: «این قید زمانی برای بررسی طرح‌ها و لوایح مورد اختلاف مجلس و دولت تعیین شده است، درحالی‌که این لوایح با درخواست رئیس‌جمهوری و مجوز مقام معظم رهبری در دستور مجمع قرار گرفته بنابراین مشمول محدودیت زمانی نیست».

* موافقت مجمع

سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نظام از موافقت اعضای این مجمع با پیوستن ایران به CFT خبر داد. محسن دهنوی در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: ‌«مجمع تشخیص مصلحت نظام پس از برگزاری ۴ جلسه در صحن و نشست‌های کمیسیون مشترک، در جلسه امروز با پیوستن ایران به کنوانسیون CFT به‌صورت مشروط موافقت کرد.» کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم  (Terrorist Financing Convention)  مرسوم به سی‌اف‌تی (CFT) یک کنوانسیون بین‌المللی است که در سال ۱۹۹۹ به منظور مقابله با تأمین مالی تروریسم توسط سازمان ملل متحد تصویب شده‌ است.

* درخواست آمریکا از ایران

آن‌طور که گفته می‌شود و در رسانه‌ها نیز آمده است جلسه گروه ویژه اقدام مالی موسوم به FATF روز دوشنبه با حضور هیأت ایرانی در مادرید اسپانیا برگزار شده است و با وجود اهمیت این موضوع برای مرکز اطلاعات مالی و تأکید این نهاد بر پیامد‌های مثبت حضور هیات ایرانی در نشست مادرید، تاکنون هیچ خبری از نتیجه این نشست منتشر نشده است. شنیده‌ها حاکی از آن است که نمایندگان آمریکا در این جلسه، اقداماتی که ایران برای عادی‌سازی پرونده خود در FATF انجام داده را ناکافی دانسته و خواستار اقدامات جدی‌تر شده‌اند. هیأت آمریکایی تصویب پالرمو بدون هیچ شرطی از جمله حق تحفظ را از ایران خواستار شده است. پیش از این ترامپ در سندی که علیه ایران امضا کرد، به وزیر خزانه‌داری دستور داده بود ایران را در گروه ویژه اقدام مالی تحت فشار نگه دارد و تدابیری برای جلوگیری از دورزدن تحریم‌ها در ایران اتخاذ کند. همچنین اسکات بسنت وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز گفته بود که واشنگتن از ابزار‌های اطلاعاتی و همکاری با سیستم مالی بین‌المللی برای مقابله با این شبکه‌های مالی استفاده خواهد کرد.