«آرمان ملی» در گفت‌وگویی اظهارات رئیس‌جمهوری را بررسی می‌کند
آسیب «موازی‌کاری» برای حکمرانی
آرمان ملی- گروه سیاسی: یکی از چالش‌های اساسی در نظام حکمرانی، مساله موازی‌کاری در ساختارها، تصمیم‌گیری‌ها و اجرای سیاست‌ها است.
در جمهوری اسلامی ایران نیز بارها مسئولان عالی‌رتبه کشور بر ضرورت پرهیز از تداخل وظایف و فعالیت‌های تکراری تأکید کرده‌اند. موازی‌کاری نه تنها موجب هدررفت منابع مالی و انسانی می‌شود، بلکه کارآمدی نظام اجرایی و مدیریتی را به‌طور جدی کاهش می‌دهد. هنگامی‌که چند دستگاه به‌طور هم‌زمان در یک حوزه ورود می‌کنند، نه‌تنها هماهنگی و انسجام از میان می‌رود، بلکه پاسخگویی نیز مبهم می‌گردد و مسئولیت‌ها به‌درستی قابل پیگیری نخواهد بود. در این مورد باید اضافه کنیم که آسیب‌های ناشی از موازی‌کاری تنها به حوزه اقتصادی محدود نمی‌شود؛ در عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی نیز این معضل می‌تواند پیامدهای سنگینی به‌دنبال داشته باشد. ایجاد چندگانگی در تصمیم‌گیری، تأخیر در اجرای سیاست‌ها، سردرگمی نهادهای پایین‌دستی و افزایش هزینه‌های غیرضروری، همگی از جمله نتایج آشکار این پدیده است. در سطح کلان، این وضعیت به تضعیف اعتماد عمومی نسبت به کارآمدی نظام حکمرانی می‌انجامد، زیرا مردم آثار ناهماهنگی‌ها را به‌طور مستقیم در زندگی روزمره خود احساس می‌کنند. برای رفع این معضل، باید ساختارهای مدیریتی بازنگری شوند، اختیارات دستگاه‌ها به‌روشنی تفکیک گردد و مکانیسم‌های نظارتی کارآمدتری ایجاد شود. تنها در این صورت است که می‌توان منابع محدود کشور را به‌صورت بهینه مدیریت کرد و زمینه تحقق اهداف کلان در عرصه‌های توسعه اقتصادی، عدالت اجتماعی و اقتدار ملی را فراهم ساخت. در همین مورد مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری در جلسه هیات دولت به چالش‌هایی که موازی‌کاری ایجاد می‌کند، اشاره کرد و گفت: «موازی‌کاری‌ها و اقدامات تکراری باید سامان داده شده و دستگاه‌های متولی آنها در هم ادغام شوند. البته قطعا این سخن به معنای آن نیست که کارمندی اخراج شود، بلکه همه باید با هماهنگی برای کاهش هزینه‌ها همکاری کنند؛ مدیریت هزینه‌ها و ارتقای بهره‌وری با دستور پیش نمی‌رود و تحقق این اهداف را باید از خودمان شروع کنیم.» در همین مورد با یکی از تحلیل‌گران سیاسی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم. آشتیانی در این مورد معتقد است که ریشه بسیاری از ناترازی‌ها در موازی‌کاری نهفته است. در این مورد بیشتر می‌خوانید.
موازی‌کاری و افزایش هزینه‌ها
امیرواعظ آشتیانی، تحلیل‌گر مسائل سیاسی در مورد اینکه موازی‌کاری‌ها بین نهادها و دستگاه‌ها چه آسیبی به جامعه و حکمرانی خواهد زد، به خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید: «در بسیاری از حوزه‌ها شاهد هستیم که موازی‌کاری هم در مقررات وجود دارد، هم در قوانین و هم در اجرا. اگر هر موضوعی در جایگاه واقعی خود قرار گیرد و مسئول مستقیم پاسخگوی همان مسئولیت در همان جایگاه باشد، بخشی از چالش‌های مدیریتی ما برطرف خواهد شد. یکی از مواردی که در اجرا چالش‌آفرین بوده، همین موازی‌کاری فعالیت‌هاست که در حال انجام است. حال چه در حوزه فرهنگ، چه در حوزه اقتصاد و حتی در مسائل سیاسی، اگر این موضوع به‌عنوان یک چالش مورد بررسی قرار گیرد، آسیب‌شناسی شود و در نهایت تصمیم‌گیری عالمانه و منطقی صورت پذیرد، بخشی از مگوها و اختلافات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی نیز قابل حل خواهد بود» او در همین مورد ادامه می‌دهد: «این مساله بسیار مهم است، اما متأسفانه به مرور زمان به فراموشی سپرده می‌شود و صرفا برای مدتی به‌عنوان خوراک رسانه‌ای مطرح می‌گردد و سپس به پایان می‌رسد. حال اگر این باور وجود داشته باشد که چنین موضوعاتی به‌عنوان مسائلی جدی، قابل پیگیری و قابل حل مورد توجه قرار گیرند، می‌توانند زمینه‌ساز رفع بسیاری از مشکلات دیگر نیز شوند».
دودِ موازی‌کاری
عضو ادوار شورای شهر تهران با اشاره به اینکه جامعه همواره از این موازی‌کاری آسیب می‌بیند، اضافه می‌کند: «دود موازی‌کاری نهایتا به چشم مردم می‌رود، زیرا هم هزینه‌ها افزایش می‌یابد و هم کارآمدی کاهش پیدا می‌کند و منابع از دست می‌روند. ضمن اینکه مدیریت دچار ناترازی می‌شود. بنده در مصاحبه‌ای با رسانه شما پیش‌تر اشاره کردم (که تیتر نخست نیز شد) که ما در برخی از بخش‌های مدیریتی کشور دچار ناترازی هستیم. امروز هم به گفته آقای قالیباف، مساله ناترازی آب، برق و گاز همچنان وجود دارد و این واقعیتی انکارناپذیر است. بخشی از این ناترازی‌ها و موازی‌کاری‌ها ناشی از انتخاب مدیران ناکارآمد است. اگر مدیران کارآمد و آگاه باشند، به‌سرعت متوجه موازی‌کاری‌ها می‌شوند و در قوه مجریه این مشکلات را در هیات دولت حل می‌کنند یا در صورت نیاز، لایحه‌ای برای اصلاح قوانین به مجلس ارائه می‌دهند تا این معضل برطرف شود». این تحلیل‌گر سیاسی با انتقاد از روند دوباره کاری در سیستم اجرایی می‌گوید: «واقعیت آن است که موازی‌کاری جز ناکارآمدی نتیجه‌ای ندارد. شایسته‌سالاری می‌تواند نقش بسیار مؤثری در شناسایی ناترازی‌ها و موازی‌کاری‌ها یا به تعبیری دوباره‌کاری‌ها ایفا کند. در غیر این صورت، منابع کشور هدر می‌رود و نارضایتی عمومی ایجاد خواهد شد، زیرا هر دستگاهی به‌دنبال اجرای مسیر دلخواه خود است و کارها را به‌طور موازی و متنوع انجام می‌دهد. به بیان دیگر، هر دستگاه سعی می‌کند مسیر کاری جدیدی را اختراع کند؛ یکی معتقد است باید همان چرخه قدیمی ادامه یابد و دیگری بر اصلاح قوانین و مقررات تأکید دارد. این نگاه‌های متنوع اگر در میان آنها یک نگاه کارآمد نیز وجود داشته باشد در لابه‌لای این درگیری‌ها تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد و نتیجه‌ای به همراه نخواهد داشت».
ارسال نظر