کنکوری که هرروز پیچیده‌تر می‌شود

 این مصوبه که آنقدر بازسازی و خراب شده است، که حالا با خود معلمان هم که صحبت می‌کنی، می‌گویند ما خودمان هم بالاخره کامل متوجه نشدیم و تنها نکته این است که این مصوبه را هر سال از هرطرف کمی کش و قوس می‌دهند، مانند لباسی که چند خیاط همزمان مشغول به دوختنش هستند! این مساله اما بیش از همه بر ذهن دانش‌آموزان و خانواده‌های آنها اثر می‌گذارد و به گفته برخی والدین، تنها سبب آشفتگی و افزایش استرس و فشار بر فرزندانشان می‌شود. لذا کنکوری که قرار است سرنوشت و آینده جوانان را مشخص کند، در سال‌های اخیر خود به کابوسی بدل شده است که دانش‌آموزان ترجیح می‌دهند زودتر شرش کنده شود و آن را پشت‌سر بگذارند!

والدین دانش آموزان که از همان سال‌های دبیرستان درصدد تامین شرایطی بهتر برای فرزندان خود هستند، باید از پس تامین هزینه‌هایی برآیند، که روز به روز و سال به سال، رقمشان درشت‌تر می‌شود. از یک تدریس خصوصی ساده در طول سال گرفته تا تامین نیازهای روزانه فرزندشان از نوشت افزار گرفته تا هزینه رفت و آمد مداوم به مدرسه، که در برخی مدارس حتی روزهای تعطیل هم دانش‌آموزان را به اجبار در مدرسه نگه می‌دارند، تا بیشتر درس بخوانند. اما با آماری که از رتبه‌های برتر کنکور امسال منتشر شد، سهم دانش آموزان کم توان در این آزمون پرحاشیه، تقریبا هیچ بوده است. این مساله خود واقعیت تلخی است حاکی از آنکه نه مصوبه تاثیر سال‌های پایانی توانسته است ما را به سمت عدالت آموزشی سوق بدهد، و نه آموزش و پرورش در اداره مدارس دولتی و آماده سازی دانش آموزانی که از پس هزینه‌های مدارس بهتر بر نمی‌آمدند، موفق بودند. این میان تنها این حقیقت تلخ آشکارتر از قبل شد که سهم خانواده‌های کم توان، عدالت نیست.

مصوبه‌ای که در اجرا موفق نبود

قاسم رضایی راد، کارشناس آموزش، درباره مصوبه تاثیر قطعی معدل سال‌های آخر در کنکور، و تغییرات مداوم آن به آرمان ملی گفت: یکی از دلایل اصلی تغییرات پیاپی در مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، درباره تاثیر قطعی معدل در کنکور، این است که شورا هنوز به جمع بندی مشخصی نرسیده است که با این مصوبه می‌خواهد چه کند. قرار بود با این مصوبه هم عدالت آموزشی محقق شود، هم کیفیت آموزش بالا برود و هم دانش آموزان به شکل متوازن‌تری در رشته‌های مختلف توزیع شوند و تعداد بیشتری هم به سمت رشته‌های فنی حرفه‌ای و کار دانش بروند. اما واقعیت این است که هیچ کدام از این اهداف تا امروز به طور جدی به نتیجه نرسیده است.

این کارشناس آموزش با اشاره به رتبه‌های برتر کنکور، افزود: رتبه‌های برتر کنکور هنوز در اختیار همان گروه‌های قبلی است، سهم مدارس دولتی در رشته‌های پرمتقاضی تغییر چندانی نکرده است و معدل کل نهایی دانش آموزان در کشور هم همچنان دورو بر نمره ده می‌چرخد. اگر قرار بود کیفیت آموزش بالا برود، این موضوع باید در نمرات و معدل‌ها اثرش را نشان می‌داد، درحالی که عملا چنین اتفاقی نیفتاده است. همین سبب شده است که این مصوبه با مخالفت خانواده‌ها و داشن آموزان روبه‌رو شود و نوعی بحران هویتی پیدا کند.

رضایی راد بابیان اینکه شکل اجرای این مصوبه باید تغییر کند، بیان کرد: به اعتقاد من به جای اینکه تاثیر معدل به این شکل گسترده و قطعی اعمال شود، می‌شد مانند برخی کشورهای اروپایی عمل کرد؛ یعنی امتحان در چند درس محدود و فقط یک بار گرفته شود و همان مبنا قرارگیرد. به این صورت، هم ساده‌تر است و هم قابل اعتمادتر.

او با اشاره به اینکه باید نقش مجلس پرررنگ‌تر شود و شورای عالی انقلاب فرهنگی این مصوبه را به مجلس شورای اسلامی بسپارد، افزود: ابتدا باید یک بررسی جدی و میدانی انجام شود که مجلس می‌تواند از طریق مرکز پژوهش‌ها، یک مطالعه ملی را راه‌اندازی کند، که در آن معدل‌ها، سهم منطق مختلف، تاثیر واقعی امتحان‌های نهایی بر عدالت آموزشی و حتی تجربه‌های بین‌المللی بررسی شود و در نهایت نتایج آن به صورت شفاف، در اختیار نمایندگان مردم قرار بگیرد. وقتی تصمیم در مجلس گرفته شود، مردم هم راحت‌تر آن را می‌پذیرند. تصمیم گیری درباره تاثیر معدل نه پشت درهای بسته و نه باعجله، بلکه با پژوهش و نظرخواهی از خانواده‌ها و معلمان و در نهایت با تصویب مجلس انجام شود. در این صورت اگر حتی نتیجه حذف کامل تاثیر معدل باشد یا ادامه آن، افکار عمومی آسان‌تر آن را می‌پذیرد و این همه سردرگمی هرساله تکرار نخواهدشد.

این کارشناس آموزش، تغییرات آنی و مداوم را از مشکلات این مصوبه دانست و گفت: هر تصمیمی گرفته می‌شود، نباید ناگهانی باشد. دانش آموز باید از پایه دهم بداند که چه مواردی در آینده کنکوری که می‌خواهد در آن شرکت کند، اثرگذار است، تا بتواند خودش را برای آن از قبل آماده کند. تغییرات لحظه آخری فقط اضطراب می‌آورد و اعتماد عمومی را از بین می‌برد.

تغییرات مداوم مصوبه تاثیرقطعی معدل سال‌های آخر

مصوبه تاثیر قطعی معدل در کنکور، از زمان اجراشدن آن تا امروز، هرسال با حذف و اضافه‌هایی روبه‌رو بوده است، که همین مساله دانش آموزان و حتی کادر آموزش را هم دچار سردرگمی کرده است. برای کنکور آینده هم تغییرات از همین حالا آغاز شده است.

حالا مهدی خراشادی‌زاده، مدیر کمیسیون اساسنامه‌ها و مقررات تحصیلی شورای عالی آموزش و پرورش، در مورد تاثیر مثبت پایه یازدهم در کنکور امسال و همچنین سال‌های آینده به ایسنا گفته است: طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در رابطه با تاثیر سوابق تحصیلی پایه یازدهم و دوازدهم در کنکور سراسری که اسفند ۱۴۰۳ مصوب و ابلاغ شد، مقرر شد برای ورودی‌های کنکور سال ۱۴۰۴، تاثیر سوابق پایه یازدهم که شش درس نهایی را آزمون دادند، «مثبت» و سوابق پایه دوازدهم تاثیر قطعی باشد. برای ورودی‌های کنکور سال ۱۴۰۵، تاثیر سوابق پایه یازدهم که شش درس نهایی را آزمون دادند، «قطعی» و سوابق پایه دوازدهم نیز تاثیر قطعی باشد. برای ورودی‌های کنکور سال ۱۴۰۶ به بعد، تاثیر سوابق پایه یازدهم که تمام دروس بر اساس مصوبه ۱۰۳۱ شورای عالی آموزش و پرورش به صورت نهایی برگزار خواهد شد، «قطعی» و سوابق پایه دوازدهم نیز تاثیر قطعی باشد.

وی با بیان اینکه با درخواست‌های زیادی از دانش‌آموزان و متقاضیان کنکور مواجه بودیم که اعلام کرده بودند پایه یازدهم را زمانی امتحان دادیم که دروس نهایی نبوده پس نباید ملزم به ایجاد سابقه باشیم افزود: یعنی سابقه عطف به ماسبق نشود که در مصوبات جدید اعلام شد که تاثیر پایه یازدهم «مثبت» است و کسانی که سابقه برای پایه یازدهم ندارند، ملزم به ایجاد سابقه نیست و همان پایه دوازدهم با ۶۰ درصد تاثیر قطعی در کنکور همراه است.