فرهنگ در روستا عامل توسعه گردشگری
گردشگران با انگیزههای مختلف سفر میکنند و روستاها نیز یکی از مقاصد گردشگری است با دلایل و عوامل متنوع جذب گردشگران. اما گردشگری در دنیای امروز یک مفهوم عمیق و چند وجهی است و زمانی میتوانیم از گردشگری یا به نوعی توسعه گردشگری صحبت کنیم که در دل آن توسعه اقتصادی، اجتماعی فرهنگی و کالبدی گردشگری را مشاهده کنیم و مقاصد گردشگری از این پدیده سود و منفعت در ابعاد مختلف را ببرند. در روستاهای امروزه با دو نوع از گردشگری در مفهوم عام آن مواجه هستیم، گردشگران دارای اقامتگاه و ویلاهای خصوصی که عموماً به صورت متمرکز و در یک نقطه از اراضی روستا جانمایی شدهاند و جدایی گزینی و گسست اجتماعی در روستاها ایجاد مینمایند و به ویژه آنکه اگر مالکان آنها غیر بومی نیز باشند.
در این شرایط گردشگران یا همان مالکان اقامتگاهها خدمات عمومی خاصی از روستا دریافت نمیکنند و گاهاً سبب تضاد اجتماعی نیز در این مناطق میشوند. بررسیها نشان میدهد عموماً انگیزه و جاذبه گردشگری در این مقاصد آب و هوا و موقعیتهای طبیعی بوده و این عوامل سبب رشد و ورود مسافران به این مقاصد هستند، در این روستاها غالب تغییرات در روستاها کالبدی بوده و اثرات مثبت چندانی در روستاها ایجاد نمیشود. گردشگران نیز غالباً افراد یکنواخت و صرفا مالکان اقامتگاهها هستند که مکرر برای استفاده از امکانات اختصاصی خود به روستاها مراجعه میکنند. اما نوع دیگر و با اهمیت گردشگری که مورد نظر جامعه علمی و تخصصی و مدنظر دولت بوده و برای آن سیاستگذاری میکنند و مشوق، حمایتها و توسعه و توجه به آن را معطوف میدارد، گردشگری بر مدار خدمات عمومی از قبیل اقامتگاههای بوم گردی، هتلها، هتل بوتیکها، رستوران، غذاهای محلی و سایر خدماتی که وجه عمومی دارند و موجب رونق کسب و کار و توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال در مناطق روستایی میشود. در این مناطق عوامل اصلی و قالب جذب گردشگران و مسافران انگیزههای فرهنگی مانند غذا، صنایع دستی، آثار تاریخی، فرهنگی، آداب و رسوم، جشنواره و هر انگیزه دیگری که به انسان مربوط باشد، است. در این نوع از توسعه گردشگری که اساساً موضوع گردشگری در درون بافت روستا شکل میگیرد و موجب پویایی و رونق فضای گردشگر در روستاها میشود و عموماً افراد مختلف و متفاوتی به روستا مراجعه میکنند و خود روستاییان به کسب و کار گردشگری مشغول و دیگر خدمات مورد نیاز گردشگران را ارائه میدهند و به نوعی مداوم با گردشگری عجین هستند. در این شرایط حفظ، احیاء و ارتقاء فرهنگی روستایی شکل گرفته، گردشگری اقتصاد روستا را متحول و رونق میبخشد، بر عناصر اجتماعی تأثیر مثبت میگذارد و با توسعه امکانات و خدمات عمومی گردشگری، پایداری روستایی و ماندگاری جمعیت و در بسیاری موارد مهاجرت معکوس به روستاها را سبب میشود. بنابراین میتوان گفت گردشگری به معنای تخصصی کلمه در روستاها ساری و جاری میشود. لذا میتوان گفت مقولههای فرهنگی و عامل انسانی گردشگری در روستاها سبب توسعه گردشگری میگردد و بر خلاف نوع دیگر آنکه عموماً به ویلا نشینی و اماکن اختصاصی طبقات خاص جامعه تعلق دارد و در بسیاری از موارد بر محوریت مقولههای عناصر طبیعی است و کمتر از حوزه فرهنگی بر توسعه گردشگری اثرگذار است. بنابراین انتظار میرود سیاستگذاریها در روستاها بر اولویت توسعه عناصر فرهنگی برای صنعت گردشگری مد نظر قرار گیرد.
ابوطالب قاسمی وسمه جانی
کارشناس گردشگری
ارسال نظر