چالش‌های بازار طلا به روایت آنلاین

 در این راستا، استقبال مردم از خرید طلا به ویژه از طریق بسترهای آنلاین به طور قابل توجهی افزایش یافته است. اما کارشناسان معتقدند، حتی با وجود اعلام سامانه‌های نظارتی در این خصوص باز هم کلاهبرداری‌های کلانی صورت می‌گیرد که همزمان با وقوع تخلفات در دیگر خرید و فروش‌های آنلاین به وقوع می‌پیوندد.

رونق بازار آنلاین طلا

به گزارش «آرمان ملی» جواد غلامی کارشناس اقتصادی در این باره گفت: با افزایش دسترسی به اینترنت و گسترش فناوری‌های نوین، خرید و فروش آنلاین طلا به یکی از روش‌های محبوب برای سرمایه‌گذاری تبدیل شده است، به این ترتیب این روش به خریداران این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به مراجعه حضوری به طلافروشی‌ها، به راحتی و در هر زمان و مکانی طلا خریداری کنند. بعلاوه، این بسترها معمولاً اطلاعات دقیقی درباره قیمت‌ها و ویژگی‌های محصولات ارائه می‌دهند که به خریداران کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری بگیرند. او درباره مزایای خرید آنلاین طلا گفت: قطعاً با این روش خریداران می‌توانند به راحتی و بدون محدودیت زمانی و مکانی به بازار طلا دسترسی داشته باشند و با این ویژگی به ویژه برای افرادی که در مناطق دورافتاده زندگی می‌کنند یا زمان کافی برای مراجعه به طلافروشی‌ها ندارند، بسیار مفید است. از طرف دیگر بسترهای آنلاین به خریداران این امکان را می‌دهند که قیمت‌ها و ویژگی‌های مختلف طلا را مقایسه کنند و بهترین گزینه را انتخاب کنند، این امر به خریداران کمک می‌کند تا از قیمت‌های غیرمنصفانه جلوگیری کنند و بهترین انتخاب را داشته باشند. این کارشناس اضافه کرد: از طرف دیگر خریداران می‌توانند از میان انواع مختلف طلا، از جمله سکه، زیورآلات و شمش، انتخاب کنند، این مسأله و امکان بررسی گزینه‌های متنوع به خریداران این امکان را می‌دهد که بر اساس نیاز و سلیقه خود، بهترین گزینه را انتخاب کنند و مستقیماً از تولیدکنندگان یا فروشندگان معتبر خرید کنند و از هزینه‌های اضافی واسطه‌ها جلوگیری کنند.

چالش‌ها و معایب

غلامی درباره چالش‌های خرید طلا از بازارهای آنلاین گفت: اما همزمان با افزایش خرید و فروش آنلاین طلا، چالش‌های بسیاری نیز در این زمینه ایجاد شده است، یکی از بزرگ‌ترین معضلات، نبود سامانه‌های نظارتی کارآمد در این حوزه است که باعث شده تا با توجه به فقدان شفافیت در این بازار، نبود نظارت کافی می‌تواند باعث عدم شفافیت در قیمت‌گذاری و کیفیت محصولات شود، و در این بین خریداران ممکن است با قیمت‌های غیرمنصفانه یا محصولات بی‌کیفیت مواجه شوند که این موضوع می‌تواند به کاهش اعتماد مشتریان به بازار آنلاین منجر شود. او ادامه داد: در نتیجه مشکلات موجود در این عرصه، خطر کلاهبرداری نیز افزایش یافته است، به گونه‌ای که برخی از فروشندگان غیرمجاز ممکن است به راحتی از عدم آگاهی خریداران سوءاستفاده کنند و اقدام به خالی فروشی، فروش طلای تقلبی و... کنند که قطعاً این مسئله می‌تواند به ضرر خریداران و کاهش اعتبار بازار آنلاین منجر شود. این کارشناس معتقد است: بدیهی است با وجود فقدان سامانه‌های نظارتی در این زمینه، خریداران با چالشهایی روبه‌رو می‌شوند که امکان احقاق حقوق خود به راحتی را ممکن نمی‌سزاد و دراین رابطه این موضوع می‌تواند به کاهش اعتماد مردم به خرید آنلاین منجر شود و در نتیجه، رونق بازار را تحت تأثیر قرار دهد.

راهکار چیست

او درباره راه‌حل‌های موجود با توجه به شرایط کنونی و هجوم مردم برای خرید طلا گفت: برای حل مشکلات موجود در بازار آنلاین طلا، نیاز به همکاری و هماهنگی بین دولت و نهادهای نظارتی است، یعنی دولت باید با ایجاد سامانه‌های نظارتی فعال، به بهبود وضعیت بازار کمک کند. در این راستا دولت باید با استانداردهای مشخصی برای کیفیت طلا تعیین کند و فروشندگان ملزم به رعایت این استانداردها شوند. این اقدام می‌تواند به افزایش اعتماد خریداران و بهبود کیفیت محصولات کمک کند. غلامی معتقد است؛ تقویت سامانه‌های نظارتی برای کنترل قیمت‌گذاری طلا می‌تواند به جلوگیری از افزایش قیمت‌های غیرمنصفانه کمک کند، قطعاً این موضوع می‌تواند به حفظ حقوق خریداران و افزایش اعتماد آنها به بازار آنلاین منجر شود. علاوه بر این دولت باید با ایجاد سامانه‌های حمایتی، به خریداران کمک کند تا در صورت بروز مشکلات، بتوانند حقوق خود را پیگیری کنن، بدیهی است این اقدام می‌تواند به افزایش اعتماد مردم به خرید آنلاین و رونق بازار کمک کند.

تجربه‌های موفق

این کارشناس توضیح داد: راه‌اندازی سامانه‌های خرید و فروش آنلاین طلا در بسیاری از کشورهای پیشرفته توانسته است حتی به این بازار سامان ببخشد و به خریداران این امکان را می‌دهند که با اطمینان بیشتری خرید کنند. این بسترها معمولاً دارای سیستم‌های نظارتی قوی و خدمات مشتریان مؤثر هستند که به خریداران کمک می‌کند تا در صورت بروز مشکلات، به راحتی حقوق خود را پیگیری کنند. این امر در ایران با توجه به افزایش نرخ تورم و تمایل مردم به حفظ ارزش پول ملی خود، بسیار ضروری است، اما این روند نیازمند نظارت و ساماندهی مناسب است تا خریداران بتوانند با اطمینان بیشتری از این بازار استفاده کنند، از این رو به نظر می‌رسد که ایجاد سامانه‌های نظارتی و قانونی می‌تواند به بهبود وضعیت بازار طلا و افزایش اعتماد مردم به خرید آنلاین کمک کند. اما بیش از همه چیز، برای رونق بازار آنلاین طلا و حفظ حقوق خریداران، نیاز به همکاری و هماهنگی بین دولت، نهادهای نظارتی و فعالان بازار است تا در نهایت باعث ایجاد یک بازار شفاف و رقابتی منجر شود که در آن خریداران بتوانند با اطمینان بیشتری خرید کنند و از مزایای خرید آنلاین بهره‌مند شوند.

محک سامانه‌های نظارتی

رضا الفت‌نسب، رئیس اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی، در خصوص این سامانه اظهار کرد: این سامانه میزان ذخایر واقعی طلا را با فروش روزانه پلتفرم‌ها تطبیق می‌دهد و امکان نظارت جامع بر فعالیت‌های این سکوها را فراهم می‌کند. هر تراکنش در این سامانه با یک کد رهگیری یکتا همراه است که مشابه ساختار بلاکچین عمل می‌کند و کاربران می‌توانند عیار طلای خریداری‌شده را استعلام کنند. وی اعلام کرد: فعالیت رسمی این سامانه از اوایل تیرماه ۱۴۰۴ آغاز خواهد شد و در فاز نخست، پلتفرم‌های دارای مجوز و با حجم تراکنش بالا تحت پوشش قرار می‌گیرند. طبق آنچه که هدف قرار گرفته است، این سامانه طراحی شده تا مزایایی چون جلوگیری از خالی‌فروشی، تضمین تحویل به‌هموقع طلا، کنترل عیار و اصالت طلا و افزایش اعتماد عمومی را به همراه داشته باشد. با این حال اما، حمیدرضا رستگار- رئیس اتاق اصناف تهران- در حاشیه یک مراسم در جمع خبرنگاران، اظهار کرد: اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی نمی‌تواند به‌صورت دقیق نظارت‌های لازم بر فروش طلای مجازی را داشته باشد. عرضه کالاهای صنفی در فضای مجازی تحت نظارت یک اتحادیه غیرتخصصی، منطقی به‌نظر نمی‌رسد. وی افزود: متولی فضای مجازی در هر کسب‌وکاری باید تحت نظارت کنترل قیمت‌گذاری و بازرسی صنفی باشد، اما فعالیت‌هایی که به این شکل در فضای مجازی عرضه می‌شود، این نظارت‌ها را ندارد. این مقام صنفی همچنین هشدار داد: نبود نظارت کافی می‌تواند مخاطراتی برای سرمایه‌گذاران به همراه داشته باشد. اگر کسی تخلف کرد، شاکی چگونه می‌تواند پیگیری کند؟ رستگار ضمن اشاره به لزوم دریافت مجوز از بانک مرکزی برای پلتفرم‌های فروش طلا، اقدام فعلی را ناکافی دانسته و بر ضرورت تعیین تکلیف دقیق در این حوزه تاکید کرد. رئیس اتاق اصناف تهران در بخش دیگر صحبت‌های خود، معاملات با ارزهای دیجیتال در فضای مجازی را جرم دانست و خواستار نظارت سخت‌گیرانه‌تر شد.