ایران و اروپا در جاده یک‌طرفه

 آنها در این دوره از مذاکرات که به‌خواسته خودشان در آن حضور ندارند ولی با این حال از نزدیک روند را دنبال می‌کنند و همچنان هم برای آمریکا و هم برای ایران در مورد آنچه نظارت آژانس انرژی اتمی نام دارد شرط‌هایی را مشخص کرده‌اند هنوز اما مشخص نیست 2 طرف این موارد را بپذیرند. آمریکا به‌دلیل خروج یک‌طرفه از برجام نمی‌تواند مکانیزم ماشه را فعال کند ولی سران اروپایی همچنان این اهرم فشار را در دست دارند. روزگذشته رافائل گروسی اظهارات جدیدی در مورد پرونده اتمی ایران مطرح کرده است که می‌تواند در روابط دوطرف تاثیرگذار باشد. در این مورد با یکی از تحلیلگران بین‌المللی گفت‌وگو کرده‌ایم. بهشتی‌پور معتقد است که ایران و اروپا باید در مسیر گفت‌وگوها به حرکت خود ادامه دهند.

تنها مسیر مذاکره است

حسن بهشتی‌پور، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین‌الملل در مورد شرایط جدید روابط ایران و اروپا که با چالش هسته‌ای همراه است به ‌خبرنگار «آرمان ملی» می‌گوید:‌ «ایران باید به روند گفت‌وگوهای خود با طرف‌های اروپایی همچنان ادامه دهند. عراقچی، وزیرخارجه هم در این مورد اعلام کرد که تهران حاضر به گفت‌وگو و مذاکره است ولی آن‌ها تعلل کردند. در این اسرائیل همواره به‌دنبال آن است که ضربه‌ای به تاسیسات هسته‌ای ایران وارد کند البته همه می‌دانند که بدون کمک آمریکا نمی‌تواند این کار را انجام دهد، در این مورد خاص به‌نظر می‌رسد که اروپایی‌ها کاری که از دستشان برنمی‌آید مگر همچنان به مکانیزم ماشه اشاره کنند آن هم به این دلیل که چون آمریکا از برجام خارج شده، نمی‌تواند مکانیزم ماشه را فعال کند. با این حال اروپایی‌ها به‌خوبی می‌دانند که اوضاع را بدتر خواهد کرد و آنها هم چاره‌ای ندارند جز اینکه به گفت‌وگو با ایران همچنان ادامه دهند.» این استاد دانشگاه در همین مورد و با اشاره به دور جدید گفت‌وگوها ادامه می‌دهد: «در این مذاکرات بحث این است که یک چیزی بدهیم و چیزی بگیریم. منتها مهم این است که آن چیزی که داده می‌شود و داده‌ها و ستاده‌ها باید همگن باشد. حداقل بیارزد و 2 طرف توافق‌شان پایدار باشد و اگر احساس شکست کنند، ممکن است در عمل ابتدا قبول کنند ولی در ادامه زیر میز توافق بزنند. بنابراین فکر می‌کنم که طرف اروپایی اگر عاقل باشد، همچنان به‌‌‍‌سمت تعادل در روابط تهران و اروپا ادامه مسیر خواهد داد.»

گزارش جامع

در همین مورد طبق گزارش لارنس نورمن، خبرنگار روزنامه وال‌استریت‌ژورنال، مدیرکل آژانس در پاسخ به سوال خبرنگار رویترز درباره محتوای این گزارش گفت: «این گزارش جامع خواهد بود و قرار است یک گزارش باشد.» پیش از این، گروسی در جمع خبرنگاران در وین در پاسخ به سوالی درباره تفاوت‌ها میان موضع آمریکا و ایران بر سر موضوع غنی‌سازی اورانیوم در مذاکرات عمان، اظهارکرد: «نزدیک کردن این ۲ دیدگاه به هم غیرممکن نیست. بازرسی‌های سختگیرانه آژانس باید بخشی از هرگونه توافق میان ایران و آمریکا باشد. من بسیار عمل‌گرا هستم. این موضوع در مذاکرات مطرح نبوده است.» او همچنین با بیان اینکه در ارتباط مستمر با هر ۲ طرف است، گفت: «فکر نمی‌کنم آن‌ها درحال صحبت درباره پروتکل الحاقی باشند. من گفت‌وگوهای جاری را به‌عنوان بحثی در مورد اینکه هنجارهای قانونی باید اعمال شوند یا خیر، نمی‌بینم. من تمایل دارم این را بیشتر به‌عنوان یک رویکرد موردی ببینم.» او همچنین حضور «ماسیمو آپارو» یکی از معاونان خود در ایران را تایید کرد.

بازرسی آژانس

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جمع خبرنگاران در وین در پاسخ به سوالی درباره تفاوت‌ها میان موضع آمریکا و ایران بر سر موضوع غنی‌سازی اورانیوم در مذاکرات عمان، بیان داشت: «نزدیک کردن این دو دیدگاه به هم غیرممکن نیست. بازرسی‌های سختگیرانه آژانس باید بخشی از هرگونه توافق میان ایران و آمریکا باشد.»

واکنش ایران به تهدیدها

عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران درباره تهدید اروپایی‌ها به فعال‌سازی مکانیسم ماشه و احیای تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران گفت: «وضعیتی که در آن قرار داریم به هیچ وجه تقصیر ایران نیست، تقصیر آمریکاست که از برجام خارج شد و تقصیر کشورهای اروپایی است که نتوانستند بیرون رفتن آمریکا را جبران کنند. ما چکاری کردیم؟ ما همچنان به تعهدات خودمان پایبند بودیم ولی وقتی که آن‌ها نتوانستند انتفاع اقتصادی ایران را تامین کنند، ما هم تعهدات خودمان را کاهش دادیم؛ بنابراین الان تهدید ایران به استفاده از مکانیزم ماشه یک تهدید کاملا غیرمنطقی است و هیچ وجه حقوقی و سیاسی ندارد و از نظر ما یک اشتباه بزرگی است اگر که اروپا به‌دنبال این اقدام برود و مسلما تبعات این اقدام را اروپا باید قبول کند. ما قبلا در این خصوص با اروپایی‌ها صحبت کردیم که اگر به چنین اقدامی دست بزنند، تبعاتی خواهد داشت که اروپا باید مسئولیت آن تبعات را قبول کند.»